روشنی چشم اقتصاد ایران در سال 96

سال 96، سال ادامه دستاوردهای مثبت دولت یازدهم در عرصه اقتصاد است. دولت یازدهم توانست نرخ رشد منفی اقتصاد را که نتیجه عملکرد اقتصادی دولت های نهم و دهم بود، به نرخ مثبت تبدیل کند. به نظر می رسد با ادامه این روند نرخ تعیین شده رشد محقق شود.  

به نظر من نمی توان میزان دقیق رشد اقتصادی سال جاری را پیش بینی کرد، اما شواهد نشان می دهد که رشد اقتصادی سال 96، نسبت به سال 95 بیشتر است.مقایسه دو دولت روحانی و احمدی نژاد نشان می دهد که عملکرد اقتصادی دولت یازدهم به مراتب مؤثرتر و کارا تر از دولت سابق بوده است. دولت یازدهم به طور ویژه درزمینه برجام و توافق هسته ای خوب عمل کرده است. گروه دیپلماسی کشور در زمینه مذاکرات به موفقیت بزرگی رسید که نمی توان از آن به راحتی عبور کرد و اثرات آن در اقتصاد را نادیده گرفت.

درزمینه نوسازی ناوگان هوایی گام های بزرگی برداشته شده است. خرید هواپیما از  ای تی آر در جریان است. سفارش ساخت هواپیما به بویینگ و ایرباس داده شده است.   از همه مهم تر عملکرد دولت در کنترل تورم است که باید به طورجدی به آن پرداخت. در دولت یازدهم شتاب افزایش قیمت ها به زیر 10درصد رسیداین در حالی است که در دولت دهم تورم به 40درصد رسید، یعنی هر کالایی 40درصد گران شد درحالی که قدرت خرید تنها 20درصد تقویت شده بود.

اقشار مختلف جامعه از جمله کارمندان دولت، دانشگاهیان و حتی صاحبان حرف و مشاغل آزاد با تورم 40درصدی دست وپنجه نرم می کردند، درحالی که به اندازه نصف این تورم از شتاب قیمت ها فاصله داشتند و 20درصد ازنظر اقتصادی و معیشت ضعیف تر شده بودند.

در دولت روحانی تورم به زیر 10درصد رسید که در تقویت قدرت خرید مردم نقش بسزایی داشته است.کاهش تورم یکی از تکه های پازل بهبود فضای اقتصادی است. با تلاش دستگاه دیپلماسی کشور پول های بلوکه شده ایران در مواردی آزاد و باثبات و کاهش قیمت دلار، فضای بهتری برای فعالیت اقتصادی فراهم شده است.  رکود اقتصادی تا حد زیادی فروکش کرده، اما بخش مسکن همچنان راکد است. این رکود به پیش بینی های غلط سازندگان مسکن بازمی گردد. یکی از مهم ترین طرح های مسکن که در دوره دولت های نهم و دهم اجرا شد، مسکن مهر بود.

مسکن مهر باوجود به کارگیری حداکثر ظرفیت های بخش ساختمان و صنعت برای عرضه واحدهای مسکونی به مردم ناموفق بود. مهم ترین ایراد مسکن مهر جانمایی مناسب بود و این در حالی است که تنها یک مشورت ساده گرفتن از اقتصاددانان می توانست مانع بروز چنین مشکلی در این پروژه کلان ملی شود. یکی از وظایف اقتصاددان ارزیابی طرح است. ارزیابی طرح شامل سرمایه گذاری، موقعیت و بازگشت سرمایه در پروژه مسکن مهر انجام نشده است.

واحدهای مسکونی در مناطقی ساخته شده که امکان سکونت و زندگی اجتماعی در آن فراهم نیست. چنین اقدامات عجولانه ای به هدر رفت منابع صنعت ساختمان و رکود بیشتر منجر شده است.  نکته مهم در عملکرد اقتصادی دولت یازدهم جلوگیری از انجام اقدامات عجولانه است. رسانه ها باید بیشتر به دورانی بپردازند که تورم در اقتصاد ایران به 40درصد رسیده بود تا امروز، همه اهمیت تورم زیر 10 درصد را درک کنند.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی