اخلاق بازاریابی و چگونگی تدوین چارچوب های آن

وقتی وارد حوزه بازاریابی و مباحث مربوط به آن می شوید، یکی از چالش برانگیزترین مباحث، بحث رعایت اخلاق در بازاریابی است. موضوع این مقاله اخلاق بازاریابی است.

به گزارش پارک بازاریابی ایران، عده ای معتقد هستند که بازاریابی به نوعی دروغ و تقلب کردن است. از آنجایی که در بازاریابی، شما ویژگی های محصول خود را برجسته کرده و جنبه های مثبت آن را بزرگنمایی و جنبه های منفی و نقاط ضعف آن را کوچک نشان می دهید یا نادیده می گیرید، این اتهام را به بازاریابی وارد می کند که اصول اخلاقی در آن رعایت نمی شود یا ضعیف است. در حالی که اگر تمامی کشورهای توسعه یافته را نگاه کنید نشان می دهد که با کمک بازاریابی است که اقتصاد آنها شکوفا شده و روند توسعه یافتگی را در پیش گرفته اند.

بنابراین نمی توانیم بازاریابی را کمرنگ یا حذف کنیم، بلکه باید به دنبال راه هایی باشیم که بتوانیم نقش اخلاق را در بازاریابی پررنگ کنیم. به همین دلیل، در مقاله حاضر قصد داریم یک برنامه کلی برای طراحی نظام بازاریابی اخلاقی ارائه دهیم. در کل، برای تدوین یک نظام اخلاقی، باید سه حوزه را در نظر گرفت.

حوزه اول: منشور اخلاق بازاریابی (بخش توصیف)

اخلاقی که مربوط به بخش توصیف است، به اخلاقی اشاره دارد که ما گروه های مختلف را براساس آن توصیف می کنیم. در بازاریابی، با افراد مختلفی از نظر اقتصادی، سن، جنس و… سر و کار داریم. به لحاظ اخلاقی صحیح نیست که با گروه های مختلف به شکل همسان برخورد کرده و برنامه بازاریابی یکسانی داشته باشیم. صحیح نیست که قشر ضعیف را همچون افراد غنی وادار به خرید کنیم.

همچنین مشتریانی که در سنین مختلفی هستند هر یک نیازها و اصول اخلاقی مختص خود را دارند.  علاوه بر اینها با تاثیر جنسیت بر سلیقه و نیازهای مشتریان مواجه هستیم که اصول اخلاقی در بین هر یک از گروه های مردان و زنان متفاوت است. شرایط و اصول اخلاقی هر یک از گروه هایی که نام برده شد ابتدا باید به خوبی شناسایی و توصیف شود و سپس فعالیت های بازاریابی برای هر از یک گروه ها تدوین و طراحی شود.

حوزه دوم: منشور اخلاق بازاریابی (بخش تحلیلی)

در اخلاق بازاریابی تحلیلی، بیشتر به بحث های فلسفی و پایه ای اخلاق بازاریابی پرداخته می شود. به عنوان مثال به این بحث پرداخته می شود که آیا اخلاق بازاریابی با اخلاق عمومی متفاوت یا یکی است؟ در صورتی که به پایه های فلسفی آن پی برده شود به راحتی می توان مبانی اخلاقی بازاریابی را پی ریزی کرده و در برنامه های بازاریابی به کار برد.

حوزه سوم: منشور اخلاق بازاریابی (بخش هنجاری)

همان طور که از نام این بخش مشخص است بیشتر به دنبال کشف هنجارهایی است که در هر قوم یا گروهی وجود دارد. هنجارها را به شکل باید ها و نباید ها و خوبی و بدی ها توصیف می کنند. در بازاریابی باید به این هنجارها توجه کافی شود و باید به این امر آگاهی داشته باشیم که هر آنچه را که ما خوب یا بد، درست یا نادرست فرض می کنیم و می دانیم این طور نیست که برای سایر افراد نیز چنین باشد و مانند ما بیندیشند.

در کل، می توان گفت برای رعایت اصول اخلاقی در بازاریابی باید به این سه حوزه توجه ویژه شده و در برنامه بازاریابی مورد استفاده قرار بگیرند. این برنامه ها توسط مشاوره بازاریابی تدوین می شوند.