تکنیک های توسعه، فرش ایران را از انزوا خارج می کند

کاظم شفقی، مدیرعامل شرکت فرش شفقی، تولید، توزیع، قیمت مناسب و ‌تبلیغات را چهار رکن تاثیر‌گذار در هنر-صنعت فرش دستباف ذکر کرد و گفت: در شرایط کنونی، موانعی پیش روی هر کدام از این بخش‌ها احساس می‌شود که سبب شده نفس فرش دستباف ایرانی به شماره بیفتد.

به گزارش ایرنا، شفقی معتقد است که تعامل با جهان، بازار بین‌المللی و به خدمت گرفتن تکنیک‌های توسعه می‌تواند فرش دستباف ایران را از این انزوا بیرون بیاورد.

شفقی در پاسخ به پرسشی مبنی بر چگونگی تبدیل شدن فرش ایرانی به یک برند جهانی گفت: پرهیز از بخشی نگری و توجه به منافع جمعی تنها راهی است که می‌تواند در این زمینه چاره‌ساز باشد؛ همه دست‌اندرکاران فرش دستباف ایرانی در هر شکل، اعم از تابلوفرش و فعالیت‌های جانبی باید همگرا شده و با دانش بین‌المللی گره بخورند و با درک مولفه‌های بازاریابی و کارآفرینی، کاری کنند که فرش ایرانی به دوران اقتدار خود بازگردد.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به فناوری‌های پیشرفته و ورود فرش‌های ماشینی، آیا فرش دستباف می‌تواند در بازار رقابتی بین‌المللی باقی بماند؟ گفت: ما حتی در عرصه فرش ماشینی نیز با برنامه پیش نرفته‌ایم اما باید دانست که فرش دستباف به نوعی هویت ایرانی محسوب می‌شود؛ ما باید این برند را ثبت جهانی کنیم تا هرجای دنیا هم تولید شد، نماینده فرهنگ هنر ایرانی باشد. مسئولیت این ثبت جهانی با تنها متولی و مدعی صنعت فرش ایران یعنی مرکز ملی فرش است.

این تولیدکننده فرش دستباف اضافه کرد: به قدری در صنعت فرش دستباف کم‌کاری کرده‌ایم که نقشه‌های فرش اصیل و فاخر ایرانی را به‌نام فرش‌های کشورهای دیگر در دنیا می‌فروشند و هیچ کس در جامعه جهانی اعلام نمی‌کند این فرشی که دارید به اسم ترکیه، مراکش، هند و نپال می‌فروشید، دست آفریده هنرمندان ایران است.

وی چهار بخش تولید، توزیع، ‌قیمت مناسب و تبلیغات را ارکان این هنر-صنعت برشمرد و افزود: در گذشته اگر 16 هزار بافنده در شهر تبریز فعال بود، اکنون این تعداد به یک هزار و 600 نفر کاهش یافته، به عبارت دیگر، توان تولید فرش 90 درصد کاهش پیدا کرده است.

شفقی اضافه کرد: علاوه بر این، توان توزیعی ما نیز کاهش یافته است؛ حدود 30 سال پیش ما در بندر فرای هافن هامبورگ آلمان بیش از 200 انبار بزرگ فرش دستباف داشتیم که تعداد این انبارها هم‌اکنون به سه واحد رسیده است؛ همچنین مشکل دیگر در بخش توزیع، بسته بودن برخی مسیرهای مبادله پولی است؛ به‌عنوان نمونه، بزرگ‌ترین مشکلی که برای فروشندگان داخلی برای عرضه فرش دستباف به افراد مقیم خارج از ایران وجود دارد این است که آنها مسترکارت و ویزا کارت دارند و با کارت‌های اعتباری خرید می‌کنند اما نبودن این کارت‌ها در ایران سبب شده خریداران نتوانند فرش‌های دلخواه خود را داشته باشند.

شفقی افزود: مالیات، موضوع دیگری است که فروشندگان فرش دستباف با آن مواجه هستند؛ تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش از مالیات معاف هستند اما فروشندگان فرش باید مالیات پرداخت کنند؛ به همین دلیل بازار فرش عباس‌آباد تهران که از زمان صفویه فرش فروشی بوده، اکنون به بازار لباس تبدیل شده است.

وی گران بودن تبلیغات تلویزیونی، رسانه‌ای و محیطی را یکی دیگر از مسائل پیش روی صنعت فرش ذکر کرد و گفت: در سه دهه گذشته هیچ‌گونه موج تبلیغاتی برای این هنر صنعت وجود نداشته و این مسئله سبب شده بازار فرشی که ایران در جهان فتح کرده بود را از دست بدهد.

شفقی بالا بودن قیمت تمام شده را یکی دیگر از مشکلات فرش دستباف ایرانی بیان کرد و افزود: 80درصد قیمت تمام شده یک فرش دستباف مربوط به دستمزد آن است؛ سال گذشته حدود 20درصد دستمزد بافنده‌ها افزایش یافت و این سبب شد قیمت فرش گران‌تر از قبل به خریداران ارائه شود.

وی در پاسخ به این پرسش که «فکر می‌کنید اکنون دستمزد بافنده‌ها در ایران بالاست؟» گفت: ما اکنون رقیب‌هایی جدی مانند هند، مراکش، ترکیه، نپال و چین داریم که برای یک روز کار یک بافنده، فقط یک وعده غذا می‌دهند. ما یکی از بزرگ‌ترین مشکلات‌مان در صنعت فرش دستباف ایران این است که سالانه مزد کارگر با تورم بالا می‌رود و این مسئله قیمت تمام شده فرش را افزایش می‌دهد و سبب می‌شود فرش‌های هندی، مراکشی، ترکیه‌ای و نپالی و چینی با یک سوم قیمت، جای فرش ایرانی را بگیرند.