توسعه فعالیت ایرلاینها همچون سایر بخشهای اقتصادی کشور نیازمند تامین منابع مالی و بهبود ارائه خدمات است. در شرایط فعلی که بنگاههای اقتصادی کشور در رکود به سر میبرند و سطح درآمدها بهشدت سیر نزولی یافته، تعداد مسافرتهای بینالمللی بهشدت کاهش پیدا کرده و همین امر کاهش درآمد شرکتهای هواپیمایی را به همراه داشته است.
از سوی دیگر شرکتهای هواپیمایی به دلیل محدودیتهای قیمتگذاری و... که توسط دولت اعمال میشود و از طرف دیگر تنگ شدن حلقه واردات قطعات و تجهیز ناوگان هوایی با مشکلات متعددی روبهرو شدهاند. کارشناسان بر این باورند تنها راهی که میتواند بقای ایرلاینهای داخلی را تضمین کند، توسعه و ارتقای سیستم ایمنی و ارائه خدمات ایرلاینها برای فائق شدن به مشکلات درآمدی است. در این راستا کارشناسان معتقدند ایرلاینها با پیوستن به اتحادیههای بینالمللی و ارتقای سیستم ایمنی و خدمات میتوانند درآمدهای خود را افزایش دهند زیرا بلیتها و خدمات بینالمللی عایدی بیشتری برای آنها به همراه دارد، هرچند رونق فعالیت شرکتهای هوایی تاحدودی در گرو تسهیل قوانین و آزاد کردن نرخ قیمتگذاریهاست که در دست دولت است.از اینرو رفع این موانع ضمن بالا بردن انگیزه برای بهبود خدمات، سطح ایمنی ایرلاینها را بالا خواهد برد، زیرا ارائه خدمات هواپیمایی و توان اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند.
درشرایطی که افزایش قیمت ارز، سوخت هواپیما و... فعالیت شرکتهای هواپیمایی را تحتتاثیر قرار داده است و به دنبال آن بدهی این شرکتها به وزارت نفت در سالجاری افزایش یافته و به مرز 800 میلیارد تومان رسیده است، این شرکتها باید تدابیر مدیریتی مناسبی برای برونرفت از این شرایط اعمال کنند. مدیریت ایرلاینها برای کاهش هزینه و حذف پروازهایی که صرفه اقتصادی ندارند اهمیت بالایی دارد بااینحال این شرکتها میتوانند با بهکارگیری روشهایی در ارائه خدمات و فراهم کردن شرایط مساعد زمینه درآمدزایی بیشتر را فراهم کنند.
***
عباسعلی عبداللهی:
ایرلاینها باید استاندارد بینالمللی را رعایت کنند
یک خلبان بازنشسته در گفتوگو با «فرصت امروز» ضمن اشاره به سازوکار ایرلاینها برای افزایش ایمنی پرواز و تسهیل حملونقل بینالمللی گفت: بسیاری از شرکتهای هواپیمایی با عضویت در سندیکای بینالمللی هواپیمایی (یاتا) میتوانند از مزایا و بهدنبال آن درآمد بالاتری برخوردار شونـد. بــهگـــونهای کــه شرکتهای عضو این اتحادیه بینالمللی میتوانند هزینه بلیت مسافران از کشورهای دیگر را از یاتا دریافت کنند.
برای نمونه اگر مسافری در آمریکای جنوبی از یک شرکت هواپیمایی که عضو یاتا است یک بلیت پرواز از لندن به ایران خریداری کرده باشد پس از پرواز به مقصد، شرکت ایرانی با ارائه بلیت این مسافر به یاتا هزینه آن را دریافت خواهد کرد. این در حالی است که برای سایر شرکتهایی که عضو یاتا نیستند این امکان وجود ندارد. درحالحاضر 160 شرکت به عضویت این سندیکای بینالمللی درآمدهاند و از این طریق تاحدودی سطح ایمنی بالاتری را رعایت کرده و در مقابل از منافع آن نیز بهرهمند میشوند، زیرا شرکتها عضو اتحادیه بلیت را با قیمت بالاتری ارائه میکنند.
عباسعلی عبداللهی با نگاهی به ایرلاینهای ایرانی که با عضویت در یاتا از خدمات بهتری برخوردارند، ادامه داد: ایران از کشورهای اولیه عضو این سندیکا و به نوعی یکی از موسسان یاتا است. بهگونهای که در سال چهارم تشکیل این سندیکای بینالمللی مدیر عامل ایرانایر به ریاست آن درآمد، با این حال دو سال پیش به دلیل تحریمها عضویت ایران در این سندیکا لغو شد و در حال حاضر نیز از 15 شرکت ایرانی تنها دو شرکت عضو آن هستند. از منافع دیگر عضویت سندیکا این است که یاتا هزینه پرواز هواپیمایی را که از فراز کشور اعضا عبور میکنند پرداخت میکند. برای نمونه اگر یک هواپیما از یک شرکت عضو یاتا بر فراز خاک کشور ایران که عضو این سندیکاست عبور کند یاتا هزینه پرواز را دریافت و ایران نیز از یاتا این مبلغ را دریافت میکند.
او با بیان اینکه رعایت استانداردهای بالاتر ایمنی و خدمات درآمد بیشتری را عاید ایرلاینها میکند، افزود: شرکتهای عضو یاتا در سال 2014 نزدیک به دومیلیون و 500هزار مسافر را جابهجا کردهاند و تنها 999 کشته دادهاند، در حالیکه از تعداد 21 هواپیمای سقوط کرده در سال گذشته 10 مورد آنها هواپیمای باری بودند و از سوی دیگر بیشتر آمار کشتهها به سقوط دو هواپیمای مالزیایی پایان سال میلادی بازمیگردد.
در واقع این سطح ایمنی ایرلاینهای عضو اتحادیه بینالمللی نشاندهنده این است که شرکتهای عضو با حفظ استانداردها علاوه بر اینکه درآمد بیشتری از بلیتهای گرانتر بهدست میآورند، شرایط ایمنی بهتری را برای مسافران بهوجود میآورند و این یک کلید برای مدیریت بهتر ایرلاینها خواهد بود. به همین دلیل گران بودن قیمت بلیت شرکتهای عضو یاتا که پروازهای بینالمللی دارند حجم بالای معاملات را برای یاتا به همراه داشته است.
عبداللهی با اشاره به نقش دیگر سازمانهای بینالمللی در ارائه خدمات ایرلاینها تصریح کرد: سازمان هواپیمایی جهانی(ICAO) با تدوین قوانین و تشویق ایمنی بهتری برای ایرلاینها به وجود میآورند. در واقع این سازمان با بازدیدهای ســالانــه وضعیت ایمنی هواپیماهای شرکتهای عضو را بررسی میکند، بهگونهایکه درصورت مشکـــلات ایــمنی هواپیمـــای مــوردنـظر را ممنوعالپرواز خواهند کرد و تا رفع آن اجازه پرواز داده نمیشود. بررسیهای این سازمان بهصورت دقیق و کارشناسی شده است، چراکه دو هواپیمایی که در سال گذشته سقوط کردند از نظر سازمان ایکاو ممنوعالپرواز بودند.
حال اگر شرکتها مشکلات را برطرف نکنند اجازه پرواز به سایر کشورها بهویژه شهرهایی همچون پاریس، لندن، نیویورک و... را نخواهند گرفت. همچنین استانداردهای لازم برای فرودگاهها از سوی ایکاو تعیین میشود و اگر شرکتها مشکلات باندها را برطرف نکنند پروازهای بینالمللی، نهایتا با محدودیت روبهرو خواهد شد. از اینرو مدیران باید برای افزایش درآمدهای خود به دنبال رعایت استانداردهای بینالمللی باشند.
شاید یکی دیگر از عواملی که روی فعالیت ایرلاینها بهشدت اثر میگذارد نیروی انسانی کارآزموده است و تعامل آنها با مشتریان زمینه افزایش پرواز شرکت را فراهم میکند. از این رو مدیران ایرلاینها علاوه بر اینکه در گزینش نیروی انسانی همواره به حسایستهای موجود توجه میکنند با ارائه دورههای آموزشی ضمن خدمت قابلیت نیروی انسانی را دو چندان میکنند تا در جهت دستیابی به اهداف شرکت که خدمات بهتر است گامی اساسی برداشته باشند، چراکه توسعه شبکه پرواز شرکتهای هوایی و ورود آنها به کشورهای مختلف شرایط برخورد با فرهنگها و ویژگیهای متفاوتی را فراهم میکند و در صورتیکه کادر ایرلاینها با استانداردهای بینالمللی و محلی آشنایی نداشته باشند در رضایت مشتریان اثر منفی خواهد گذاشت.
***
امیر غوابش:
ایمنی ایرلاینها در گرو توان اقتصادی است
دبیر سابق انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران در رابطه با مدیریت بهینه ایرلاینها در جهت ارائه خدمات و ایمنی بهتر به «فرصت امروز» گفت: هر شرکت هواپیمایی مدل کسبوکار خود را دارد و شبکه پرواز ویژهای ایجاد کرده است. آنچه میتواند ارتقای کیفی ارائه خدمات و ایمنی را برای ایرلاینها به همراه داشته باشد، توانمندیهای اقتصادی شرکت است. از اینرو ایرلاینها متناسب با منابع مالی که در اختیار دارند خدمات ارائه میدهند. به همین دلیل اگر محدودیتهای مربوط به هزینه حملونقل هوایی برداشته شود انگیزه بالاتری برای سرمایهگذاران به وجود میآید.
امیر غوابش با نگاهی به محدودیتهایی که مدیریت ایرلاینهای ایران را تحتتاثیر قرار میدهد ادامه داد: محدودیت قیمت بلیت که توسط دولت تعیین میشود، نبود تسهیلات کافی برای توسعه ناوگان هوایی، محدودیت مجوز برای ایجاد شبکههای پرواز توسط ایرلاینها و اینکه دولت مشخص میکند پرواز باید به کدام کشورها انجام و به کدام کشورها محدود شود و... تمام این عوامل در مدیریت ایرلاینها برای ارائه خدمات بهتر تاثیر میگذارد. از طرف دیگر قوانین گمرکی و قیمت ارزش افزوده هشتدرصدی برای ورود قطعات هواپیماها که هزینه بالایی را به شرکتها تحمیل میکند مانع از توسعه ناوگان ایرلاینها میشود که مجموعه این موارد در ایمنی پرواز و خدمات ایرلاینها اثرگذار است.
او با اشاره به اینکه مدیران ایرلاینهای ایرانی با تمام محدودیتهای موجود به دنبال افزایش ایمنی هستند اضافه کرد: درحالحاضر شرکتهای هواپیمایی به دنبال استقرار سیستم ایمنی هستند که اگر تسهیلات لازم برای اجرای درست آن ارائه شود شرایط خدمات شرکتها بهبود مییابد. از این رو سازمان هواپیمایی کشور با نظارت دقیق بر استقرار این سیستم میتواند در ارتقای سطح ایمنی ایرلاینهای کشور موثر باشد.
غوابش با تاکید بر اینکه بخشی از موانع بهبود خدمات ایرلاینها ناشی از تحریمهاست اضافه کرد: صنعت هواپیمایی به دلیل تقاضای روبهرشدی که در کشور دارد با ارائه تسهیلات و منابع مالی به سرعت میتواند توسعه یابد. اگرچه بخشی از محدودیتهای این صنعت ناشی از تحریمهاست، با اینحال تسهیل قوانین و مقررات و حمایت دولت از سرمایهگذاران ناوگان هوایی بستر رشد آن را در کشور فراهم کرد.