روحانی: کتابخوانی با سبک زندگی‌مان آمیخته شود

مراسم افتتاحیه بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روز گذشته با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس‌جمهور، عبدالحمید بن‌ منصور الحسنی وزیر اطلاع‌رسانی عمان که کشورش مهمان ویژه نمایشگاه امسال است، در محل مصلای تهران برپا شد. در نمایشگاه کتاب امسال حدود 2450 ناشر داخلی در 2160 غرفه شرکت کرده‌اند و حدود 300 هزار کتاب داخلی و 165 هزار عنوان کتاب خارجی در نمایشگاه عرضه می‌شود. در افتتاحیه این مراسم رییس‌جمهور روحانی با اشاره به اینكه اگر ما بگوییم انس، افتخار، فرهنگ، ادب و شعر و دیپلماسی فرهنگی ما بر عهده کتاب است سخنی به گزاف نگفته‌ایم، اضافه كرد: بعضی فکر می‌کنند در جدالی بین کتاب کاغذی و دنیای دیجیتال این کتاب کاغذی است که روزبه‌روز مغلوب و مغلوب‌تر می‌شود ‫و کم‌کم جای کتاب موبایل‌های هوشمند و تبلت جایگزین می‌شوند‎، ‫گرچه شکل کتاب ممکن است به‌طور گوناگون در جامعه نشر پیدا کند ‫اما هیچ چیز جای کتاب را نخواهد گرفت‎ و ‫کتاب مانده است و می‌ماند و پایدار خواهد ماند‎. ‬‬‬‬

روحانی در ادامه با تاكید بر اینكه کتاب یک مجموعه از مولف، مترجم، ویراستار و حروف‌چین، چاپخانه و توزیع و نشر است، گفت: دولت در زمینه سخت‌افزاری احساس وظیفه می‌کند. در زمینه نرم‌افزاری هم ما باید کار را سهل و سهل‌تر کنیم و ‫فضای ما فضای امن باشد و فضای آزادی، البته اصولی همچون احترام به فرهنگ دینی و چارچوب امنیت ملی و منافع ملی توجه به هویت اسلامی و ملی و دینی باید مورد توجه همگان باشد. ‬رییس‌جمهور با اشاره به اینكه نمی‌توان دروازه‌ها را آنچنان باز كرد كه هر خرافه یا سخن افراطی‌ به نام کتاب یا دین و انقلاب در اختیار مخاطبان كتاب قرار بگیرد و از سوی دیگر نیز نمی‌توان آنچنان سختگیرانه عمل کرد که برای مولف و ناشر زحمت ایجاد كرد، گفت: اصول ما برای نشر باید کاملا شفاف، روشن و کوتاه باشد و اگر بنا شد نظارت‌ها سلیقه‌ای شود چنان می‌شود که چاپ اول مجاز و چاپ دوم ممنوع و چاپ سوم مستحب می‌شود چون سلیقه‌ای است و هر کسی به سلیقه‌ای عمل می‌کند و خدا نکند که روزی این‌گونه موضوعات جناحی شود و منافع شخص و جناح مدنظر قرار گیرد.

حجت الاسلام روحانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش ضمن اشاره به اینكه در سال گذشته 3 میلیون نفر بازدید‌کننده نمایشگاه بین‌المللی تهران داشته‌ایم باید کتاب‌فروشی‌های كشور نیز پررونق باشد و کتابخانه‌های عمومی پرمراجعه‌کننده داشته باشیم اضافه كرد: اگر کتابخانه ما خلوت باشد و اگر ناشران ما در انتظار مشتری ساعت‌ها چشم به ورودی مغازه بدوزند، پیداست ما هنوز مشکل داریم، پیداست در جامعه ما هنوز آشتی کامل و دوستی کامل با کتاب تحقق پیدا نکرده و دولت، ناشران، مردم و جوانان همه باید این بار مسئولیت را بپذیریم که کتاب را باید رونق دهیم. راهی وجود ندارد مگر آنکه کتاب خریدن و کتابخوانی وارد سبک زندگی ما شود‎ ‫تا اینچنین نشود ما نمی‌توانیم این مشکل را حل کنیم. در ادامه این سخنان روحانی به قیمت كتاب پرداخت و عامل كاهش كتابخوانی را فراتر از قیمت كتاب دانست و گفت: گاهی آمار و ارقام به ما می‌گوید فلان کتاب آنقدر نشر یافته است‬‎ و مجانی به همه جا فرستاده شده تا آمار را بالا ببرد‬‎ ‫اما چند نفر آن را خوانده‌اند؟ این کتاب ‫چه مقدار تاثیرگذار بوده است؟ ‬‎ آثار کتاب را در جامعه باید مشاهده کنیم‬‎، ‫آثار کتاب را در اخلاق اجتماعی باید مشاهده کنیم‬‎، ‫آثار کتاب را در رقابت‌های سالم یا خدای ناکرده ناسالم بین احزاب و گروه‌ها باید مشاهده کنیم. ‬‬‬‬‬

روحانی در ادامه خوب یا بد بودن یك كتاب را به نفع و ضرر شخصی و خوشامد شخصی بی‌ربط دانست و گفت: کتاب خوب کتابی است که با استدلال و باادب همراه باشد ولو اینکه به نفع من نباشد و کتابی که با بی‌ادبی همراه است ولو اینکه به ظاهر با شعار زیبا بوده و به ظاهر مدافع حق و حقیقت باشد‬‎ ‫لحن ناصحیح توهین و بی‌ادبی، ارزش کتاب را به صفر تنزل می‌دهد‬‎، ‫کتاب خوب یعنی کتاب مستدل، یعنی کتابی که با اخلاق و ادب همراه است. ‬‬رییس‌جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینكه چرا در مكان‌های عمومی و وسایل نقلیه شهری و غیرشهری شاهد این نیستیم كه كسی در حال مطالعه كتاب است در حالی كه امروز در كشورهای غربی و شرقی شاهد این فرهنگ هستیم گفت: نخستین نکته ایمان به کتاب است. باید معتقد شویم که کتاب باید وارد زندگی ما شود. وقتی به جای ادکلن کتاب به دوستت هدیه کردی و او با یک نگاه گفت ممنون که یعنی یک چیز بهتر می‌آورد‬‎ی معنایش این است که ما هنوز به کتاب نزدیک نشدیم‬‎. 

روحانی در ادامه با تاكید بر اینكه تا زمانی که مولفان بزرگ را به‌عنوان فرهیختگان جامعه ناشران توانمند و بزرگ‌ترین مددکاران فرهنگی جامعه نشناسیم و معرفی نکنیم نمی‌توانیم مشکلات‌مان را حل و فصل کنیم اضافه كرد: ‌ امروز معضلات فراوانی در داخل کشور داریم از مشکلات مادی، از آب و محیط‌زیست و جاده و ریل و انرژی و امثال آنها گرفته تا معضلاتی چون آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و معضلات منطقه‌ای و جهانی، یک بخش از راه‌حل این معضلات را باید در کتاب ببینیم. در معرفی انقلاب و فرهنگ یک ملت یک راهش را باید کتاب ببینیم زیرا در بسیاری از کشورهای منطقه خودمان در شبه‌جزیره هند و در همسایگان‌مان می‌بینید ایران را با حافظ و سعدی می‌شناسند. ایران را در بسیاری از دانشگاه‌ها با ابن‌سینا و زکریای رازی و فارابی می‌شناسند و معلوم است همه اینها را از طریق کتاب‌شان می‌شناسند. پس کتاب هم راه تماس و دیپلماسی با ملت‌های دیگر است و هم باید معضلات و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را از طریق کتاب و نوشتن و خواندن حل و فصل کنیم‬‎.

روحانی در بخش پایانی سخنانش در افتتاحیه بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خطاب به مولفان و ناشران گفت: درد منطقه و جامعه امروز و درد جهان معاصر ما، راهی جز اعتدال و اخلاق و ادب در جامعه ندارد، تا روزی که افراط و خشونت است دیگران بر این اسب سوار می‌شوند و آن همه معضلات برای جامعه ما می‌آفرینند. ‫دین ما و انقلاب ما در این کشور با کتاب است و با کتاب نشر پیدا کرده است.‬‎ امروز همه ما این رسالت و وظیفه سنگین را بر دوش داریم که فرهنگ و اخلاق را توسعه دهیم، جوان و نوجوان را به خواندن کتاب تشویق کنیم و تا در مدارس ما زنگ کتابخوانی احیا نشود و تا نوجوانان و جوانان ما در دبستان و دبیرستان با کتاب صمیمی نشوند معضل کتابخوانی حل نخواهد شد. ما از آموزش‌وپرورش و مساجد باید شروع کنیم، چطور کتابخانه در مساجد در دوران انقلاب پررونق بود، همه در این راه باید تلاش کنیم و بدانیم کتاب آن زمان جایگاه واقعی خود را پیدا می‌کند که نشر کتاب جایگاه خود را پیدا کند‬‎ و ‫اثر آن در جامعه ما تعالی فرهنگ و رشد و توسعه خواهد بود‬‎. ‬‬