قانون سازمان نظام مهندسی اجرا نشد که به اصلاح برسد

وزیر راه و شهرسازی پس از گذشت حدود 20 سال از عمر قانون سازمان نظام مهندسی، بی‌کفایتی و مبهم بودن موادی از این قانون را یکی از دلایل عدم اجرای درست قواعد ساخت‌و‌ساز و شهرسازی دانست و شش مورد مربوط به موضوع ماده ۱۲۳ آیین‌نامه‌ اجرایی قانون نظام مهندسی و كنترل ساختمان را برای اجرا به سازمان نظام مهندسی ابلاغ کرد و حال قرار است در صورت موافقت کمیسیون عمران مجلس در چند ماده از این قانون تغییراتی اعمال شود و با دستور عباس آخوندی، کمیسیون‌های ویژه‌ای در وزارت راه مشغول بررسی نواقص قانون نظام‌مهندسی ساختمان هستند.

البته این طرح یک فوریتی اصلاح موادی از این قانون یک بار هم در سال 92 به مجلس رفت و تصویب هم شد، اما گویا آن مصوبه مورد تایید وزارت راه و شهرسازی نیست و هنوز اشکالاتی دارد. اصغر کاردوست، رییس انجمن صنفی شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان ایران که از افرادی است که با این قانون و نواقص و معایب آن ارتباط مستقیم داشته، در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره چرایی و لزوم تغییر این قانون و میزان تاثیر‌گذاری آن در کیفیت ساخت‌و‌سازها توضیح می‌دهد.

***

طبق دستور وزیر راه و شهرسازی، قانون سازمان نظام مهندسی منوط به تایید مجلس و شورای نگهبان اصلاح می‌شود، به نظر شما ضعف این قانون چه بود؟

اقدام وزیر راه و شهرسازی درباره شفاف کردن و اصلاح قانون سازمان نظام مهندسی درست است، اما واقعیت این است که قانون سازمان نظام مهندسی اجرا نشد که حالا به اصلاح برسد. قانونی نیاز به اصلاحات و بازنگری و شفاف‌سازی دارد که تجربه اجرا داشته باشد و نقاط ضعف و قوت آن ارزیابی و مشخص شده باشد، این در حالی است که قانون سازمان نظام مهندسی تجربه اجرا را ندارد، البته در مواردی به بندها و مواد این قانون استناد می‌شد، اما جامعیت نداشت و حالا هم در شرایطی حرف از اصلاح آن زده می‌شود که این قانون هنوز آسیب‌شناسی نشده است.

قانون سازمان نظام مهندسی مصوب چه سالی است؟

قانون سازمان نظام مهندسی در سال 74 به تصویب رسید، اما این قانون تا به امروز به طور کامل به اجرا نرسیده‌است.

پس سازمان نظام مهندسی تاکنون برای اجرا و اتخاذ تصمیمات بر چه قانون و اصولی استناد می‌کرد؟

متاسفانه قانون مدونی در سازمان وجود نداشت، البته امورات سازمان با تکیه بر این قانون انجام می‌شد اما جامعیت نداشت. برای مثال اخذ کارت مهارت فنی برای تمام افراد و نیروی انسانی فعال در این حوزه در قانون تعریف شده، اما از سال 74 تا به امروز هیچ اقدامی در راستای اجرای این قانون انجام نشده است و البته در همان قانون نواقص و موانعی برای اجرای این بند و مصوبه وجود دارد.

اینکه وزیر راه‌و‌شهرسازی به طور مستقیم در اصلاح قوانین موجود در سازمان نظام مهندسی ورود کرده است، تا چه حد می‌تواند به ساماندهی و شفافیت این قانون در کـوتـاه‌ترین مدت‌زمان ممکن کمک کند؟

اولا سازمان نظام مهندسی نزدیک به دو دهه با این قانون امورات خود را گذراند و حالا هم می‌تواند تا اصلاح قوانین به همین بندها و مصوبه‌ها استناد کند. دومین موضوع این است اگر مدیری خودش کارشناس حوزه باشد باعث رشد و ارتقای حوزه فعالیت خود خواهد شد، چراکه از تمام جوانب شناخت کامل دارد.  آقای آخوندی هم پیش از این تجربه وزیری در حوزه مسکن و شهرسازی را داشته و در جریان این قانون و ضعف‌ها و نواقص آن بودند. از طرفی دیگر در دوره‌ای هم به‌عنوان یک فرد دولتی در این حوزه حضور نداشتند، تجربه کار به‌عنوان یک بخش خصوصی در این حوزه را داشتند، بنابراین به قانون نظام مهندسی اشراف دارند.

اینکه وزیر به طور مستقیم به این حوزه وارد می‌شود به دلیل اطلاعاتی است که از حوزه وزارتی خود دارد. به هر حال نظر آقای آخوندی از اصلاح این قانون این است که دو سیستم و قانون موجود را به یک قانون واحد تبدیل کنند. قانون سازمان برنامه و بودجه که به تازگی احیا شده و قانون سازمان نظام مهندسی را با هم ترکیب و تلفیق کنند. اما نکته اینجاست که قانون باید درست اجرا شود و چه تضمینی وجود دارد که قانون جدید و اصلاح شده اجرایی شود یا خیر. معمولا در کشورمان روال این است که قانون‌ها نوشته می‌شوند، اما به اجرا نمی‌رسند و بعد هم بازنگری و اصلاح می‌شوند و باز هم به اجرا نمی‌رسند. معتقدم قانون در صورتی به اصلاح و بازنگری نیاز دارد که نقاط ضعف و قدرت آن شناسایی و ارزیابی شده باشد.

اصلاح قانون سازمان نظام مهندسی باید چه روندی را طی کند؟

اصلاح قانون سازمان نظام مهندسی نیاز به تایید نمایندگان مجلس دارد. وزارت راه و شهرسازی قانون اصلاح شده را در قالب لایحه تنظیم می‌کند و بعد از اینکه در هیأت وزیران تایید و تصویب شد، راهی مجلس می‌شود و کمیسیون‌های مختلف و مرتبط لایحه پیشنهادی را بررسی می‌کنند و در نهایت اگر در صحن علنی تایید شد برای تصویب به شورای نگهبان ارجاع داده می‌شود؛ مانند تمام لوایح پیشنهادی از سوی دولت.

فکر می‌کنید اصلاح قانون سازمان نظام مهندسی در افزایش کیفیت ساخت‌و‌سازها می‌تواند تاثیر‌گذار باشد؟

همواره تاکید می کنم؛ این قانون نیست که کیفیت ساخت‌و‌سازها را ارتقا می‌دهد، بلکه این افراد هستند که می‌توانند در میزان کیفیت تاثیر‌گذار باشند.