همه معایب روش های سرشماری

در همه جای دنیا از آمار و سرشماری به عنوان پایه و اساس برنامه ریزی یاد می کنند. برنامه ریزی اولویتی است که چه در زندگی شخصی و چه در توسعه اقتصادی یک کشور نقش پررنگی دارد. بنابراین بهترین روش برای دستیابی به اطلاعات درست درباره یک کشور، گرفتن آمار و انجام سرشماری است.

اما یک ایراد بزرگ در این میان وجود دارد و آن اینکه برخی روش های مورد استفاده در سرشماری ها به جای اینکه باعث شوند اطلاعات دقیقی از جمعیت یک کشور و دارایی مردم آن به دست آید، با نقص های خود اطلاعات نه چندان دقیقی در اختیار برنامه ریزان قرار می دهند.

آنچه پیش روی شماست، کمبودها و نقص هایی است که از صحت و درستی اطلاعات آماری می کاهد.

تعریف سرشماران از درآمد ناقص است

تعریف کسانی که سرشماری می کنند از درآمد صرفا پول نقد است. از نظر آمارگیرها درآمد شامل دستمزد، حقوق، مزایای تامین اجتماعی و پاداش است. اما مالیات پرداختی، درآمد حاصل از معافیت ها یا تخفیف های مالیاتی و همه انواع مزایای غیرنقدی را شامل نمی شود. اگر یک نفر مزایای غیرنقدی مثل بیمه سلامت از دولت دریافت کند، از نظر اداره آمار درآمد نیست، چون نقدی نیست. هرگونه مزایای شغلی غیرنقدی هم جزیی از درآمد فرد به حساب نمی آید.

ارزش گذاری بر این مزایا از طرفی سخت است و از سوی دیگر قطعا ارزش این خدمات «صفر» نیست. بنابراین این روش ارزش گذاری و نادیده گرفتن تمامی مزایای غیرنقدی مشکل ساز است و باعث می شود دقت و حتی صحت آمارهای گرفتهَشده با واقعیت همخوانی نداشته باشد.

نرخ تورم آماری بیش ازحد خوشبینانه است

اداره آمار هر کشور برای محاسبه نرخ تورم از شاخص قیمتی مشتری به جای «شاخص قیمتی زنجیره ای» استفاده می کند. دلیل این کار کاملا ساده است. استفاده از روش شاخص قیمتی مشتری باعث می شود تورم کمتر از حد واقعی خود و خوشبینانه تر باشد. اقتصاددان ها اما شاخص قیمتی زنجیره ای را واقعی تر می دانند.

با استفاده از شاخص قیمتی مشتری به جای شاخص قیمتی زنجیره ای، دولت ها می توانند پرداختی های خود به مردم در قالب بیمه تامین اجتماعی را کمتر کنند، در نتیجه در برابر این تغییر مقاومت کرده و اداره آمار به همین روش برای محاسبه نرخ تورم ادامه می دهد. حاصل این مقاومت اطلاعات نه چندان واقعی درباره یکی از مهم ترین مفاهیم اقتصادی، یعنی تورم است.

درآمد سرانه مهم تر از درآمد هر خانوار

درآمد خالص، یعنی درآمدی که پس از کسر مالیات و سایر کسورات اجباری در جیب فرد باقی می ماند. برای آمارگیرها و ماموران سرشماری  آنچه مهم است عددی است که به عنوان درآمد اعلام می شود نه آنچه واقعا در جیب فرد پس از کسورات باقی می ماند. در بعضی از کشورها کسورات آنقدر زیاد و متنوع هستند که بخش بزرگی از درآمد خانوارها را می توانند شامل شوند. همین باعث می شود اطلاعات به دست آمده دقیق نباشد.

از سویی اگر از تعداد افراد یک خانواده به دلیلی چون طلاق یک یا چند نفر کم شود، درآمد آن خانواده هم می تواند کم  شود، اما آمارگیرها همچنان به جای توجه به رشد درآمد هر خانوار به سرانه درآمد خانوار توجه می کنند و این نتیجه را می گیرند که درآمد این خانواده، حتی اگر یک نفر هم بیشتر نباشد، پایین آمده است. نتیجه این کلی نگری دستیابی به داده های اشتباه است و همین باعث می شود برنامه ریزی ها چندان درست از آب درنیاید.

نظرسنجی یا آمار

داده های آماری مرکز آمار، داده هایی مبتنی بر نظرسنجی است و در واقع یک نظرسنجی عمومی و بزرگ است. نظرسنجی زمانی خوب است که هیچ روش بهتری برای رسیدن به اطلاعات وجود نداشته باشد. این نوع نظرسنجی که روشی قدیمی است درست مثل نظرسنجی برای انتخابات ریاست جمهوری است با این سوال ساده که به نظر شما کدام یک از نامزدهای ریاست جمهوری شانس رئیس جمهور شدن را دارد.

این درحالی است که دولت ها می توانند برای در اختیارداشتن اطلاعات درست از داده های اداری استفاده کنند، اما قبل از آن به نظر می رسد که باید در میان مردم اعتمادسازی کنند چون ورود به حریم خصوصی افراد نتیجه مناسبی نخواهد داشت.