چگونه تحولات اقتصادی بر نرخ رشد جمعیت اثر می‌گذارد؟

براساس برآوردهای پیشین انتظار می‌رفت جمعیت جهان تا سال 2023 به 8 میلیارد نفر برسد، اما برخی مطالعات اخیر دانشگاه میسوری آمریکا نشان می‌دهد که نرخ جهانی باروری به‌سرعت در حال کاهش است و رشد پیش‌بینی‌شده برای جمعیت تحقق پیدا نخواهد کرد. تحولات اقتصادی بر تعداد اعضای خانواده تأثیر می‌گذارد و براساس همین مطالعه، تحولات اقتصادی رشد جمعیت را کاهش می‌دهد. این مطالعه را بنیاد ملی علوم (National Science Foundation)  انجام داده است. مری شنک، استادیار مردم‌شناسی دانشگاه میسوری، دلیل کاهش در نرخ جهانی باروری را افزایش میزان تحصیلات، افزایش فرصت‌های شغلی و دور شدن مردم از کشاورزی و نیز بهبود استانداردهای زندگی می‌داند.

انتظار می‌رود که با پی بردن به‌دلایل کاهش نرخ زاد و ولد، امکان اتخاد سیاست‌های جدید برای تأثیرگذاری بر بهبود وضع باروری ایجاد شود. این امر به کاهش رقابت برای دستیابی به آب، غذا، محل زندگی و. . . خواهد انجامید. این مطالعه همچنین دریافت که برنامه‌های مداخله‌ای که به‌طورمستقیم در جمعیت تحت‌تاثیر، تغییر ایجاد می‌کند، به بهترین نتایج ممکن رسیده است.

یافته‌های این مطالعه همچنین نشان می‌دهد شرکت‌های تبلیغاتی که کارشان تشویق مردم به کاهش نرخ زاد و ولد است می‌توانند با پول کمتر مخاطبان بیشتری را جذب خود ‌کنند، اما کمپین‌های مستقیم و رودررویی که خدمات بهداشت و سلامت را فراهم کرده و دسترسی به روش‌های گوناگون پیشگیری از بارداری را امکان‌پذیر می‌سازند، نتایج بهتری می‌گیرند. نتیجه این امر قطعا استفاده بهتر از منابع موجود در جهان است. این مطالعه از داده‌های جمع‌آوری‌شده از سال 1966 تاکنون استفاده کرده و بیش از 250 هزار نفر از جمعیت روستایی کشور بنگلادش را مورد بررسی قرار داده است.

مصاحبه‌های مفصل نزدیک به 800 زن نیز در این مطالعه مدنظر قرارگرفته‌ است. در این مطالعه 64 فاکتور مرتبط با جمعیت خانواده درنظرگرفته شده و از نتایج به‌دست آمده برای توضیح کاهش در نرخ باروری استفاده شده است. سه عامل اصلی کاهش در نرخ باروری به این ترتیب هستند:

کاهش نرخ مرگ‌ و میر

این مطالعه نشان می‌دهد که پدر و مادرها تعداد فرزندان‌شان را به یک یا دو فرزند محدود می‌کنند چون امید بسیار پررنگی دارند که فرزندان‌شان در نتیجه کاهش نرخ مرگ و میر به سن بزرگسالی می‌رسند.

دلایل اقتصادی و سرمایه‌گذاری

افزایش هزینه‌های مربوط به بزرگ کردن بچه‌ها و سرمایه‌ زیادی که برای فراهم کردن رفاه مورد نیاز است باعث کاهش نرخ باروری در خانواده‌ها شده است.

تحولات فرهنگی

آگاهی یافتن نسبت به تغییرات اجتماعی درباره تعداد اعضای خانواده، ارزش بچه‌ها و پذیرش روش‌های پیشگیری از بارداری، همگی بر نرخ باروری تأثیر گذاشته‌اند.در میان دلایلی که در بالا گفته شد، دلایل اقتصادی و سرمایه‌گذاری تأثیر بیشتری بر نرخ باروری گذاشته‌اند. تغییر در میزان مرگ و میرها و اقدامات بهداشتی مناسب نیز باعث کاهش نرخ باروری در بنگلادش شده است. براساس گفته‌های مری شنک، نرخ رشد جمعیت در کل دنیا در حال کاهش است، روندی که از قرن هجدهم در اروپای غربی آغاز شد. اما تجزیه و تحلیل دلیل دقیق این کاهش دشوار به‌نظرمی‌آمد چون توضیحات گوناگونی برای توجیه چنین کاهشی وجود دارد.