چین، قربانی بزرگ تضعیف جهانی سازی

این روزها در هر کجای جهان که باشید احتمال اینکه جنس چینی بخرید بسیار بالاست. همه این را خوب می دانیم که چین موتورخانه صادرات قرن بیست ویکم است، اما فاصله گرفتن دنیای امروز از مفهومی به نام جهانی سازی یک قربانی بزرگ دارد و آن چین است. صادرات این کشور اخیرا کاهش یافته و میلیون ها شغل در خطر از دست رفتن هستند. 

چین یک هشتم صادرات کالای دنیا را در اختیار دارد و این یعنی صادرات این کشور آسیای شرقی از هر کشور دیگری بیشتر است. حتی این رقم هم به درستی قدرت صادرات چین را نشان نمی دهد چون در بسیاری از کشورهای دیگر صادرات کالاهای میانی که بخش یا جزیی از کالاهای نهایی هستند، بخشی از صادرات شان محسوب می شود، اما چینی ها تنها با درنظرگرفتن صادرات محصول نهایی که به دست مصرف کننده می رسد، یک هشتم صادرات دنیا را در اختیار دارند.

وقتی نیروی عظیم صادرات چین قدرت خود را از دست بدهد، کار کل دنیا کند می شود. از یک زاویه دیگر هم می شود نگاه کرد: وقتی کار جهان کند شود، حرکت روبه جلوی چین هم کند خواهد شد. از هر جنبه ای که نگاه کنید یک نکته مشترک وجود دارد و آن اینکه صادرات چین و جهان با هم کاهش می یابد.

از سال 1973 دنیا شاهد رشد بسیار بالای صادرات بود؛ ارقامی که تا دو برابر هم افزایش یافت. این یعنی دوران طلایی رشد صادرات در جهان ربع قرن ادامه داشت. چین نقشی کلیدی در این رشد چشمگیر بازی کرد، اما این رشد تجارت بین المللی بود که اقتصاد چین را دنبال خود بالا می کشید و چینی ها در این 25 سال هرچه توانستند از جهانی سازی سود بردند.

بسیاری فکر می کنند جهانی سازی بعد از فروپاشی شوروی سابق در سال 1991 و بنیان نهادن سازمان تجارت جهانی در سال 1995 به وجود آمد، اما ریشه های جهانی سازی به سال 1973 بازمی گردد که آمریکا استاندارد طلا را رها کرد و سایر کشورها به نرخ ارز شناور به جای ثابت روی آوردند.

بعد از روی آوردن جهان اقتصاد به جهانی سازی، فضای اقتصاد دنیا باز و بازتر شد. روند جهانی سازی اقتصاد ادامه پیدا کرد و در سال های 2007 و 2008 به اوج خود رسید.، اما پس از آن رو به افول گذاشت.

از جمله کشورهایی که از جهانی سازی اقتصاد، سرمایه گذاری های خارجی و صادرات صنایع بسیار سود برد چین است. هیچ کس نمی داند دقیقا زندگی چه جمعیتی از چین بیش از یک میلیارد نفری به سرمایه گذاری خارجی و صنایع صادراتی وابسته است، اما موضوعی که مشخص است اینکه این تعداد بسیار بالاست. برای مثال صنعت مبتنی بر صادرات پوشاک حدود 10 میلیون نفر را در این کشور مشغول به کار کرده است. این مشاغل در چین با تهدید فزاینده روبه رو هستند چون کارفرمایان صنایع شان را به کشورهایی مثل ویتنام می برند که تولید برای شان هزینه کمتری دارد.

بنابراین هرچند اقتصاد جهانی هنوز روبه رشد است، اما دیگر حرکت به سمت جهانی سازی را متوقف کرده و این بیشتر از همه به ضرر چینی ها به نظر می رسد. آنها حالا باید تلاش خود را بیشتر کنند تا بتوانند با شرایط جدید کنار بیایند چون مسلما 25 سال آینده به خوشی 25 سال گذشته نخواهد بود.