کارگزاران رسمی صادرات گاز خواهان امتیازات خاص

صادرات گاز مایع به دلیل سود مناسبی که دارد موردتوجه بسیاری از سرمایه‌گذاران داخلی است و با وجود تحریم‌ها کشورهای زیادی خواهان خرید گاز هستند. فعالان این بخش نیز برای افزایش درآمد ارزی برای کشور و خودشان از وزارت نفت امتیازات خاصی می‌خواهند که گویا مورد توجه دولت نیست. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، قرار است شرکت ملی گاز ایران حجم صادرات ال‌پی‌جی (گاز مایع) را به‌عنوان یکی از محصولات فرعی تصفیه گاز طبیعی در آینده نزدیک دوبرابر کند. محمدعلی براتی، مدیرعامل شرکت بازرگانی گاز ایران ضمن اعلام این خبر اعلام کرده با توجه به افتتاح فازهای مختلف پارس جنوبی باید بازارهای فروش گاز مایع شناسایی شود همچنین باید تلاش کرد با کشورهای اروپایی وارد مذاکره شد.

بدون شک این خبر برای فعالان خوشحال‌کننده است زیرا می‌توانند در بازارهای زیادی حضور داشته باشند. در این باره سعید ریحانی مدیر بازرگانی شرکت آوا تیام تجارت با ابراز خرسندی از تصمیم دولت برای افزایش حجم صادرات درباره عمده مشکل شرکت‌های بازرگانی در صادرات گاز مایع به فرصت امروز می‌گوید: «توزیع‌کننده این محصول کم است و تقاضا بسیار، از این رو بیشتر مشتری‌های‌مان را از دست می‌‌دهیم. برای مثال کشور چین در ماه 50هزار تن گاز مایع از ما می‌خواهد اما ما نمی‌توانیم آن را تامین کنیم. از سویی، قیمت محصول ایرانی به دلیل عرضه در بورس گران است و مشتری‌های ما ترجیح می‌دهند از روسیه نیاز خود را تامین کنند زیرا گاز مایع این کشور ارزان‌تر است.»

وی با اشاره به اینکه گاز مورد نیاز از شرکت ملی گاز و از منطقه عسلویه و خارک تامین می‌شود، می‌افزاید: «در حال حاضر سالانه یک میلیون تن گاز مایع سهمیه فروش داریم و اگر بتوانیم ماهانه
40 هزار تن بفروشیم کار مهمی کرده‌ایم. درخواست‌های زیادی از کشورهای چین، استرالیا، اندونزی، هندوستان، امارات و کشورهای آفریقایی داریم اما در نهایت تنها یک مشتری را می‌توانیم تامین کنیم.» وی با اشاره به اینکه برخی از کارگزاران واسطه‌ای در این صنعت نقش واسطه‌گری در خریدوفروش گاز مایع و بازار کار را خراب کرده‌اند، می‌گوید: «ما از کارگزار رسمی بورس و شرکت‌ گاز، محصول را خریداری می‌کنیم و خود صادرکننده هستیم اما تعدادی از افراد ساکن‌ تهران با یک تلفن خریدوفروش می‌کنند و سود کلان می‌برند. این واسطه‌ها در بازار قیمت‌ تاثیر منفی دارند و برای ما غیر‌قابل تحمل شده‌اند.» مدیر بازرگانی شرکت آوا تیام تجارت با اشاره به اینکه با حذف واسطه‌ها سهم شرکت‌های بازرگانی واقعی در صادرات افزایش می‌یابد، می‌گوید: «با اینکه در بندر امام دفتر داریم، سود مناسبی در این کار وجود دارد از شرکت ملی گاز انتظار داریم به چند شرکت کارگزاری رسمی بدهد تا سود حاصل نصیب ما و شرکت گاز شود.» 

اما در همین ارتباط سعید بنی‌هاشمی، یکی از مدیران داخلی گروه آبتین، با اشاره به اینکه گاز مایع ایران خوب خریده می‌شود، به‌خصوص اگر گاز عسلویه باشد، به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «ما علاوه بر کشورهای آسیایی به چند کشور آفریقایی از جمله مصر، کنیا و کشور ترکیه صادرات داریم که این محموله از طریق کشتی حمل می‌شود، زیرا هزینه‌های حمل آن در مقایسه با حمل خشکی ارزان‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است، البته اگر توانایی خرید کشتی‌های مخصوص حمل گاز مایع را داشتیم یا دولت تسهیلاتی در اختیار ما می‌گذاشت شرایط بهتری داشتیم.»

وی با اشاره به اینکه در شرایط تحریم صادرات گاز سخت‌تر است و نگران بلوکه شدن پول‌مان هستیم، می‌گوید: «این اتفاق در صادرات‌مان به یکی از کشورهای اروپایی رخ داد با این وجود، دولت به جای همکاری بیشتر و ارائه تسهیلات پیش‌پرداخت 20 تا 50 درصد محصول را از ما دریافت می‌کند. در حال حاضر در بازار بین‌المللی کشورهای زیادی از صادرات گاز مایع ایران استقبال می‌کنند و شرکت ملی گاز می‌تواند از این محل برای افزایش درآمد ارزی کشور استفاده بهینه کند اما با همه این مسائل با وجود اینکه در شرایط تحریم هستیم حاضر به کمک نیست تا بازار بیشتری را برای صادرات گاز مایع داشته باشیم.»  به گفته بنی‌هاشمی، رقیب زمینی ایران در صادرات گاز مایع عراق و ترکمنستان و در بخش دریایی عربستان و قطر است. وی با اشاره به اینکه فعالیت تعداد زیادی کارگزار فروش گاز مایع در کشور برای صادرکنندگان واقعی مشکل ایجاد کرده است، می‌افزاید: «این کارگزاران در کنار معایب زیاد در شرایط تحریم کمک زیادی به شرکت‌های صادرکننده در بازاریابی می‌کنند به هر جهت، بهترین کار برای ساماندهی این کارگزاران این است که وزارت نفت در طبقه‌بندی هدفمند در فروش گاز مایع به این مشکل رسیدگی کند.»

بدون شک نقش واسطه‌ها در صادرات گاز مایع از مشکلات عمده تمامی شرکت‌های خصوصی‌ای است که در این صنعت حضور دارند، واسطه‌هایی که به هر دلیل هر روز تعداد آنها بیشتر نیز می‌شود. آسیب‌هایی که این واسطه‌ها به بدنه شرکت‌ها و کارگزاران رسمی می‌زنند، غیر‌قابل‌انکار است. وزارت نفت می‌تواند با برنامه‌ریزی مانع از فعالیت این شرکت‌ها شود اما تاکنون گویا اقدام موثری نداشته است.  مسعودی، کارگزار فروش گاز مایع با اشاره به اینکه مشکلاتی در داخل برای خرید گاز نداریم، درباره نحوه و چرایی فعالیت خود به‌عنوان واسطه در این صنعت حاضر به گفت‌و‌گو نمی‌شود و تنها به «فرصت امروز» می‌گوید: «از آنجا که براساس شرایط اعلام شده توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی عمل می‌کنیم مشکلی نداریم؛ ما محصول را می‌خریم و به داخلی‌ها می‌فروشیم؛ در حقیقت نقش ما بیشتر واسطه‌ای است و درآمد خوبی داریم.»