«کوزو» به جای پول گاز به ایران آمد

اوایل دهه 80، زمانی که بازار مسکن کشورمان هنوز جهش یک شبه قیمت را تجربه نکرده و باعث تورم 40 درصدی نشده بود و با ارزش افزوده معقول و منطقی در جریان بود، دوره مهاجرت برندهای خارجی پیمانکار و مشاور ساخت به ایران برای نخستین بار رقم خورد‌. شرکت‌هایی که تکنولوژی‌های جدید را با خود آوردند و قرار بود صنعتی‌سازی در همان سال‌ها شروع شود اما حضور شرکت‌های خارجی در صنعت ساختمان عمر کوتاهی داشت و آغاز پروژه مسکن مهر و تمرکز دولت تنها روی این طرح و نادیده گرفته شدن مبحث‌هایی مانند رواج صنعتی‌سازی در صنعت ساختمان عرصه را برای برندهای خارجی تنگ کرد و البته با هدایت تمام سرمایه‌ها و تسهیلات به سمت طرح‌ها و پروژه‌های مسکن مهر عملا ساخت‌و‌ساز به این حوزه معطوف شد و سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن در ایران برای خارجی‌ها رنگ باخت.

حال نام چند شرکت خارجی به‌عنوان پیمانکار و مشاور ساخت در بخش‌های مختلف شنیده می‌شود که عده‌ای معتقدند ورود این برندها نتوانست پای صنعتی‌سازی را به ایران باز کند و برندهای برتر و مطرح ساختمانی در همان سال‌ها از کشورمان رخت بربستند. این در حالی است که این روزها دولت با معضل کمبود بیش از یک میلیون واحد مسکونی در شهرهای مختلف به‌ویژه کلانشهرها مواجه است و حالا که سرمایه‌گذاران داخلی تمایل یا توان سرمایه‌گذاری در این حوزه ندارند، پیمانکاران خارجی می‌توانستند باعث ایجاد فضای رقابتی و افزایش ساخت‌و‌ساز و در نهایت خروج رکود از این صنعت شوند‌. 

ترکیه پول گاز را با کوزو تهاتر کرد 

نمونه بارز فعالیت یک برند خارجی به‌عنوان پیمانکار در حوزه مسکن، پروژه‌های کوزو در مسکن مهر است‌. واحدهایی که در ابتدای کار گفته می‌شد، از بهترین واحدهای پرند هستند و نما و معماری بهتری نسبت به سایر فازها دارد‌. کوزو هم با شعار صنعتی‌سازی به ایران آمد اما ورود این برند ترک به ایران در حالی که برندهای خارجی ایران را به دلیل تمرکز دولت بر مسکن مهر ترک کرده بودند، پشت پرده‌هایی داشت و بعد از ساخت هم البته خبری از پیاده‌سازی روش‌هــا و تکنیک‌هــای صنعتی‌سازی به معنای واقعی نبود‌.  

علی اصغر کاردوست، رییس انجمن کنترل و بازرسی ساختمان ایران در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» با بیان اینکه ورود برند کوزو به صنعت ساختمان کشورمان هیچ دستاوردی را به دنبال نداشت، گفت: در واقع کوزو به جای پول گاز به ایران آمد و ترکیه کوزو را با بهای گاز تهاتر کرد‌. وی ادامه داد: در حال حاضر هیچ شرکت سرمایه‌گذار خارجی برای سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن در ایران فعال نیست و اگر شرکتی هم فعال است، تنها به‌عنوان پیمانکار مشغول به کار است و نه سرمایه‌گذار‌. 

کاردوست با تاکید بر اینکه در حال حاضر کشورمان به پیمانکار نیازی ندارد، گفت: خوشبختانه در ایران چیزی که زیاد است، سازنده ساختمانی است که البته تبعات منفی هم به دنبال دارد اما در این شرایط قطعا ما به سازنده ساختمان نیازی نداریم‌. رییس انجمن کنترل و بازرسی ساختمان ادامه داد: با این حجم از سازندگان در ایران، پیمانکار خارجی باید با تکنولوژی جدید برای به دست‌گرفتن پروژه‌ها حاضر شود وگرنه سرمایه‌گذاران داخلی تنها به دلیل شفاف نبودن سیاست‌های دولت در این حوزه عقب‌نشینی کرده‌اند‌. 

جای شرکت‌های مشاور خارجی خالی است 

در حالی که تجربه حضور چند پیمانکار خارجی در حوزه ساختمان به دانش و تکنولوژی و البته کیفیت ساخت‌و‌ساز کمک قابل توجهی نکرد اما در نقش مشاور نمی‌توان حضور شرکت مشاور «مکس میکر» را نادیده گرفت، شرکتی که در مدت کوتاهی پروژه‌های خوبی از خود به جا گذاشت که البته با ورود دولت در هشت سال گذشته به حوزه مسکن، سازندگان نتوانستند این پروژه‌ها را به ثمر برسانند‌. 

رییس انجمن کنترل و بازرسی درباره حضور شرکت‌های مشاور ساختمانی در کشورمان گفت: کشورمان در این حوزه مشکل کمبود مسکن ندارد البته در حال حاضر بیش از یک میلیون خانه برای عرضه به بازار کم داریم اما بخش خصوصی می‌تواند این حجم را تولید کند و زمانی همین سازندگان بخش خصوصی بیش از 110 درصد از ظرفیت مسکن کشور را پوشش دادند اما معتقدم مشکل در نبود شرکت‌های مشاور در این حوزه است‌. 

وی ادامه داد: شرکت‌های پیمانکار آن هم از نوع ترک به درد صنعت ساختمان نمی‌خورند و کوزو در این مدت همان طرح شهرک اکباتان قبل از انقلاب را آن هم با کیفیت پایین تحویل داد اما شرکت‌های مشاور هر چند عمر کوتاهی در ایران داشتند اما دستاوردهای خوبی در این حوزه خلق کردند‌. 

کاردوست با اشاره به حضور شرکت مشاور max maker  در کشور گفت: صنعت ساختمان تجربه استفاده از تجربیات و دانش شرکت‌های خارجی با برند معتبر را در ایران داشت و آن هم کار با شرکت max maker  بود که طراح دیزنی لند معروف است اما متاسفانه ورود این شرکت همزمان شد با شروع مسکن مهر که در نهایت با توجه به سیاست‌هایی که دولت در پیش گرفته بود، رفتن را ترجیح داد‌. 

هر چند که امروزه با رشد چشمگیر شرکت‌های مشاور مواجه هستیم اما این شرکت‌ها خدمات و ایده متفاوتی از هم ارائه نمی‌دهند و ساخت ساختمان‌های شبیه به هم و ساخت چهاردیواری‌هایی تنها برای داشتن یک سقف نشان‌دهنده عملکرد این شرکت‌های مشاور است و تاکنون هیچ پروژه‌ای در کلانشهر تهران نتوانسته چیزی شبیه به شهرک اکباتان باشد. این در حالی است که مسئولان بارها عنوان کرده‌اند شهرک‌سازی می‌تواند راهکار نجات تراکم فروشی‌ها و افزایش جمعیت شهر تهران باشد. حال ورود برندهای خارجی با دانش‌های نوین می‌تواند علاوه بر ارتقای سطح کیفیت و در نهایت ارتقای سطح کیفیت زندگی اهالی کلانشهرها، فضای رقابتی در صنعت ساختمان کشورمان ایجاد کند و این صنعت را از ساخت‌و‌سازهای غیر‌حرفه‌ای به سمت تخصص‌گرایی هدایت کند‌.