فروش کسب و کارهای اینترنتی خرد صفر شده است، کاهش ۳۰ درصد فروش کسب و کارهای بزرگ و متوسط

به گزارش فرصت امروز به نقل از خبرآنلاین، ادامه کسب و کار بسیاری از زنان با توجه به فیلترینگ اینستاگرام به خطر افتاده است و امکان شروع مجدد در پلتفرم های داخلی برای آن ها وجود ندارد، فاطمه به خبرآنلاین می گوید: «برنامه ای برای پیوستن به پلتفرم های داخلی نداریم. مخاطب در پلتفرم های ایرانی به دلیل تعدد زیاد، پراکنده شده است و برای ما جذب مخاطب بسیارسخت است. شاید در آینده قصد راه اندازی سایت داشته باشیم. که می توانم بگویم متاسفانه برای ما انگار شروع از صفر است و تمام زحمت های پیشین از بین می رود.»

آیدا صالحی: «بعد از شیوع کرونا در مرداد ۱۳۹۹ شروع به فعالیت کردیم. آن زمان فروش اینترنتی شال و روسری زیاد بود، مردم به سمت خرید آنلاین سوق داده می شدند تا کمتر در معرض کرونا باشند. به سختی رشد کردیم و خدا رو شکر میزان سوددهی خیلی خوبی داشتیم، اما الان با توجه به شرایطی که پیش آمده میزان سود ما یک چهارم شده است، ترازوی ضرر برای ما سنگین تر بود تا سود، شروع فصل پاییز بهترین زمان فروش بود که متاسفانه با توجه به محدودیت ها از دست دادیم.»

این صحبت های فاطمه ۲۶ ساله است، او کارشناسی معماری دارد، دو سال در بستر اینستاگرام فروش اینترنتی روسری داشته  اما حالا کسب وکارش با مشکل روبه رو شده است، مسئله ای که برای زنان شاغل چندان عجیب نیست؛ نگاه سنتی و مردسالارانه به زن، همواره سعی در به حاشیه راندن زنان و پنهان کردن آنان در پستوی خانه  داشته است. حالا با گذر از جامعه سنتی وضعیت اشتغال زنان گرچه نسبت به گذشته پیشرفت کرده اما همچنان با نابرابری ها و مشکلاتی اعم از حقوق کمتر، ایجاد مانع در سر راه ترفیعات شغلی، تبعیض های جنسیتی، سوءاستفاده ها، آزارگری های جنسی همراه شده و حالا فیلترنگ اینستاگرام مانع از بهره مندی آن ها شده است، زنانی که هم کار می کنند و هم امور خانه را مدیریت می کنند تا با «روز مضاعف» روبه رو شوند.

شهلا کاظمی پور، جمعیت شناس در گفتوگو با خبرآنلاین در توضیح «روز مضاعف» می گوید: «مردان با کار کردن زنان مخالف نیستند، اگر یک زن در خانه بیست ساعت هم کار کند مخالفتی ندارند، بلکه آن ها با کار خارج از خانه زنان مخالف هستند، چون نگرانند چشم و گوش زنان باز شود، ما در سال  ۱۳۶۷ تحقیقی انجام دادیم، آن جا به این نتیجه رسیدیم که همه مدیران مرد معتقدند زنان بهتر کار می کنند، برای همین هم مدیران تمام کارهای کارشناسی را به زنان می دهند چراکه زنان، هم دقیق تر کار می کنند و هم علیرغم خوب کار کردن امکان پیشرفت ندارند و نمی توانند بعدا جای مدیر مرد را بگیرند. زنان در بخش  اشتغال رسمی بیشترین تلاش را می کنند اما آن سقف شیشه ای اجازه پیشرفت به آن ها را نمی دهد.»

اینستاگرام، یاری دهنده اشتغال زنان

علیرغم همه مشکلات زنان تصمیم گرفتند برای استقلال شغلی از فضای مجازی کمک بگیرند و کسب وکارشان را در خانه و به کمک پلتفرم های قابل دسترس توسعه دهند، گرچه اوایل فضای اینستاگرام برای اشتراک گذاری عکس بود و جنبه سرگرم کننده داشت اما به مرور، علاوه بر حفظ جنبه سرگرم کننده خود تبدیل به محل تامین درآمد بسیاری از افراد، به خصوص زنان شد. عده ای که سرمایه چندانی برای اجاره یک مغازه و فراهم کردن کالا برای فروش را نداشتند، از این شبکه اجتماعی استفاده کردند و به کسب و کارهای آنلاین روی آوردند تا بدین گونه هزینه خود را به حداقل برسانند. زنانی که به هر دلیلی امکان کار در بیرون از منزل را نداشتند، فروش در بستر فضای مجازی را همچون راهی می دانستند برای کسب استقلال و حفظ تعادل میان اشتغال و کارهای خانه، فاطمه هم که جزو همین دسته  محسوب می شود که از طریق کسب و کار مجازی همزمان سعی در کسب درآمد و رسیدگی به امور دیگرش را دارد، می گوید: «از شرایط راضی و خرسند بودیم، می خواستیم کارمان را گسترش دهیم که با فیلترینگ مواجه شدیم. فضای کار مجازی باعث می شد مدیریت بهتری برای کارهای زندگی شخصی ام داشته باشم و بتوانم چند کار را همزمان انجام دهم.»

او در پاسخ به اینکه چند نفر دیگر از طریق صفحه کاری اش امرار معاش می کنند، می گوید: «سه زن هستیم که از طریق یک صفحه ی اینستاگرام درآمد داریم. من به عنوان مدیر تا جایی که شده از جیب خودم زده ام که تعدیل نیرو نداشته باشیم.»

اما حالا با سنگ اندازی دولتمردان که یک روز نام طرح صیانت به خود می گیرید و روز دیگر فیلترینگ به نام امنیت، مشکل جدیدی را برای مردم از جمله این گروه از جامعه به وجود آورده است. رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیریه اتحادیه کسب وکارهای مجازی در گفتوگو با «خبرآنلاین» در رابطه با آسیب فیلترینگ و تاثیر آن بر آینده کسب وکارها می گوید: «فروش کسب و کارهای اینترنتی خرد نزدیک به صفر شده است و کسب وکارهای بزرگ و متوسط هم که به صورت وسیع فعالیت می کنند، ۳۰ درصد کاهش فروش داشته اند. امروزه خرید اینترنتی با توجه به شرایط فعلی که در این ۵۰ روز در کشور اتفاق افتاد از رده خارج شده است. وضعیت اقتصادی مردم هم بغرنج شده و قدرت خرید به شدت کاهش پیدا کرده است. به حدی که ما تورم ماهانه داشتیم.»

دستور به کوچ

آنچه در این میان به چشم می خورد، راه حل های یک جانبه مسئولان در خصوص این مشکل است. مسئولان مرتبط به سادگی از کوچ کردن به شبکه های اجتماعی داخلی صحبت می کنند و حتی مردم را مقصر می دانند؛ چندان که معاون وزیر ارتباطات چندی پیش در واکنش به شکایت مردم نسبت به فیلترینگ عنوان کرد: «مردم نسبت به شرایط اینترنت و فیلترینگ اینستاگرام ابراز شکایت کردند که من به آن ها گفتم شما خودتان از قبل به این فکر بودید که احیاناً اگر روزی اینستاگرام بسته شود چه اتفاقی می افتد؟ خودتان باید به فکر می بودید و از ابتدا از ابزاری نظیر اینستاگرام استفاده نمی کردید.» آش آنقدر شور شد که حتی صدای رئیس مجلس را هم درآورد؛ او در جلسه  مجلس که با حضور وزیر ارتباطات بود، اظهار کرد: «انتقال از یک پلتفرم خارجی به داخلی به شکل دستوری امکان پذیر نیست این باید به صورت یک کوچ توام با تسهیل گیری و انگیزه برای این انتقال باشد. این تسهیلگری و انتقال را کم شاهد هستیم موانعی را برخی دستگاه ها می گذارند که سزاوار نیست.»

در مجموع باید در نظر داشت که جدا از اینکه دسترسی آزاد به شبکه های اجتماعی جزو حقوق مردم است، با وجود عدم اعتماد مردم نسبت به نمونه های داخلی و از سوی دیگر عدم برابری امکانات پلتفرم های خارجی با داخلی، بنابر گفته بسیاری از کارشناسان و متخصصان این حوزه، از همان ابتدا باید این امر را شکست خورده بدانیم.

فاطمه در خصوص اینکه آیا برای ادامه کسب وکارش قصد پیوستن به پلتفرم های داخلی را دارد می گوید : «برنامه ای برای پیوستن به پلتفرم های داخلی نداریم. مخاطب در پلتفرم های ایرانی به دلیل تعدد زیاد، پراکنده شده است و برای ما جذب مخاطب بسیارسخت است. شاید در آینده قصد راه اندازی سایت داشته باشیم. که می توانم بگویم متاسفانه برای ما انگار شروع از صفر است و تمام زحمت های پیشین از بین میرود.»

الفت نسب هم در واکنش به استفاده از پلتفرم های داخلی، بیان می کند: «دولت اعلام می کند کسب وکارهای خرد باید بروند در پیام رسان های داخلی، آمدند یک بسته های حمایتی هم گذاشتند که البته هنوز به مرحله اجرایی نرسیده است و نمی دانیم چطور اجرا خواهد شد ولیکن چیزی که ما می شنویم و مشخص است، این است که در این شرایط آنها به دنبال ترافیک و تجمع کاربران در یک پلتفرم هستند که تقریبا با توجه به اینکه که تعداد پیامرسانهای ایرانی زیاد است، کاربران در پلتفرم های مختلف پراکنده شده اند. در بعضی رسانه ها اعلام می شود که ۶۰ درصد کسب وکارها به برنامه های داخلی کوچ کرده اند، بعضی می گویند بالاجبار آمده اند و هر زمان آن برنامه رفع فیلتر شود مجدد به آن بستر بازمی گردند.»
وی در این خصوص ادامه می دهد: «شما برای جابه جا کردن یک فایل به پیام رسان نیاز دارید وقتی پیام رسان غالب کشور بسته باشد به اجبار می روید از یک پیام رسان که باز و داخلی است، استفاده می کنید. این به منزله استقبال نیست. در این سال ها برای پیام رسان های داخلی زحمت زیادی هم کشیده شده است اما با توجه به این محدودیت ها در آزادی بیان، اعتماد از سوی کاربران زیر سوال می رود.»