معجزه بسته بندی حرفه ای محصولات

در دنیایی که ویترین فروشگاه ها و صفحات فروش اینترنتی پر از رنگ، فرم و پیام های تصویری اند، بسته بندی دیگر صرفا یک پوشش برای محافظت از محصول نیست. این روزها بسته بندی به نوعی سفیر برند تبدیل شده؛ اولین چیزی که مشتری می بیند، لمس می کند و درباره اش قضاوت می کند. گاهی همین چند ثانیه اولی که محصول در قفسه یا صفحه گوشی ظاهر می شود، مسیر تصمیم گیری مشتری را شکل می دهد؛ بدون آنکه حتی یک کلمه با فروشنده رد و بدل شده باشد.

اما طراحی بسته بندی فقط به ظاهر آن محدود نمی شود. ترکیب رنگ، فونت، جنس، فرم و حتی نحوه باز شدن همه بخش هایی از یک سیستم ارتباطی گسترده تر هستند که باید داستان برند، ارزش های آن و جایگاهی که در ذهن مشتری می خواهد به دست بیاورد را بازتاب دهند. بسته بندی خوب نه تنها زیبا و کاربردی است، بلکه به نوعی تجربه مصرف محصول را هم شکل می دهد. تجربه ای که می تواند باعث اشتراک گذاری، بازگشت دوباره مشتری و حتی تعریف برند در ذهن مخاطب شود.

ما در این مقاله پنج مهارت و اصل کلیدی در طراحی بسته بندی را بررسی می کنیم که اگر درست اجرا شوند، بسته بندی را به ابزاری واقعی برای بازاریابی، تمایز و تجربه سازی تبدیل خواهند کرد. هدف، طراحی چیزی فراتر از ظاهر است؛ ساخت یک پل ارتباطی میان برند و ذهن مشتری.

روایت هویت برند از دل طراحی

وقتی طراحی بسته بندی را شروع می کنیم، اولین سوال باید این باشد که «می خواهیم مشتری چه چیزی درباره ما حس کند؟». بسته بندی در نگاه اول، حکم معرفی نامه برند را دارد. از رنگ ها گرفته تا نوع فونت، جنس متریال، محل لوگو، سبک عکس ها یا حتی شکل جعبه، همه نشانه هایی هستند از اینکه برند چه شخصیتی دارد و چه نوع مشتری ای را هدف گرفته است.

مطلب مرتبط: چرا گول بسته بندی قشنگ را می خوریم؟

برندهایی که شخصیت لوکس دارند، معمولا از رنگ های خنثی، خطوط مینیمال و متریال سنگین استفاده می کنند. در مقابل، برندهای دوستانه یا جوان پسند، رنگ های روشن، فرم های منحنی و پیام های غیررسمی را انتخاب می کنند. نکته مهم این است که این عناصر نباید جدا از یکدیگر کار کنند. بسته بندی زمانی قدرت پیدا می کند که تمام عناصرش به صورت هماهنگ، یک پیام مشخص را منتقل کنند؛ مثلا حس شفافیت، کیفیت یا نوآوری.

در بازارهای جهانی، برندهایی مثل شانل، اپل یا کیت کت نمونه هایی هستند که طراحی بسته بندی شان کاملا بازتابی از شخصیت برند است. شانل با طراحی های سیاه و سفید و بی نقص، تصویری از سادگی کنترل شده و اشرافیت ایجاد کرده. اپل از طراحی خالی از شلوغی استفاده می کند تا پیام مینیمالیسم و دقت را برساند. برندهایی مثل اینها، طراحی بسته را بخشی از «هویت دیداری» خود می دانند، نه فقط جلدی برای محافظت از محصول.

دیده شدن در قفسه های شلوغ

در فضای پررقابت بازار، گاهی فقط چند ثانیه فرصت دارید تا توجه مشتری را جلب کنید. طراحی بسته بندی باید با یک نگاه دیده شود، در ذهن بماند و کنجکاوی ایجاد کند. این به معنای استفاده از رنگ ها، شکل ها یا ترکیب بندی هایی است که بتواند در میان ده ها محصول مشابه، تمایز ایجاد کند.

نکته مهم در اینجا تناسب چشم نوازی با برند است. برخی برندها به اشتباه از رنگ های تند یا ترکیب های شلوغ استفاده می کنند تا صرفا جلب توجه کنند. در حالی که موفق ترین برندها، ترکیبی از سادگی و برجستگی را دنبال می کنند. مثلا کوکاکولا با رنگ قرمز کلاسیک و فرم بطری خاص خود، نیازی به افراط در طراحی ندارد. چون به درستی هویت بصری خود را تثبیت کرده و فقط با اندکی تغییر، همچنان قابل تشخیص باقی می ماند.

علاوه بر رنگ و فرم، تایپوگرافی هم نقش مهمی دارد. فونت انتخابی، اندازه نوشته ها و محل قرارگیری آنها باید نه تنها خوانا، بلکه حامل حس برند باشد. مثلا فونت های هندسی و سنگین حس مدرن بودن می دهند، در حالی که فونت های دست نویس یا گرد، حال وهوای انسانی تر دارند.

در فروشگاه های آنلاین هم بسته بندی باید در تصویر کوچک، موبایلی و پس زمینه سفید بتواند خودش را نشان دهد. بنابراین، طراحی باید هم در واقعیت فیزیکی و هم در محیط دیجیتال به اندازه کافی متمایز باشد.

مطلب مرتبط: هنر بسته بندی محصولات: اشتباهاتی که باید کنار گذاشت

طراحی تجربه باز کردن بسته

شاید کمتر کسی در نگاه اول به این موضوع توجه کند، اما نحوه باز شدن بسته می تواند تجربه کلی خرید را تغییر دهد. اگر بسته ای سخت باز شود، لبه های تیز داشته باشد یا بعد از باز شدن، به درد نگهداری محصول نخورد، ممکن است تجربه مشتری را منفی کند. از طرف دیگر، بسته ای که به راحتی باز می شود، اجزایش به هم نمی ریزد و حتی امکان بسته شدن مجدد دارد، حس رضایت ایجاد می کند. در چند سال اخیر، برندها به «لحظه باز کردن» توجه ویژه ای کرده اند. در بسیاری از فروشگاه های آنلاین، جعبه هایی با طراحی خاص، چیدمان دقیق و پیام های کوتاه درون بسته باعث شده اند لحظه دریافت کالا به تجربه ای خوشایند و قابل اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی تبدیل شود.

استفاده از مکانیزم های باز و بست هوشمند (مثل زیپ، نوار کشویی یا درب مغناطیسی)، به خصوص در محصولات آرایشی، غذایی یا الکترونیکی، به کاربر کمک می کند راحت تر به محصول دسترسی پیدا کند. همچنین، طراحی بسته ای که پس از باز شدن بتوان از آن برای نگهداری محصول استفاده کرد، نه تنها کاربردی تر است، بلکه ارزش ادراک شده کالا را افزایش می دهد.

خلاقیت فرم و طراحی غیرمنتظره

در کنار زیبایی و کاربرد، یکی از ابزارهای قدرتمند در طراحی بسته بندی، استفاده از فرم های غیرمنتظره و خلاقانه است. بسته هایی که با ظاهرشان غافلگیر می کنند، کنجکاوی برمی انگیزند و بیشتر در ذهن می مانند.

این خلاقیت می تواند در فرم هندسی کلی بسته باشد (مثلا جعبه مثلثی برای چای، یا قوطی مربعی برای کره بادام زمینی) یا در جزییاتی مثل درب دوتایی، لایه های کشویی یا برش هایی با کارکرد نمادین. برندهایی مثل نایک یا نوتلا با خلق بسته بندی هایی که فراتر از انتظار هستند، بارها نشان داده اند که می توان از قالب بسته بندی برای ایجاد داستان، شوخ طبعی یا حتی تعامل استفاده کرد.

این نوع طراحی ها البته هزینه بر هستند و برای همه برندها مناسب نیستند، اما در دسته هایی که رقابت سنگین است یا محصول نیاز به جایگاه سازی جدید دارد، خلاقیت فرم می تواند عامل تمایز کلیدی باشد. نکته مهم این است که فرم نباید به قیمت قربانی شدن عملکرد تمام شود. طراحی باید همزمان خلاق، کاربردی و متناسب با هویت برند باشد.

مطلب مرتبط: بسته بندی خلاقانه، پلی به دل مشتریان

طراحی پایدار و مسئولانه

در سال های اخیر، نگرانی های زیست محیطی، سبک زندگی بسیاری از مصرف کنندگان را تغییر داده. امروزه، خریداران به این توجه می کنند که محصولی که می خرند چقدر با اصول پایداری هم راستاست. این موضوع مستقیما بسته بندی را هدف قرار داده است.

برندهایی که از مواد بازیافتی استفاده می کنند، بسته هایی بدون پلاستیک می سازند یا طراحی هایی دارند که کمترین ضایعات را تولید می کنند، معمولا در نظر مشتریان مسئولیت پذیرتر و ارزشمندتر دیده می شوند. به ویژه در بازارهای غربی، مشتریان حاضرند مبلغ بیشتری پرداخت کنند، فقط برای آنکه بدانند برند مورد نظر به محیط زیست اهمیت می دهد.

طراحی پایدار فقط به نوع متریال محدود نمی شود. استفاده هوشمندانه از فضای داخل بسته، کاهش ابعاد، حذف بسته بندی دوم غیرضروری و حتی طراحی مجدد برای استفاده مجدد از بسته، همگی در این مسیر قرار می گیرند.

برای مثال، برخی برندهای آرایشی بسته هایی تولید می کنند که پس از تمام شدن محصول، قابل پرکردن مجدد هستند یا برخی برندهای غذایی، جعبه هایی طراحی کرده اند که پس از مصرف محصول، تبدیل به اسباب بازی یا ابزار نگهداری می شوند. این رویکرد نه تنها تاثیر زیست محیطی را کاهش می دهد، بلکه نوعی ارزش اضافه در ذهن مشتری ایجاد می کند.

سخن پایانی

طراحی بسته بندی امروز، یک فرآیند چندوجهی است که از زیبایی شناسی صرف فراتر رفته. بسته ای موفق باید بتواند از هویت برند دفاع کند، در قفسه یا صفحه گوشی به چشم بیاید، تجربه خوبی از بازکردن ایجاد کند، در فرم غافلگیر کند و در عین حال با محیط زیست نیز هماهنگ باشد.

این پنج مهارت، زمانی بهترین نتیجه را می دهند که به صورت یکپارچه و هماهنگ در فرآیند طراحی، بازاریابی و تولید جای بگیرند. هر بسته، فرصتی است برای ساختن یک تجربه، شکل دادن به تصویر برند و در نهایت، ماندگار شدن در ذهن مشتری.

منابع:

https://99designs.com