بررسی تطبیقی اتاق بازرگانی ایران و آلمان

همواره اتاق‌های بازرگانی از اهمیت فراوانی در کشورهای مختلف برخوردار بوده‌اند و این نکته کاملا مشهود است که هر چه کشوری گام‌های بیشتری به سوی پیشرفت و توسعه برداشته باشد، این اهمیت در رویه عملی کشورها بیشتر مشهود است. بدیهی است منظور از «اهمیت» توجه واقعی و عملی به این امر و وضع قوانین درست برای آن است، نه صرفا حمایت‌هایی در قالب شعار. به این منظور بر آن شدم تا بررسی تطبیقی‌ای میان اتاق‌های بازرگانی ایران، آلمان، ژاپن و کره جنوبی داشته باشم. زیرا بررسی رویه آنها در موارد بی‌شماری می‌تواند راه‌گشا باشد. در مقاله پیشین اتاق بازرگانی ژاپن مورد بررسی قرار گرفت و در مقاله پیش‌رو به بررسی اتاق بازرگانی آلمان و مقایسه آن با اتاق بازرگانی ایران پرداختم.

آلمان سومین کشور صادر‌کننده جهان است و صادرات این کشور در مقایسه با واردات آن افزایش قابل توجهی داشته است. همچنین آلمان دومین کشور از نظر حجم تجارت در دنیا است. یک‌سوم خاک آلمان را جاده‌ها تشکیل داده‌اند و همین نکته به روشنی نشانگر رونق تجارت در این کشور است. اتاق بازرگانی آلمان از فعال‌ترین اتاق‌های بازرگانی سرتاسر دنیا محسوب می‌شود و دارای 81 اتاق و بیش از شش میلیون عضو است که متاسفانه این رقم در ایران بسیار ناچیز است، ایران دارای 30 اتاق و تنها 40 هزار عضو است.

در آلمان عضویت در اتاق بازرگانی برای همه شرکت‌ها و فعالان اقتصادی اجباری است و از این اجبار تنها کارگاه‌های صنایع‌دستی و کشاورزی استثنا شده‌اند. مهم‌ترین ویژگی اتاق بازرگانی آلمان قدرت چانه زنی بسیار بالا و توانایی غیر‌قابل وصف آن در حمایت از تمامی صنایع و تجارت کشورش است، به حدی که در این زمینه حتی به دولت هم مشاوره می‌دهد و دائم در تلاش است با رونق تجارت سطح رقابت‌پذیری را افزایش دهد.

اتاق بازرگانی آلمان برای همکاری با کشورهای دیگر و گسترش صادرات 120 اتاق مشترک با کشورهای دیگر دارد، اما ایران کمتر از 20 اتاق مشترک با جهان دارد. در آلمان ثبت کشورها و موسسات تجاری از طریق اتاق‌های بازرگانی انجام می‌پذیرد و حق عضویت آنها با توجه به اندازه و حجم فعالیت‌شان متغیر است و تمام هزینه‌ها از طریق مبلغ حق عضویت و دیگر عوائد حاصله از محل خدمات تامین می‌شود و اتاق هیچ‌گونه وابستگی اقتصادی به دولت ندارد و کاملا مستقل است.

رییس اتاق بازرگانی هر چهار سال یک بار و تنها برای یک دوره انتخاب می‌شود و انتخاب متوالی او تنها برای یک دوره چهار ساله دیگر امکان‌پذیر است، در صورتی‌که در ایران هیچ‌گونه محدودیتی برای طول دوره مدیریت وجود ندارد و این خودش یکی از بزرگ‌ترین عوامل تمرکز قدرت در اتاق محسوب می‌شود.

* عضو اتاق بازرگانی