سرمایه‌گذاران داخلی نفت گله‌مند از سیاست‌های وزیر نفت

سرمایه‌گذاران داخلی صنعت نفت گله‌های زیادی از سیاست‌های وزارت نفت دارند که می‌توان به عدم اعتماد به این بخش و عدم حمایت از تولیدکنندگان نوپا اشاره کرد اما در یک دید کلان سرمایه‌گذاران تنها راهکار رهایی از این مشکلات را عدم سنگ‌اندازی از سوی بخش دولتی و حمایت وزارت نفت می‌دانند. توانمندی بخش‌خصوصی واقعی در صنعت نفت در مقایسه با شرکت‌های خارجی و شرکت‌های خصولتی بسیار پایین است اما بخش‌خصوصی تمام تلاش خود را برای اثبات جایگاه خود به کار بسته است. با این وجود وزارت نفت بارها حمایت خود را اعلام کرده است، حمایتی که منجر به تهیه شیوه‌نامه‌ای به نام حمایت از ساخت داخل شد اما با این وجود فضا برای حضور این بخش همچنان هموار نیست. با این وجود بیژن زنگنه، وزیر نفت در آخرین اظهارنظر خود درباره فعالیت بخش‌خصوصی در صنعت نفت، ‌اعلام کرده است؛ «آینده روشنی برای این بخش می‌بیند و بدون شک در فضای رقابتی از ظرفیت‌های این بخش استفاده خواهد شد.»

این گفته وزیر برای صنعت داخلی نفت ایران امیدوار‌کننده است، زیرا وقتی پای درد دل این بخش می‌نشینیم، گله‌مندی فعالان این صنعت از سیاست‌های اعمال شده از انگشتان دو دست تجاوز می‌کند. با این وجود با روی کار آمدن دولت یازدهم بارقه‌هایی از امید در بخش خصوصی صنعت نفت ایجاد شده. از این رو با چند نفر از مدیران شرکت‌های داخلی صنعت نفت درباره این موضوع گفت‌وگو کردیم.

نبود اعتماد به بخش‌خصوصی

محمد شکرایی، رییس هیات‌مدیره شرکت رکسان پارسیان با اشاره به اینکه بخش‌خصوصی به دلیل سیاست‌های دولت گذشته سرمایه‌گذاری در این صنعت را نیمه تعطیل کرده بود، به «فرصت امروز» می‌گوید: «با روی کار آمدن دولت کنونی و تغییر وضعیت، بار دیگر سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت افزایش یافته است اما با وجود دیدگاه مدیریتی بالا به پایین مشکلات زیادی سر راه سرمایه‌گذاران خصوصی است.»

وی در تشریح مهم‌ترین مشـــکلات سرمایه‌گذاران خصوصی بخش نفت، می‌افزاید: «عدم اعتماد بزرگ‌ترین مشکل ماست، با وجود اینکه بارها از سوی دولت اعلام می‌شود که به پیمانکاران و سازندگان داخلی اعتماد داریم اما در عمل بخش‌خصوصی حتی به مرحله محک نمی‌رسد و تنها شرکت‌های خصولتی به‌عنوان بخش‌خصوصی در کنار دولتی‌ها هستند.» این فعال بخش‌خصوصی صنعت نفت با بیان اینکه تنها راه‌حل از دید بخش‌خصوصی این است که بگذارند این بخش کار خود را انجام دهد، می‌افزاید: «سنگ‌اندازی از سوی دولت اگر نباشد بخش‌خصوصی خود می‌داند که چگونه با برقراری ارتباط راه خویش را ادامه دهد.»

از دید رییس هیات‌مدیره شرکت رکسان شرکت‌های خارجی برای صنعت نفت اهمیت بیشتری دارند و شرکت‌های داخلی تنها در شعار برای وزارت نفتی‌ها اهمیت دارند، ‌این در حالی‌است که در چند سال اخیر بسیاری از تولیدکنندگان داخلی محصولات‌شان را صادر می‌کنند و حتی مورد توجه شرکت‌های اروپایی نیز واقع می‌شوند.

عدم حمایت از تولیدکنندگان نوپا

سیامک قهرمانی، مدیرعامل شرکت فنی مهندسی پاکزیست مدرن با بیان اینکه تولید کردن در کشور مشکلات زیادی دارد، به «فرصت امروز» می‌گوید: «شرکت‌های بزرگ در حوزه نفت با حمایت‌های دولتی توانسته‌اند جایگاهی در این صنعت داشته باشند اما شرکت‌های نوپای خصوصی حقیقی به حمایت و به رسمیت شناختن از سوی وزارت نفت نیاز دارند؛ ‌موضوعی که برای وزارت نفت اهمیت چندانی ندارد.» 

وی با اشاره به تدوین شیوه‌نامه حمایت از ساخت داخل، می‌افزاید: «این شیوه‌نامه در راستای حمایت از بخش‌خصوصی تهیه شده است اما به‌عنوان یک فعال بخش‌خصوصی اعلام می‌کنم تاثیرگذار نیست، زیرا نگاه مدیران بالادستی نفت و کارفرمایان خرید محصولات خارجی است به این دلیل که کیفیت محصولات داخلی در مقایسه با محصولات خارجی پایین است.» این فعال خصوصی صنعت نفت با اشاره به اینکه محصولات تولیدی این شرکت از طریق سایت و مناقصات شرکت ملی نفت به فروش می‌رسد، اعلام می‌کند: «بازار فروش محصولات نفتی بازار پررونقی است. محصولات تولید شده در بخش‌های مختلف به فروش می‌رسد و نگرانی وجود ندارد اما مسئله اصلی، مشکلات متعدد این بخش برای به فروش رساندن محصولات است.»

ایجاد فضای سالم رقابتی

گارنیک هاکوپیان، مدیرعامل شرکت کمپرسورسازی هواکاران صنعت درباره مشکلات سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی در صنعت نفت به «فرصت امروز» می‌گوید: «برای شرکت‌های قدیمی همچون شرکت ما کار کردن به دلیل داشتن روابط با شرکت‌های خارجی سخت نیست با این وجود در بسیاری از مناقصات شرکت نفت به دلیل وجود روابط نمی‌توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم. این مشکلات در دولت گذشته بسیار بود و خوشبختانه در دولت یازدهم کاهش یافته است اما با این وجود نیاز است که فضا مساعدتر شود.»

وی با اشاره به اینکه بخش‌خصوصی برای بهبود وضعیت خود در آینده امید زیادی دارد، می‌افزاید: «گام‌های بلندی برای بهبود وضعیت این بخش برداشته نشده است اما تلاش‌هایی برای از بین رفتن فضای ناسالم در صنعت پیمانکاری و خرید تجهیزات انجام شده است. بدون شک از وزیر نفت می‌خواهیم فضای سالم رقابتی را برای تمامی تولیدکنندگان محصولات داخلی و خارجی فراهم کند.» ابوالقاسم شریفی، مدیرعامل شرکت ارتعاشات صنعت اراک با تاکید بر اینکه بخش‌خصوصی حقیقی به حمایت دولتی وزارت نفت نیاز ندارد، به «فرصت امروز» می‌گوید: «وزارت نفت آنجایی که باید در کنار بخش‌خصوصی باشد حضور ندارد، برای نمونه بارها شرکت‌ها درخواست حمایت برای بازگشایی ال‌سی ریالی داشته‌اند اما نتیجه‌ای نداشته و حمایت‌های مالی از شرکت‌های متعلق به خودشان در قالب شرکت‌های خصوصی بوده است.»

وی با بیان اینکه اگر شرکتی در بخش‌خصوصی حقیقی توانسته با وزارت نفت وارد مذاکره شود و موفق بوده است تنها به دلیل بودن روابط خاص بوده است‌، می‌افزاید: «تنها خواسته ما از وزارت نفت این است که اقتصادسالم را در یک فضای سالم ایجاد کنند. بخش‌خصوصی خود می‌تواند مشکلاتش را حل‌و‌فصل کند. تولید‌کنندگان واقعی به دلیل نبود فضای سالم رنج می‌برند و شرکت‌های واردکننده بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.»