کویر ایران زیر بار ترافیک می‌رود

افزایش توان صادرات غیر‌نفتی کشور که با هدف کاهش وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی سال‌هاست در رأس اولویت‌های اقتصادی کشور قرارگرفته و در برنامه‌ریزی‌های کلان جایگاهی تاثیر‌گذار پیدا کرده است. با وجود اقدامات گسترده در این حوزه، هنوز آمار نشان از این دارد که بسیاری از برنامه‌های اقتصادی در سایه محدودیت امکانات زیربنایی با کندی سرعت مواجه شده‌اند و این مسئله توجه دولت را باردیگر به سمت طرح‌های زیربنایی جلب کرده است. 

هرچند این روزها تحت تاثیر افتتاح پروژه بزرگ راه‌آهن ایران- ترکمنستان - قزاقستان، تمام توجه کشور به سمت نقش ترانزیتی راه‌آهن جلب شده و البته اهداف کلان اقتصادی دولت نیز بر مبنای گسترش نقش ترانزیتی خطوط ریلی تعریف می‌شوند، اما هنوز حمل‌و‌نقل جاده‌ای اصلی‌ترین حوزه ترانزیتی کشور به حساب می‌آید. 

هرچند بخش عمده‌ای از تمرکز وزارت راه و شهرسازی در سال‌های گذشته صرف افزایش نقش قطارهای باری در برنامه‌های اقتصادی بازرگانان داخلی و خارجی شده، اما هنوز سهم بخش ریلی در جابه‌جایی کالاهای اقتصادی ایران به 10 درصد نیز نرسیده و این موضوع به معنی آن است که راه‌های ایران حداقل برای چند سال آینده همچنان حرف نخست را در صنعت ترانزیتی کشور خواهند زد و برای حل محدودیت‌های موجود در کنار توسعه ریلی، توجه به جاده‌ها همچنان غیر‌قابل فراموشی است. 

افتتاح کریدور جاده‌ای شمال به جنوب که از لحاظ وسعت و تاثیر در نوع خود بزرگ‌ترین طرح راهی کشور به حساب می‌آید، قرار است در آینده‌ای نزدیک به افتتاح کامل برسد. طرحی که بسیاری از کارشناسان حوزه راه از آن به یک انقلاب راهی یاد می‌کنند.  این پروژه بزرگ خلیج فارس و استان هرمزگان را در یک خط مستقیم جاده‌ای به شرق دریای خزر وصل خواهد کرد. طرحی که به گفته وزیر راه و شهرسازی تنها ظرف چند سال به صرفه جویی چند صدمیلیون لیتری در مصرف سوخت منجر خواهد شد و زمان سفر از جنوب به شمال کشور را نیز بیش از چهار ساعت کم می‌کند. 

کریدور شمال جنوب دروازه جذب محموله‌های ترانزیتی 

معاون شرکت ساخت و توسعه زیرساخت‌های کشور معتقد است جذب محموله‌های ترانزیتی بازرگانان خارجی نیاز به تکمیل ظرفیت‌های زیرساختی کشور دارد و افتتاح کریدور شمال به جنوب به معنی دروازه جذب محموله‌های ترانزیتی است. 

خیرالله خادمی در گفت‌وگو با فرصت امروز به اولویت شرکت‌های تجاری بین‌المللی در ورود به مسیرهای ترانزیتی اشاره کرد و گفت: با افتتاح مسیری که بندرعباس را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به بندر امیرآباد در دریای خزر متصل می‌کند، راه برای ترانزیت کالا از خلیج فارس به کشورهای حاشیه دریای خزر و آسیای میانه باز خواهد شد و با اضافه شدن شریان‌های اصلی کشور در راههای مرکزی ایران می‌توان به یک تحول بزرگ در این عرصه امیدوار بود. 

به گفته وی درحال‌حاضر بخش عمده‌ای از مسیر کریدور شمال به جنوب در دست استفاده است و برای تکمیل کار تنها اردکان به دامغان تکمیل خواهد شد. کار عمرانی در این مسیر نیز ادامه دارد و از سمت اردکان 60 کیلومتر ابتدایی جاده در دست ساخت است و در بخش شمالی نیز استان سمنان اعتبارات خوبی برای اجرای پروژه در دامغان و چوپانان تصویب کرده و طرح در آینده‌ای نزدیک به زیر بار ترافیک خواهد رفت. 

طبق اعلام شرکت ساخت، آنچه باعث تفاوت این پروژه را با دیگر مسیرهای شریانی کشور شده مهندسی خطی کریدور و استفاده از فضای حاشیه کویر به جای استان‌های مرکزی است. در مسیرهای فعلی خودروها باید در ورودی استان اصفهان به سمت مرکز حرکت کرده از طریق تهران به ساری و سپس منطقه شرقی خزر دسترسی پیدا کنند.  اما در طرح کریدور شمال به جنوب مسیر از شرق اصفهان و استان یزد گذشته و با اتصال اردکان به دامغان که گره اصلی کار را باز می‌کند از سمت شرق چوپانان را به گلوگاه و سپس بندر امیر آباد وصل کند. 

کاهش درآمدهای دولت در جریان افزایش تحریم‌های اقتصادی تاثیر خود را بر کاهش سرعت این پروژه گذاشته و کاهش بودجه عمرانی دولت، افتتاح به موقع این راه بسیار مهم را در هاله‌ای از ابهام فروبرده است.

مجلس از بودجه عمرانی واقع‌بینانه حمایت می‌کند

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است محورهای مواصلاتی در کشور مانند رگ در بدن انسان عمل کرده و توسعه را به نقاط مختلف کشور بسط می‌دهد. 

محمد ابراهیم محبی در گفت‌وگو با فرصت امروز به جایگاه جغرافیایی منحصر به فرد ایران در نقش‌آفرینی در ترانزیت منطقه اشاره کرد و گفت: افتتاح مسیرهای آزادراهی و بزرگ راهی در ایران به بالابردن سهم کشور در ترانزیت منجر شده و در بلندمدت اقتصاد را متحول می‌کند. همان‌طور که بارها در بیانات رهبر انقلاب نیز آمده تکمیل مسیرهای اصلی شرق به غرب و شمال به جنوب کشور، اولویت غیر‌قابل چشم پوشی است و تکمیل آنها توسعه را تسهیل می‌دهد. 

به گفته وی آنچه باعث به تعویق افتادن افتتاح برخی از این پروژها شده محدودیت بودجه عمرانی دولت است. دولت‌ها در تمام دوره‌ها وقتی از نظر درآمدی در تنگنا قرار می‌گیرند، نخستین نقطه‌ای که متضرر می‌شود سهم طرح‌های عمرانی است که این مسئله با توجه به نقش به‌سزای این طرح‌ها در تغییر روند اقتصادی کشور به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. 

همچنین محبی درباره رویکرد مجلس در قبال بودجه عمرانی سال94 تاکید کرد: قطعا نمایندگان بر بودجه عمرانی نظارت ویژه‌ای خواهند داشت و تلاش می‌کنیم سهم این پروژه‌ها متناسب با نیازها بسته شود. البته نباید فراموش کرد که فشار بیش از حد و برنامه‌ریزی بالاتر از توان داخلی نیز به اجرایی نشدن برنامه‌ها منجر می‌شود. از این‌رو مجلس از یک بودجه عمرانی واقع‌بینانه حمایت می‌کند. 

تلاش‌هایی که دولت در سال‌های گذشته در چارچوب بهبود وضعیت قراردادهای اقتصادی با کشورهای همسایه و افزایش سطح کیفی خدمات در پایانه‌های مرزی انجام داده، نتیجه آن زمانی مشخص می‌شود که با امکانات زیر بنایی استاندارد پشتیبانی شود. محیط جغرافیایی ایران که دروازه اتصال بسیاری از کشورهای منطقه به یکدیگر به حساب می‌آید نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که آغاز به کار کریدور شمال به جنوب یکی از اصلی‌ترین محورهای آن به حساب می‌آید. طرحی که در آینده نزدیک از دل کویر دو بندر مهم شمالی و جنوبی ایران را به هم وصل می‌کند.