از یک گاف ساده تا معادلات منطقه

همه اتفاقات در زندگی ما تاثیر خود را دارند. از بسته شدن لوله فاضلاب خانه همسایه گرفته تا اتفاقاتی که در کشوری دورافتاده مانند کومور می‌افتد. فرقی نمی‌کند مستقیم با آن درگیر باشیم یا نه، بالاخره تاثیرش را می‌گذارد. یکی از چیز‌هایی که به شدت روی زندگی ما تاثیر و کم و زیاد دارد؛ دلار است! دلار در زندگی ما ایرانی‌ها چه بخواهیم چه نخواهیم تاثیرش را می‌گذارد. 

دلیل اینکه این مقدمه را عرض کردم فردی بود که در صف امروز خودپرداز دیدم. ایشان برای انتقال مبلغی به خودپرداز آمده بود که سر صحبت باز شد. پرسیدم که شغلش چیست؟ در جواب گفت: «کارشناس ارشد بررسی تاثیر امورات مختلف در زندگی روزمره ایرانیان در خاورمیانه هستم.»

گفتم: «آقا خیلی خوشحالم از حضور شما! خیلی افتخار دادید! ضمنا اسم شریفتون؟»

گفت: «تهمتن کاکوئی.»

گفتم: «تهمتن جان میشه برامون تاثیر دلار در زندگی روزمره رو بررسی کنی؟»

گفت: «تاثیر دلار روی زندگی مردم ایران چند حالت و شکل مختلف دارد: 

اثر گاوی (COW EFECT)

به این صورت است که کاملا مستقیم و بی‌واسطه روی زندگی شخص اثر می‌گذارد. افرادی که این نوع تاثیر رویشان گذاشته می‌شود معمولا کارشان از قدیم و ندیم خرید و فروش دلار بوده، در واقع چه در زمان رکود قیمت دلار و چه در زمان نوسانش، کارشان همین بوده و تاکید به همین کار داشتند و روی زندگی این دوستان به‌صورت گاوی تاثیر می‌گذارد. در واقع اگر دلار نوسان شدیدی داشته باشد، ممکن است به یکباره خوشبخت و بدبخت شوند. 

اثر سیمرغی (PHOENIX EFECT)

در اساطیر ایران هدهد پرنده‌ای است که در فصل بهار نفیر سیمرغ را می‌شنود و حالش دگرگون می‌شود و با منقار پرهایش را از بدن جدا می‌کند و تبدیل به سیمرغ می‌شود. در ایران هم عده زیادی هستند که هد‌هد‌وار مشغول زندگی‌اند.

این دوستان وقتی فصل نوسان دلار می‌رسد و زمانی که خبر نوسان را، باد صبا برایشان می‌آورد، حال شان دگرگون می‌شود و به یکباره هرچه نقدینگی و غیر‌نقدینگی دارند فروخته و به پول نقد تبدیلش می‌کنند، این دوستان سریعا پر می‌کشند و هی دلار می‌خرند. دلار روی زندگی این گروه تنها در مدت نوسانات شدید تاثیر ویژه دارد. 

اثر پروانه‌ای (BUTTERFLY EFFECT)

اگر افراد گروه‌های بالا عده‌ای محدود بودند، افراد این گروه تمامی 75 میلیون ایرانی هستند. این اثر را اثر پروانه‌ای نام‌گذاری کردیم، چون تاثیرش به شکل زیر است: 

فرض کنید یک صرافی به اشتباه قیمت دلار را 25 تومان گران‌تر اعلام کند، صرافی‌های دیگر هم تحت تاثیر آن قیمت را 25 تومان گران‌تر اعلام می‌کنند. تحت تاثیر گرانی دلار، لوازم یدکی خودروها نیز 200 تومان گران می‌شود. در همین راستا اتومبیل 200‌هزار تومان گران می‌شود. اتومبیل که گران شود خیلی بی‌خود و بی‌جهت قیمت زمین گران می‌شود (در راستای اینکه چطور ماشین گرون بشه، زمین نشه! ) زمین که گران شود، خانه و آپارتمان نیز گران می‌شود، خانه آپارتمان گران شود روی وضعیت مردم تاثیر می‌گذارد و نارضایتی عمومی مردم از دولت را ناشی می‌شود، مردم که ناراضی شوند، به دولت در انتخابات بعد رأی نمی‌دهند، دولت که تغییر کند، معادلات منطقه تغییر کرده و... 

به همین دلیل نام این حالت را اثر پروانه‌ای گذاشته‌ایم. از جناب تهمتن تشکر و از ایشان خواهش کردم که در روزهای بعد تاثیر عوامل دیگر را برایمان بررسی کند.