آیا واردات خودرو باعث کاهش قیمت خودرو می شود؟

یک سال و نیم از آزادسازی واردات خودرو به کشور می گذرد و اگرچه هنوز پای خودروهای خارجی به بازار ایران باز نشده، اما خودرو در همین مدت کمی ارزان شده است. حالا سوالی که وجود دارد این است که آیا خودرو با واردات ارزان می شود؟

به گزارش فرصت امروز به نقل از تجارت نیوز، تیمور رحمانی، اقتصاددان پاسخ متفاوتی به این موضوع داده و تشریح کرده که واردات خودرو تنها در شرایطی خاص می تواند باعث کاهش قیمت خودرو شود. اما این شرایط چیست؟

تیمور رحمانی در سرمقاله امروز (11 شهریور) دنیای اقتصاد به این سوال جواب و توضیح داده که شرط کاهش قیمت خودرو چیست. مشروح سخنان این اقتصاددان را در ادامه می خوانید:

این اقتصاددان در ابتدا تاکید می کند که واردات خودرو به ایران هیچگاه و در هیچ زمانی ممنوع نبوده است. چون «ارز تخصیص یافته به واردات قطعات و مواد اولیه و واسط اتومبیل های تولید داخل و خودروهای مونتاژی، سالانه میلیاردها دلار بوده. لذا عملا هیچ گاه واردات خودرو متوقف نشده تا نتیجه بگیریم واردات خودرو قرار است تغییر جدی از این منظر ایجاد کند یا نه.»

اما سوال اصلی این است که آیا با واردات بیشتر خودرو، می توان منتظر کاهش بیشتر قیمت خودرو بود؟ به گفته این اقتصاددان جواب این سوال از منظر اقتصاد خرد مثبت است. چون در چارچوب اقتصاد خرد و قانون عرضه و تقاضا، افزایش واردات خودرو سبب کاهش موقتی و مقطعی قیمت خودرو خواهد شد.

اما واردات خودرو واقعا نمی تواند درمان قیمت اتومبیل باشد و اسباب کاهش قیمت اتومبیل را فراهم کند. دلیل این مساله چیست؟ به گفته این اقتصاددان افزایش واردات هر کالایی -چه اتومبیل، چه مرغ و یخچال و کامپیوتر- می تواند باعث کاهش قیمت آن کالا شود. اما مساله مهم این است که افزایش واردات هر کالایی به معنای افزایش تقاضا برای ارز است و افزایش تقاضای ارز به معنای گران شدن قیمت دلار است که هم سبب افزایش قیمت خودرو می شود و هم سبب افزایش قیمت کالاهای دیگر.

پس راهکار چیست؟ تیمور رحمانی تاکید می کند که راهکار کاهش و یا ثبات قیمت ها در اقتصاد ایران این است که تورم و انتظارات تورمی مهار شود. به عبارتی این اقتصاددان تاکید می کند که درمان مشکلات اقتصاد کلان روش های اقتصاد خرد نیست.

او به تجربه کاهش قیمت خودرو در چند ماه گذشته اشاره می کند و می گوید: در ماه های اخیر نرخ ارز باثبات شده و انتظارات تورمی فروکش کرده و در نتیجه افزایش قیمت اتومبیل نیز متوقف شده و مقداری کاهش را نیز تجربه کرده است. این تجربه نشان می دهد درمان مشکلات اقتصاد کلان روش های اقتصاد خرد نیست. تلاش برای درمان مشکل تورم از روش های اقتصاد خرد، درحالی که تورم یک مشکل اقتصاد کلان است، صرفا افزایش اختلال در بازارها و کاهش رفاه اجتماعی است.

این اقتصاددان تاکید می کند «واردات زمانی می تواند برای کنترل تورم قابل استفاده باشد که وفور ارزی وجود داشته باشد (مانند آنچه در دهه های۱۳۵۰ و ۱۳۸۰ در ایران تجربه شد)، گرچه امکان پذیری کنترل تورم از طریق اتکای به وفور ارزی به معنی درست بودن آن سیاست نیست. بخش غالب افزایش قیمت اتومبیل پیامد تورم و انتظارات تورمی است و در پیش گرفتن روش های مختص بازار کمک چندانی به کنترل بلندمدت قیمت اتومبیل نمی کند. همان طور که وضع موجود بازار اتومبیل رانت گسترده ای به ویژه عاید شبکه توزیع می کند، واردات آن از طریق تخصیص ارز نیز احتمالا نوعی رانت عاید شبکه توزیع می کند. اگر قرار است واردات گسترش یابد که با بهبود روابط تجاری و مالی کشور با جهان خارج امکان پذیر می شود و قاعدتا به بهبود رفاه اجتماعی منجر می شود، ضرورتی ندارد که افزایش واردات گزینشی و مختص بازار خاصی باشد.

اگر نگرانی بابت محدودیت ارزی و تامین نیازهای اساسی وجود دارد، افزایش واردات اتومبیل با استفاده از ارز ترجیحی توجیهی ندارد و به نظر نمی رسد در ردیف های اول اولویت دار تخصیص ارز قرار داشته باشد؛ گرچه باید امیدوار بود که تلاش های دیپلماتیک دولت و بهبود روابط تجاری و مالی ما با جهان خارج نیاز ما را به تشخیص اولویت ها برای تخصیص ارز و درنتیجه مختل کردن بازارها از بین ببرد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی