زراعت چوب راهکاری برای جلوگیری از تخریب جنگل

برداشـــت بی‌رویه از جنگل‌ها و نابودی محیط‌زیست، امروز زراعت چوب را به یک گزینه مطمئن و جایگزین برای تامین این محصول تبدیل کرده است.
جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران منبع اصلی تامین بخشی از چوب مورد نیاز صنایع کشور هستند. این جنگل‌ها 9/1 میلیون هکتار وسعت دارند و سالانه حدود 600 هزار متر مکعب چوب از آنها برداشت می‌شود.
با این حال سالانه از زراعت چوب در ایران 5/2میلیون متر مکعب معادل 58 درصد چوب مصرفی در کشور به دست می‌آید که از این میزان حدود 90 درصد به صنوبرکاری اختصاص دارد.
به گزارش ایرنا، استان گیلان فعال‌ترین استان کشور در صنوبرکاری است که با کاشت صنوبر در 62 هزار هکتار از اراضی این استان، سالانه حدود 410 هزار مترمکعب چوب برداشت می‌شود.
فرهنگ کاشت صنوبر در استان گیلان به قدری گسترش دارد که اغلب مردم در صورت داشتن زمین خالی، در آن صنوبر می‌کارند، ولی در استان‌های دیگر، حتی استان‌های واقع در رشته کوه زاگرس که زمینه کاشت صنوبر در آنها مساعد است، این درخت زیاد کاشته نمی‌شود.
سید احمد مولایی، کشاورز صنوبر کار گیلانی تقویت صنوبرکاری را یکی از راه‌های مهم برای استفاده از زمین‌های بی‌بهره، غیرکشاورزی و بدون استفاده معرفی می‌کند.
وی تاکید دارد که اگر به بحث زراعت چوب توجه کافی نداشته باشیم، در آینده با کمبود مواد سلولزی مواجه خواهیم شد و از این رو برای حفظ اکوسیستم مناطق مختلف کشور نیازمند توسعه درختکاری هستیم.
مولایی گفت: صنوبر کاری با وجود فواید بسیار و تولید اکسیژن فراوان با وجود نیاز آبی کم، می‌تواند در زمینه اشتغال جوانان و کاهش واردات چوب نیز موثر باشد.
صنوبرکار گیلانی تاکید دارد که درآمد حاصل از صنوبر کاری بالاتر از کاشت درختان جنگلی است و میانگین برداشت چوب در پنج سال در هر هکتار بین 20 تا 25 متر مکعب است که 15‌میلیون تومان ارزش اقتصادی دارد.
عضو مجمع عمومی کمیسیون ملی صنوبر کشور هزینه اولیه سالانه نگهداری هر هکتار از صنوبر کاری را یک میلیون تومان عنوان کرد و افزود: این میزان هزینه در سال‌های آینده به 300هزار تومان کاهش می‌یابد که در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی هزینه صنوبر کاری بسیار اندک است.

  اعطای تسهیلات کم بهره به صنوبرکاران
یک کارشناس ارشد جنگل‌داری نیز گفت: امروزه باوجود پیشرفت علوم جنگل‌شناسی و جنگل‌داری و مشخص شدن ارزش‌های متنوع این نعمت الهی، هنوز اغلب نیاز بشر به مصنوعات سلولزی از جنگل تامین می‌شود.
«ایمان تیری مشهدسر» افزود: در چنین شرایطی استفاده از گونه‌های درختی تند رشد برای تامین نیاز سلولزی بارزتر می‌شود، زیرا با توجه به نظر منفی کارشناسان درباره ایجاد جنگل تک کشت، زراعت چوب اهمیت یافته است.
وی گفت: با توجه به شرایط اقلیمی کشور، سازمان جنگل‌ها و مراتع از زراعت ارقام مختلف صنوبر و اکالیپتوس حمایت می‌کند.
این کارشناس ارشد جنگل‌داری تاکید کرد: اهمیت صنوبرکاری زمانی روشن‌تر می‌شود که بدانیم از هر هکتار جنگل، سالانه می‌توان به طور میانگین 5/7 متر مکعب چوب برداشت کرد، اما در هر هکتار صنوبر، این میزان تا 25 متر مکعب و در زمین‌های پربازده تا 30 متر مکعب نیز می‌رسد. دولت برای ترغیب کشاورزان به صنوبرکاری به ازای هر هکتار تا 100 میلیون ریال تسهیلات کم‌بهره می‌دهد، اما به گفته تیری، این رقم با توجه به هزینه‌های زیاد به‌خصوص در بخش‌های چاله کنی و کاشت نهال و همچنین محصور کردن عرصه برای جلوگیری از ورود دام و استفاده از برگ خوش‌خوراک صنوبر، این مبلغ ناکافی است. این کارشناس ارشد جنگل‌داری یادآور شد: از چند سال پیش دیگر به زمین‌های کمتر از 5 هزار متر مربع چنین وام‌هایی تعلق نمی‌گیرد که با توجه به سطوح کوچک زمین در اغلب مناطق شمال کشور، به‌ویژه در نواحی مرکزی و غربی استان مازندران، این اقدام منطقی به نظر نمی‌رسد.