عرضه خودرو در بورس کالا چه تاثیری بر قیمت خودرو در بازار داشت؟

در ۱.۵ ماه اخیر شاهد ورود تدریجی خودرو به بورس بودیم. اما قیمت آن ها پس از عرضه در بورس چه تغییری کرد؟

به گزارش فرصت امروز به نقل از فردای اقتصاد، عرضه خودرو در بورس کالا از امسال با دو هدف اصلی کلید خورد: ۱- با تعیین شدن قیمت در مکانیسم عرضه و تقاضا، مقدمه ای برای حذف قیمت گذاری دستوری خودرو باشد. ۲- واسطه ها و دلالانی که به افزایش قیمت خودرو دامن می زدند را حذف کند. در نتیجه هم خریدار خودرو را ارزان تر بخرد و هم تولیدکننده خودروی خود را با قیمت بیشتری بفروشد. در همین حال، به واسطه کم شدن ضرر تولیدکننده، تیراژ خودرو افزایش می یابد که می تواند با پاسخگویی به تقاضایی که اکنون مازاد بر عرضه است، به نفع مصرف کننده تمام  شود.

در خصوص مورد نخست هنوز نمی توان پیش بینی کرد که چه زمان هدف نهایی یعنی آزادسازی قیمت خودرو اتفاق می افتد. اما وزارت صمت اخیرا اعلام کرد روش عرضه خودرو در سامانه یکپارچه فروش تا پایان امسال پایان خواهد یافت. بر این اساس، می توان برداشت کرد که تا پایان سال جاری به تدریج عموم خودروها وارد بورس کالا شوند. البته اگر بدقولی های متعدد سیاست گذار خودرویی را در نظر نگیریم. اما در خصوص هدف دوم عرضه خودرو در بورس هم اکنون نیز می توان نتیجه گیری هر چند اولیه و ابتدایی داشت. به راستی عرضه خودرو در بورس کالا آیا منجر به حذف دلالان و کاهش قیمت بازار شد؟

در نمودار بالا قیمت خودروهای بورسی شده را شاخص یا نرمال کرده ایم. یعنی برای مقایسه بهتر مبدا همه آن ها ۱۰۰ در نظر گرفته شده و هر واحد تغییر در شاخص قیمت این خودروها معادل یک درصد تغییر در قیمت این خودروهاست. در همین حال، قیمت دلار را نیز نرمال کرده و به همراه شاخص کل قیمت خودروی بورسان (شاخصی که تغییرات قیمت سبدی از خودروهای داخلی و چینی را اندازه گیری می کند) را هم برای قضاوت بهتر آورده ایم.

قیمت دیگنیتی با ورود به بورس ۱۵ درصد ریخت

همانطور که مشاهده می شود خودروی دیگنیتی شدیدترین افت قیمت را تجربه کرده است. این خودرو در بورس کالا تنها خودرویی بود که رقابت قابل توجهی برای آن در هر دو مرحله عرضه شکل گرفت. بخشی از این رقابت می تواند ناشی از اختلاف قابل توجه قیمت بازار با قیمت پایه تعیین شده برای عرضه در بورس باشد که برای دیگنیتی حدود ۴۰ درصد بود.

از هفته اول مرداد با اعلام خبر عرضه دیگنیتی در بورس کالا، قیمت آن وارد مسیر نزولی می شود و در روز عرضه افت شدید ۴۵ میلیون تومانی را نیز تجربه می کند. این روند نزولی طی روزهای بعد ادامه می یابد و قیمت دیگنیتی در حدود یک ماه نزدیک به ۱۵ درصد افت می کند.

اما در روزهای گذشته علیرغم انجام دومین مرحله عرضه، قیمت دیگنیتی در بازار آزاد صعودی بوده است. به طوری که طی یک هفته اخیر با افزایش ۲۵ میلیون تومانی به یک میلیارد و ۱۲۵ میلیون تومان رسیده است. به نظر می رسد رشد مجدد قیمت دلار با کمرنگ شدن امیدها به احیای برجام و همچنین نبودن اخباری از اجرایی شدن واردات خودرو موجب تحریک تقاضا برای این خودرو در بازار شده باشد.

ریزش محدودتر سایر خودروها

اما هایما و شاهین که قیمت پایه عرضه آن ها در بورس کالا به ترتیب تنها حدود ۲۳ و ۱۶ درصد ارزان تر از قیمت بازارشان در هنگام عرضه بود، چندان برای متقاضیان خودرو جذاب ظاهر نشدند. به همین سبب، میزان تقاضا برای آن ها کمتر از تعداد عرضه بود و قریب به اتفاق خودروها در قیمت پایه معامله شدند که با احتساب هزینه های جانبی برای خریدار مساوی با قیمت کارخانه می افتادند.

در همین حال شوک عرضه در بورس کالا بر قیمت بازار برای این خودروها هم محدودتر بود. هایما S7 پلاس از حدود یک هفته پیش از عرضه تا کنون، نزدیک به ۴ درصد افت داشته است.

در خصوص شاهین اما با توجه به آنکه عرضه آن به تازگی اتفاق افتاد شاید هنوز برای قضاوت در خصوص میزان افت قیمت آن زود باشد. هر چند در خصوص این خودروی ملی خبری از ریزشی که برای خودرویی همچون دیگنیتی اتفاق افتاد نبود.