توافق هسته‌ای فرصتی برای اصلاحات داخلی

این تفاهمنامه و رفع تحریم‌ها به‌نوعی زمینه‌ای برای تعامل سازنده با جهان فراهم خواهد کرد ولی لزوما تحولات سریع روی اقتصاد ایجاد نخواهد کرد. البته باید به این مسئله توجه کرد که ما در گذشته فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم و هزینه‌های زیادی را به جامعه تحمیل کرده‌ایم که این هزینه‌ها باید به مرور برداشته شود و اقتصاد به ریل اصلی خود برگردد. بنابراین این تحول یک تحول زودگذر و معامله‌ای نخواهد بود که بگوییم یک معامله‌ای صورت می‌گیرد و قضیه تمام است. ما اگر بعضی از امور را حتی در اقتصاد داخلی خودمان هم بخواهیم انجام دهیم، زمان می‌برد و طولانی است اما اینکه از امکانات بین‌المللی که در نتیجه این توافق به دست می‌آید بخواهیم استفاده کنیم، فکر می‌کنم حداقل دوسال طول می‌کشد تا اثر آن را در اقتصادمان ببینیم و زودتر از آن امکان‌پذیر نیست.

به‌طورکلی رفع تحریم‌ها فضایی را ایجاد می‌کند تا سیاست‌های بلندمدت اقتصادی را دنبال کنیم و باید بدانیم آنچه اهمیت دارد سیاست‌های داخلی است، زیرا سیاست خارجی تنها بخشی از مشکلات را حل می‌کند. در بهترین حالت حداقل دو سال طول می‌کشد تا کشور از نتایج رفع تحریم‌ها استفاده کند و نباید فراموش کنیم که توافق نهایی در تیرماه امضا خواهد شد. اینکه تصور کنیم بلافاصله سرمایه‌های خارجی به کشور سرازیر می‌شود تصور اشتباهی است. نباید انتظار داشت که از هم‌اکنون شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری وارد ایران شوند، بلکه باید منتظر اثرات سیاسی این توافق باشیم و تمامی مسائل را بلندمدت بنگریم.

البته علاوه بر توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها اقتصاد کشور نیازمند اصلاح ساختار است تا سرمایه‌گذاران خارجی راغب به سرمایه‌گذاری در ایران شوند. مهم‌ترین آن برقراری حاکمیت قانون است. امنیت حقوق مالکیت، امنیت سرمایه‌گذاری و رعایت حقوق فردی و اجتماعی در حقیقت پیش‌نیاز هرگونه حرکت برای بهبود اقتصادی است. یکی از مهم‌ترین اثراتی که نهایی‌شدن توافق هسته‌ای بر اقتصاد کشور خواهد داشت این است که دست دولت برای این قبیل اصلاحات داخلی بازتر خواهد بود. این توافق یک فضا و امکانات جدیدی را برای کشور به وجود می‌آورد و کشور را از تهدیدهای بین‌المللی مصون نگه می‌دارد.

* اقتصاددان