سهم ایران فقط 40 میلیون دلار است

بیش از یک دهه است خرید‌وفروش کالا در دنیای مجازی را‌ه‌اندازی شده و رشد فزاینده‌ای گرفته است. فروش مجازی شرکت آمازون در سطح یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه ‌های زنجیره‌ای جهان به نام وال مارت قرار دارد. فروش سالانه این شرکت نزدیک به 8میلیارد دلار بوده و رکوردی بی‌سابقه در این بخش ثبت کرده است. در کنار amazon فروش شرکت‌های رقیبی همچون ebay ، yahooو foorgle در حال افزایش هستند که فروش این سایت‌های مجازی درزمینه کالای مصرفی، اتومبیل، کتاب، موسیقی، گردشگری ، جواهرات و خدمات است و در بسیاری از کشورهای جهان انجام می‌گیرد.
شرکت Invesp، پیش‌بینی کرده که میزان درآمدهای حاصل از تجارت الکترونیک در سال‌های آینده رشد چشمگیری خواهد داشت. این شرکت با توجه به بهبود زیرساخت‌ها، کاربران اینترنتی، افزایش خدمات اینترنتی و سایر شرایط موثر، میزان درآمد حاصل از تجارت الکترونیکی جهانی را تا سال 2015 پیش‌بینی کرده است. به گفته این شرکت، با رشد 5/20 درصدی، میزان فروش تا سال 2012 به 5/820 میلیارد دلار و با رشد 106 درصدی، این میزان تا سال 2015 به 4/1 تریلیون دلار خواهد رسید که این به نوبه خود افق پرامیدی برای تجارت الکترونیکی جهان و رشد اقتصاد جهانی محسوب می‌شود؛ در صورتی که سهم ایران 40 میلیون دلار از این بازار است.
2200 کالا از 10 هزار فروشگاه آنلاین در شش ماه پایانی سال 1392 خریداری شده است. در ایران چندسالی است که بسیاری از فعالان بازار و شرکت‌ها، خرده‌فروشی مجازی یا تجارت الکترونیکی را آغاز کرده‌اند اما توسعه در این بخش بسیار اندک بوده و بعضا پس‌رفت داشته است و 70درصد ایرانیانی که در اینترنت خرید داشته‌اند فقط یک‌بار این کار را انجام داده و دیگر خرید نکرده‌اند. شرکت پست ایران طی آماری اعلام کرده است که خریدهای اینترنتی غیرمحبوب‌ترین خدمات اینترنتی در کشور به حساب می‌آید. گزارش‌های همین شرکت مشخص می‌کند از 10 هزار فروشگاهی که امکان خرید آنلاین را ایجاد کرده‌اند  در  شش ماه تنها 2200 کالا خریداری شده است.

آمارها نشان می‌دهد که 60 درصد مردم ایران از اینترنت استفاده می‌کنند که 40 درصد این کاربران در گروه سنی 20 تا 29 سال قرار دارند. ۴۵ میلیون و پنج هزار و ۶۴۴ ایرانی امکان دسترسی به اینترنت را دارند. اما ضریب نفوذ اینترنت هم در ایران 59‌درصد اعلام شده، هرچند 36 درصد از این کاربران به‌وسیله تلفن‌های همراهشان به اینترنت وصل می‌شوند. طبق اعلام سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت کشور با اینکه سالیان اخیر روند مثبتی داشته ولی در دو سال گذشته بیشترین افت را داشته است.
ولی به دلیل عدم اعتماد به فضای مجازی، سایت‌های فعال در بخش خرده‌فروشی، عدم اطمینان از کیفیت کالای عرضه شده، عدم هماهنگی نظام بانکی کشور و احتمال به سرقت رفتن پول توسط سایت‌های جعلی و دلایلی از این دست توسط عموم جامعه استقبالی از بازار نشده است.
علی نظری یکی از مدیران سایت‌هایی که در سال گذشته در این بخش فعال بوده ولی در ابتدای سال 93 سایت خود را غیر فعال کرده در خصوص علت اصلی عدم رونق در این بخش را نبود فرهنگ خرید از فروشگاه‌های مجازی در بین مردم می‌داند. وی معتقد است که هزینه‌های زیادی را در بخش انبار و ارسال کالا پرداخت کرده است و به دلیل عدم استقبال مشتریان اغلب کالاها در این بخش، کالاها استوک شده‌اند. نظری در خصوص قیمت در این سایت‌ها گفت معمولاً متولی خوبی در این باره وجود ندارد تا قیمت‌ها را دقیقا با ارز و نرخ‌های رسمی کنترل کند.
وی در خصوص مزایای این بازار گفت: به دلیل اینکه فضای مجازی محدودیت زمانی و مکانی ندارد یک بازار فرا‌منطقه‌ای است و نیاز به صرف زمان و هزینه برای خریدار جهت تهیه کالا ندارد و اگر در این زمینه کارهای اصولی انجام پذیرد، می‌تواند همچون دیگر کشورها این فرهنگ را نهادینه کرد که خرید‌های زیادی را بدون صرف وقت در ترافیک و خیابان‌های شلوغ انجام داد.
در ضمن شرکت پست با 16 هزار و 600 کارمند در 17 هزار نقطه ایران و با سه هزار و 200 خط مبادلاتی و جابه‌جایی روزانه 3 میلیون مرسوله رکورد بیشترین خدمات جابه‌جایی کالا را در اختیار دارد و می‌تواند بهترین یاور خرده‌فروشی مجازی باشد. اما در آمار شرکت پست که در بالا قید شد تنها 2200 کالا طی خرید اینترنتی در طول شش ماه جابه‌جا شده که این امر از دست فرصت و هدر‌رفتن یک پتانسیل بزرگ برای تجارت الکترونیک است.