مراکز تجاری و برآوردن نیازهای روحی و روانی

مراکز تجاری روند روبه‌رشدی را در سال‌های اخیر طی کرده‌اند. این روند مثبت رشد مربوط به ازدیاد این مراکز در شهرهای بزرگ و کوچک است. در مقابل تا حدود زیادی شاهد کمرنگ شدن نقش راسته‌های سنتی در مبادلات تجاری هستیم. تا جایی که در دل همین راسته‌ها نیز پاساژهایی ایجاد شده‌اند و مغازه‌داران از بر خیابان به داخل طبقات پاساژها خزیده‌اند. 

اما دلایل این امر چه می‌تواند باشد؟ چرا دیگر شاهد ایجاد راسته‌های بازارها نیستیم و در مقابل هر روز بر تعداد مراکز تجاری اضافه می‌شود. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این امر این مسئله باشد که امروز مراکز تجاری صرفا جایی برای خریدوفروش کالا نیستند، بلکه کارکردهای دیگری هم یافته‌اند. از جمله اینکه مراکز تجاری به مکانی تفریحی-گردشگری هم تبدیل شده‌اند.

خریداران دیگر صرفا برای خرید نیست که به مراکز خرید مراجعه می‌کنند، بلکه مسائلی چون استفاده از کافی‌شاپ‌ها، سالن‌های پذیرایی و استفاده از وسایل بازی کودکان از جمله دلایل مراجعه‌کنندگان به مراکز تجاری است که بازارها و راسته‌های سنتی از چنین امکاناتی برخوردار نیستند. به همین دلیل در مراکز خرید افراد زیادی حضور می‌یابند اما همه آنها لزوما خریدار نیستند، بلکه بخش زیادی از آنها تنها پرسه‌زنانی هستند که برنامه‌ای برای خرید ندارند اما مراکز تجاری جایی برای ارضای نیازهای با هم بودن آنهاست. از دیگر دلایل رشد احداث مراکز تجاری، وجود امکاناتی چون پارکینگ است که یکی از مهم‌ترین نیازهای جامعه شهری به‌شمار می‌رود.

امنیت حضور در یک مرکز تجاری با در خروجی و ورودی مشخص و ساعت کار معین تا حدود زیادی آسودگی خاطر را برای مغازه‌داران به ارمغان می‌آورد که راسته‌های سنتی از ایجاد چنین امکانی نیز عاجز هستند. تجمع کالا در یک مرکز مشخص و در مکانی معین از دیگر دلایل عمده توجه خریداران به این‌گونه مراکز است، زیرا مشتری دیگر وقت مراجعه به مراکز گوناگون برای خرید مایحتاجش را ندارد و ترجیح می‌دهد در مجتمع مشخص و با صرف زمان کمتر عمل خرید را انجام دهد. این مسئله در مورد راسته‌ها صدق نمی‌کند زیرا راسته‌ها معمولا کالای مشخصی را ارائه می‌کنند.