بندر چابهار بهار اقتصادی افغانستان

در کنار تنش‌های سیاسی و انتخاباتی که به نظر می‌رسد، یکی از مهلک‌ترین آسیب‌های آن بر پیکره ضعیف اقتصاد افغانستان وارد شده و به همین دلیل، اعتراض‌ها و نگرانی‌های گسترده‌ای را نیز در پی داشته است، نسیمی که این روزها از سمت بندر چابهار یکی از امیدهای سبز برای شکوفایی اقتصادی افغانستان می‌وزد، یکبار دیگر نگاه‌ها را به آینده توسعه اقتصادی این کشور معطوف کرده است.

به گزارش رایزن بازرگانی ایران در افغانستان، «شیدا محمد ابدالی» سفیر افغانستان در دهلی‌نو گفته دولت هند ۱۰۰ میلیون دلار را به منظور تجهیز و بهبود تجارت افغانستان با دیگر کشورهای آسیایی به بندر چابهار ایران اختصاص داده و ما اکنون فقط منتظر کمیته فنی برای بررسی برخی موضوعات قانونی در این رابطه هستیم.

آگاهان امور اقتصادی افغانستان می‌گویند، این اقدام، یک گام امیدبخش در راستای تغییر مسیر اقتصاد افغانستان به سمت روزنه‌های اقتصادی امن، مطمئن و جدا از تاثیرپذیری از جو روابط سیاسی و امنیتی است.

آنها می‌گویند، بندر چابهار ایران این ظرفیت را دارد که در آینده و در صورتی که طرف‌های هند، ایران و افغانستان، بتوانند روی یک توافق نامه تجاری اقتصادی بلندمدت توافق کنند و آن را رسما به امضا برسانند، به آسانی جایگزین مسیر ناامن، نامطمئن و عمیقا تحت‌تاثیر تنش‌های سیاسی و امنیتی افغانستان و پاکستان شود.

سرمایه‌گذاری‌های مشترک در بندر چابهار، تاسیس نمایندگی بانک‌های خصوصی برای انجام معاملات تجاری و ایجاد خطوط هوایی میان کابل- چابهار- دوبی از موضوعاتی بوده که از سوی هیات‌های مذاکره‌کننده سه کشور ایران، افغانستان و هند در گذشته مورد بحث قرار گرفته است. افغانستان یک کشور محصور به خشکی است و برای تجارت با جهان به‌شدت به بنادر کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان نیاز دارد.

در سال‌های اخیر بخش بزرگ تجارت افغانستان از طریق بندرهای کراچی و گوادر پاکستان انجام شده است، اما روابط بی‌ثبات سیاسی و امنیتی میان دو کشور، بارها بر روابط تجاری نیز تاثیر گذاشته و این مسئله سبب شده که پاکستان بارها برای مدت طولانی کالاهای بازرگانان افغان را در این بنادر متوقف کند. این امر افغانستان را واداشته تا از طریق بندر چابهار ایران، در صدد گزینه‌ای جایگزین برای بنادر پاکستان باشد، تا به این ترتیب، به آب‌های آزاد و محیط آزاد تجارت، ترانزیت و دادوستد اقتصادی دست پیدا کند.

افغانستان از سال ۲۰۰۵ میلادی به این‌سو تلاش کرده است، شاهراه‌هایی که این کشور را از طریق شهر زابل ایران به شبکه شاهراه‌های ایران و در نهایت بندر چابهار وصل می‌کند، آسفالت کند. شماری از بازرگانان افغانستان نیز چندی پیش در بندر چابهار زمین اجاره کردند و به این ترتیب، نقش این بندر مهم و استراتژیک در آینده اقتصادی افغانستان، بیش از پیش تقویت شد.

از سوی دیگر بندر چابهار، دسترسی هند به افغانستان و در نهایت آسیای میانه را بدون استفاده از خاک پاکستان، فراهم می‌کند. پاکستان با بستن راه‌های زمینی خود به‌روی هند، دسترسی این کشور نوظهور اقتصادی در آسیا را به بازار اقتصاد، تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان دشوار کرده است.

سفیر افغانستان در دهلی گفت: به دلیل مشکلاتی که در بنادر پاکستان وجود دارد، هند و افغانستان تصمیم گرفته‌اند، برای صادرات و واردات کالا از بندر چابهار ایران استفاده کنند. وی با اشاره به مذاکرات ایران، افغانستان و هند گفت: سه طرف توافق کرده‌اند که بندر چابهار باید تجهیز و نوسازی شود تا هند و افغانستان بتوانند با ایران تجارت کنند.