تغییرات بنیادی کسب‌وکار با یک عضویت

شکوفایی اقتصاد، اتفاقی حتمی است که پس از پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی رخ خواهد داد، اتفاقی که پس از تلاش چندین ساله فقط به سمت عضو ناظر ختم شده و با اینکه دولت‌ها باید سند آن را امضا کنند اما یکی از مطالبات بزرگ بخش‌خصوصی است. عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، به‌عنوان عضو رسمی سال‌هاست به تعویق افتاده و در نهایت تحریم‌ها نیز مانند سدی سر راه این تلاش‌ها ایستاده است. حالا یکی از گزینه‌هایی که امروز به‌صورت جدی روی میز بخش‌خصوصی قرار دارد، تلاش برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی پس از لغو تحریم‌هاست. حالا پرسش اینجاست که چه مزایایی در پس این عضویت قرار دارد که منجر به شکوفایی اقتصاد کشور خواهد شد؟

محمدرضا نجفی‌منش، عضو کمیسیون بهبود فضای کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران، در این زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این پیوستن، بهبود فضای کسب‌وکار است. به هر حال ما اگر می‌خواهیم به اقتصاد جهان نزدیک شویم ناگزیریم به این سازمان بپیوندیم، البته ما فرصت‌های بسیاری را از دست داده‌ایم و پذیرش ما به‌عنوان یک عضو نیازمند زمان بسیاری است. در هر صورت وقتی ما به این سازمان بپیوندیم، می‌توانیم تجارت آزاد را تجربه کنیم که همین موضوع موجب تسهیل نقل و انتقال پول، دانش، ارتقای سطح دانش نیروی انسانی و تکنولوژی را موجب می‌شود.‌» او می‌افزاید: «علاوه بر اینکه وجود تجارت آزاد خودبه‌خود موجب بهبود فضای کسب‌وکار می‌شود، ما نیز ناچاریم برای پیوستن به این سازمان لزوما شرایط کسب‌وکار خود را بهبود بخشیم و همه زیرساخت‌ها را آماده کنیم. یکسان‌سازی نرخ ارز، مقررات زدایی و رسیدن به خصوصی‌سازی واقعی از جمله مواردی است که قطعاً باید پیش از عضویت اتفاق بیفتد.‌»

روهام قلیچی، فعال اقتصادی نیز در پاسخ به این پرسش در گفت‌وگو با «فرصت امروز» بیان می‌کند: «امروزه در دنیا هیچ شرکتی همه قطعات یک محصول را از صفر تولید نمی‌کند، بلکه از روش برون‌سپاری استفاده می‌شود. کشورهایی که انرژی و نیروی کار ارزان دارند دارای مزایای رقابتی بسیاری هستند که در رقابت‌پذیرتر شدن کالاهای تولیدی نیز مؤثرند اما استفاده از این مزایا نیازمند داشتن رابطه با کشورهای جهان است؛ وقتی مناسبات بین‌المللی کشور ما مناسب نیست و در سازمان تجارت جهانی عضویت نداریم، تعرفه‌ها و ساختار اقتصادی مانع از حضور تولیدکنندگان ما در سطح بین‌الملل می‌شود.‌»

این فعال اقتصادی با بیان اینکه زیرساخت‌های اقتصادی ما نامناسب است، اظهار می‌کند: «کشوری مانند چین هم وقتی به سازمان تجارت جهانی پیوست، زیرساخت اقتصادی درستی نداشت اما به سرعت مشکلات خود را برطرف کرد و امروز می‌بینیم که اقتصاد چین شکوفا شده است. متأسفانه ما از این شبکه جهانی عقب افتاده‌ایم و در نتیجه نمی‌توانیم تأثیرات پیوستن به این شبکه را در اقتصاد و فضای کسب‌وکار خود ببینیم.‌»

پیوستن به سازمان تجارت جهانی موجب رقابتی‌شدن فضای فعالیت‌های اقتصادی می‌شود که به اعتقاد کارشناسان و فعالان این حوزه، این شرایط به معنای بهبود فضای کسب‌وکار است. با اینکه تحولاتی که این عضویت می‌تواند در فضای کسب‌وکار به وجود آورد، غیر‌قابل چشم پوشی است اما در مقابل اقتصاددانان این عضویت را بدون برنامه‌ریزی و تغییر زیرساخت‌ها به‌عنوان یک خطر تلقی می‌کنند.

علیرضا پورفرج، اقتصاددان، در این زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: «ما برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی، نیازمند ایجاد تغییراتی در ساختار اقتصادی هستیم. از جمله این تغییرات کم کردن تعرفه‌ها و رقابتی کردن آن است، به این دلیل که زیرساخت‌های اقتصادی ما درست نیست و تولید در شرایط رکود تورمی قرار دارد، علناً مبادله به ضرر ایران خواهد بود و بخش تولید مجددا ضربه خواهد دید.‌» او با تأکید یر اینکه تغییر زیرساخت‌ها برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی یک گام مثبت است، تصریح می‌کند: «تا زمانی‌که پایه‌های تولید کشور رقابتی نشود، عمدتا پیوستن به ضرر کشور ماست مگر اینکه تورم تک رقمی و نرخ ارز ثابت باشد و بنیان‌های تولیدی کشور نیز قوی شود، در این صورت است که می‌توان تحول پیوستن به سازمان تجارت جهانی را بر فضای کسب‌وکار مشاهده کرد.‌»