نقش وزارت راه و شهرسازی در احیای بافت های فرسوده

وزارت راه و شهر سازی در دولت یازدهم به مسکن نگاهی استراتژیک داشت، زیرا بر این باور بود که با سنگ و سیمان و آهن نمی توان مفهوم حقیقی مسکن را اجرایی کرد. از این رو از همان ابتدا با نقد طرح مسکن مهر به دنبال راهکارهای اجرایی برای احیای بافت های فرسوده شهری بوده است.

با توجه به نبود امکانات روبنایی و حتی زیر بنایی در طرح مسکن مهر، وزارت راه و شهر سازی قصد داشت از طریق احیای بافت های فرسوده راه را کوتاه تر کند. بنابراین دغدغه عمده وزارت راه و شهر سازی در کنار نوسازی بافت فرسوده، بحث ارتقای کیفیت زندگی در این محلات از طریق ارتقای خدمات آموزشی، بهداشتی و عمومی بود تا زمینه ساز یک زندگی کارآفرینانه شود.

در پایان دولت یازدهم می توان طبق آمار نشان داد که وزارت راه و شهر سازی در احیای بافت های فرسوده باوجود تنگناهای مالی بسیار خوب عمل کرده است.

نخستین اقدام وزارت راه و شهرسازی در حوزه بافت فرسوده، تدوین برنامه ها و سیاست گذاری ها در مقیاس ملی برای رفع این چالش پیش روی حوزه شهرسازی و معماری کشور بود که سند این سیاست گذاری تحت عنوان «سند ملی بازآفرینی شهری» در سال ۱۳۹۳ به تصویب هیأت دولت رسید.

همچنین برنامه ای در مواد ۵۹، ۶۱ و ۶۲ قانون برنامه ششم توسعه تدوین شد و دراین برنامه به صورت روشن سیاست های کلی برای ۲۷۰۰ محله بافت فرسوده در کشور مشخص شد که این اقدام وزارت راه و شهرسازی گویای حرکت استراتژیک این وزارتخانه برای بهبود شرایط زیستی در مناطق شهری با حداقل امکانات مالی است.

افزایش ردیف اعتبارات برای احیای بافت فرسوده از ۳۷ میلیارد تومان به ۶۴۰میلیارد تومان با در اختیار گرفتن ۹ ردیف اعتباری از محل بودجه عمرانی یکی از اقدامات اجرایی وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم بوده که قابل تحسین است.

وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم در همان ابتدا اقدام به تشکیل ستادی تحت عنوان «ستاد بازآفرینی شهری» کرد تا در سطح ملی، استانی و شهری بین تمام دستگاه های مربوطه و درگیر با موضوع بافت فرسوده درباره تصمیم گیری ها و اقدامات، اجماعی صورت گیرد و از همه آرای افراد صاحب نظر کشور در زمینه احیای بافت های فرسوده استفاده شود که طبق آمار موجود حدود هزار جلسه تحلیل و بررسی استانی تاکنون برگزار شده است.

همچنین اعطای 300هزار فقره تسهیلات ارزان قیمت، تأمین منابع 1000میلیارد تومانی از اعتبارات بانک مرکزی و افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن در بافت فرسوده تا سقف 50میلیون تومان در زمانی که نظام بانکی کشور با کسری بودجه مواجه بود بخشی از عملکرد موفق و پیگیری های مؤثر وزارت راه وشهرسازی در حوزه بافت فرسوده است.

وزارت راه و شهرسازی در دولت یازدهم یکی از وزارتخانه های فعال و اجرایی بوده است که در کنار تصویب طرح های مختلف به اجرایی کردن آنها اقدام کرده است. با تلاش این وزارتخانه بانک مرکزی از محل منابع مسکن مهر ۱۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار انبوه سازان فعال در حوزه نوسازی بافت فرسوده قرار داده است.

همچنین وزارت راه و شهرسازی مصوبه ای از هیأت دولت گرفت تا سالانه ۳۰۰ هزار فقره تسهیلات ارزان قیمت به متقاضیان مسکن در بافت فرسوده ارائه شود و در کنار این تسهیلات، صندوق پس انداز یکم برای نخستین بار در کشور تسهیلات ۱۶۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۸درصد به متقاضیان مسکن در بافت فرسوده ارائه کرده است. در کنار این اقدامات، وام ودیعه مسکن تعریف شد که اگر فردی نسبت به نوسازی بافت فرسوده اقدام کرد بتواند با این تسهیلات خانه ای را رهن کند و برای نخستین بار در کشور برای نوسازی بافت فرسوده تسهیلات تا سقف ۵۰میلیون تومان افزایش پیدا کرد.

از اقدامات دیگر وزارت راه و شهر سازی عملیات اجرایی مؤثر این مصوبات بود، به طوری که از سال گذشته تا امروز ۸۶۰ پروژه در ۳۵۲ محله و ۱۶۸ شهر در حال اجرا بوده است.

بی تردید وزارت راه و شهرسازی در دولت دوازدهم با توجه به اتمام عملیات مسکن مهر و اقدامات اولیه انجام شده در زمینه احیای بافت های فرسوده، می تواند اقدامات مؤثرتر و مهم تری بردارد و راهی نو برای رشد و رونق صنعت مسکن بگشاید.

کارشناس اقتصادی