سرمقاله

2 روز پیش

قرض الحسنه تجاری

در نیمه شهریورماه، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی از مهلت دو ساله صندوق های قرض الحسنه برای تطبیق با شرایط جدید، خبر داد و گفت که «شیوه نامه تطبیق فعالیت صندوق های قرض الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی به زودی ابلاغ می شود.» ابلاغ این دستورالعمل، اقدامی مناسب و مفید به نظر می رسد. همراه با تصویب «قا...

6 روز پیش

ما شاغلان فقیر

سال ها تورم و تحریم با جامعه ایران، کاری کرده که بخش زیادی از طبقه متوسط به زیر خط فقر بروند. برخلاف گذشته که عموما فقرا بیکار بودند، حالا با شاغلان فقیری مواجه ایم که برای تأمین حداقل های زندگی با مشکلات زیادی روبه رو هستند. در پدیده شاغلان فقیر، افراد شاغل هستند اما در زیر خط فقر قرار دارند. بنابراین داشتن شغل به تنه...

1 هفته پیش

صوری سازی عقود اسلامی؛ از ادعا تا واقعیت

آیا می دانید تقسیم بندی عقود و قراردادها به «عقود اسلامی» و «عقود غیراسلامی» از کدام مبنای حقوقی، نشأت گرفته است و آیا صوری سازی عقود در عملیات بانکی واقعیت دارد؟ پاسخ این پرسش ها حتما ارائه خواهد شد، اما لطفا از عنوان این نوشتار تعجب نکنید. این عنوان یعنی «صوری سازی» آن هم عقود اسلا...

1 هفته پیش

نان و آینده اقتصاد غذایی ایران؛ درس هایی از تجربه جهانی

نان از دیرباز مهم ترین کالای غذایی در سفره ایرانیان بوده است. اما جایگاه نان تنها به یک خوراک روزانه محدود نمی شود؛ در کشورهای توسعه یافته، نان یک صنعت بزرگ اقتصادی و سلامت محور است که از مرحله کشت گندم تا پخت نهایی، زنجیره ای منسجم از فناوری، آموزش، تحقیق و فرهنگ مصرف را در بر می گیرد. مقایسه تجربه ایران با کشورهایی م...

2 هفته پیش

قبض و بسط املاک رهنی بانک ها

وقتی از رهن در عرف بانک ها سخن گفته می شود، منظور همان رهن و اجاره مصطلح در بازار اجاره املاک مسکونی نیست. رهن و اجاره املاک مسکونی در واقع، ساخته عرف اجتماع است برای توجیه شرعی یا قانونی بهره پول مستاجر نزد مالک، که فعلا موضوع بحث ما در اینجا نیست. منظور از رهن در این نوشتار، دقیقا همان عقد رهن است که برای وثیقه گیری...

3 هفته پیش

نو کردن کهنه

در آخرین روزهای مرداد، بانک مرکزی از آغاز فرآیند تخصصی شدن بانک ها، خبر داد و اعلام کرد «هیأت عالی بانک مرکزی در سی و ششمین جلسه خود، دستورالعمل تاسیس، فعالیت نحوه اداره و نظارت بر موسسات اعتباری را تصویب کرد. با تصویب این دستورالعمل، فرآیند تفکیک بانک ها به موسسات اعتباری جامع، تجاری، تخصصی، قرض الحسنه، توسعه ای...

3 هفته پیش

ریشه اقتصادی آسیب های اجتماعی

باور عمومی در بین جامعه شناسان، این است که سرقت و دزدی به عنوان یک آسیب اجتماعی، ریشه های اقتصادی دارد. حتی می توان یک گام فراتر نهاد و جرم و جنایت در ایران را هم معلول شرایط اقتصادی و تنگنای معیشتی خواند؛ چراکه غالب این جرم و جنایت ها با هدف سرقت انجام می شود و با مقاومت قربانیان است که در ادامه به جنایت می انجامد. ما...

3 هفته پیش

2 کودتا و یک پرسش

72 سال پیش در چهارشنبه روزی، کودتای 28 مرداد اتفاق افتاد و رویای ملی شدن صنعت نفت به کابوس کودتا ختم شد. با اینکه مردم در روز یکشنبه، 25 مرداد در حمایت از دولت مصدق و مخالفت با کودتاچیان به خیابان آمدند، اما سه روز بعد در 28 مرداد ناگهان به نظاره گری خاموش و بازیگری منفعل، بدل شدند تا چرایی و چگونگی این رخداد همچنان یک...

4 هفته پیش

حذف نظارت

چاپ و نشر اسکناس و نظارت بر آن در ایران، سیری تاریخی و حکایتی شنیدنی دارد. براساس ماده 58 قانون بانک مرکزی (مصوب 7 آذرماه 1402)، «انتشار انواع اسکناس، مسکوک و پول رقومی (دیجیتال) بانک مرکزی (سی.بی.دی.سی)» در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است، اما از دیدگاه نظارتی ظاهرا قوانین مصوب قبل از انقلاب در این زمینه...

1 ماه پیش

ماجرای ما و غرب

از آخرین تقابل ایران و غرب در عصر مشروطه تا به امروز، کمتر از 120 سال می گذرد. مواجهه ما و غرب در این یکصد و اند سالی که از وقوع انقلاب مشروطه گذشته، ماجرای کش دار و پرفراز و نشیبی است که همچنان ادامه دارد. اگر به گفته «والتر بنیامین» منتقد ادبی، برای قضاوت درست درباره چیزی باید گذاشت زمان بگذرد و همه چیز ت...

1 ماه پیش

اصلاحات اقتصادی با تغییر چهره ریال

با تداوم تورم بالا و سقوط چشمگیر ارزش ریال در سال های اخیر، پول ملی ایران عملاً بخش قابل توجهی از کارکردهای بنیادین خود را از دست داده است. درحال حاضر، ریال نه آنچنان که باید ارزش خود را حفظ می کند، نه به سادگی ابزار مبادله ای کارآمد است و نه حتی می تواند مقیاسی دقیق برای سنجش و مقایسه قیمت ها باشد. این فرسایش تدریجی،...

1 ماه پیش

تقسیم بر سه

به قول علما، فرض محال، محال نیست. فرض کنید شما به شخص دیگری، بدهی های مختلف داشته باشید؛ مثلا از مغازه لوازم خانگی به دفعات خرید کرده اید. هر بار هم بخشی از بهای کالای خریداری شده به فروشنده پرداخت می شود و مانده بها پرداخت نشده باقی می ماند. با توافق طرفین، قسط بندی می شود و شما بدهکار فروشنده می شوید. حتی ممکن است به...

1 ماه پیش

روز بیداری ایرانیان

119 سال پیش در چنین روزی، فرمان مشروطیت صادر شد، هیمنه استبداد در هم شکست و «تاریخ بیداری ایرانیان» از نو نوشته شد. در طول این سال هایی که از وقوع انقلاب مشروطه گذشته، جامعه ایرانی بارها در بزنگاه حادثه، قرار گرفته و هر بار مرحله جدیدی از پروسه گذار سنت به مدرنیته را تجربه کرده است. هرچند در این آزمون و خطا...

1 ماه پیش

در جنگ منابع، صرفه جویی خط مقدم اقتصاد خانوار است

با وجود تبلیغات گسترده در رسانه های رسمی درباره ضرورت صرفه جویی در مصرف آب، برق، گاز و بنزین، متأسفانه داده های آماری و تحلیل های کارشناسی، نشان می دهد که فرهنگ مصرف مسئولانه هنوز در جامعه ایران، نهادینه نشده است. این رفتار ناصحیح، تنها محدود به بحث انرژی نیست؛ بلکه در شیوه خرید، استفاده از منابع، پوشاک، آب و حتی سبک ت...

1 ماه پیش

بانکداری با هوش مصنوعی

واقعیت را نمی توان انکار کرد. در حال حاضر، هوش مصنوعی در بیشتر جنبه های زیست جمعی، حضوری فراگیر و موثر دارد. آسان سازی زیست فردی و جمعی شاید مهمترین ویژگی هوش مصنوعی باشد. می توان گفت، هوش مصنوعی، زندگی آدمیان را راهبری می کند. پیشرفت هوش مصنوعی نیز ایستایی ندارد و تقریبا بی انتهاست. اینکه پایان مداخله هوش مصنوعی در زی...