سرمقاله

1 ماه پیش

نوبل در زمین اقتصاد

جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ به سه اقتصاددان برجسته «جوئل موکیر»، «فیلیپ آگیون» و «پیتر هاویت» اعطا شد؛ چراکه تحقیقات شان، درک بهتری از «رشد اقتصادی پایدار» را به همراه داشته است؛ رشدی که علاوه بر افزایش تولید ناخالص داخلی، موجب کاهش فقر، افزایش اشتغال و بهبود کیفیت زندگی می شو...

1 ماه پیش

تولد دوباره بانکداری توسعه ای

با وجود آنکه ظاهراً طراحان قانون برنامه هفتم در مورد واژه «توسعه» نظر مثبت نداشته اند و برخلاف برنامه های توسعه پیشین، عنوان «پیشرفت» را به جای آن به کار برده اند اما برعکس، قانون بانک مرکزی، چندین بار از واژه «توسعه» استفاده کرده است. تصویب و ابلاغ دستورالعمل انواع بانک ها، از جمله...

1 ماه پیش

حذف 4 صفر از پول ملی؛ جراحی عددی یا اصلاح ساختاری اقتصاد؟

در سال های اخیر، اقتصاد ایران درگیر چالش هایی مزمن بوده است؛ تورم مزمن، کاهش مداوم ارزش پول ملی و پیچیدگی در مبادلات روزمره باعث شده است که سیاستگذاران به فکر ساده سازی مقیاس پول بیفتند. طرح حذف چهار صفر از پول ملی توسط مجلس شورای اسلامی تصویب و از سوی دولت به عنوان بخشی از اصلاحات نظام پولی مطرح شد. در ظاهر، این اقدام...

1 ماه پیش

محدودیت مدیریت اعتبارات و جریان نقدینگی

در اوایل مهرماه امسال، اداره تنظیم مقررات بانک مرکزی، دادنامه شماره ۳۶۱۶۱۳۱۰۱۱۱۳۱۴۴۰۴۱ مورخ 1404/05/07 هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری را جهت اجرا به شبکه بانکی کشور رسما ابلاغ کرد. رأی بالاترین مرجع قضایی کشور در امور اداری لازم الاجراست و در لزوم اجرای آن تردیدی روا نیست. براساس این بخشنامه، همکاران بانکی موظفند ا...

1 ماه پیش

شاخص های کارآمدی بانک مرکزی

برای دستیابی به ثبات اقتصادی پایدار در ایران، تقویت نقش و کارآمدی بانک مرکزی، ضرورتی اساسی است. استقلال نهادی، شفافیت در سیاست های پولی و ارزی و پایداری در جهت گیری ها و تصمیم گیری های کلان این نهاد، می تواند زمینه ساز بازسازی اعتماد عمومی و ارتقای پیش بینی پذیری در فعالیت های اقتصادی، از سطح کسب وکارها تا خانوارها شود...

1 ماه پیش

نقدی بر تولید بی مسئولیت؛ با نگاهی به تولید توسعه مدار

در روز جهانی تولید، معمولا سخن از کارخانه ها، رشد اقتصادی و اشتغال است، نه کوه های زباله ای که نتیجه همین تولید هستند. در ایران، چرخه تولید اغلب دربِ کارخانه تمام می شود و اکثر تولیدکنندگان به سرنوشت محصول خود در سطل زباله نمی اندیشند اما در جهان توسعه یافته، قانون «امتداد مسئولیت تولیدکننده» (EPR) این مسئو...

1 ماه پیش

بالاخره ربا هست یا نیست؟

به سنت همیشگی در سالروز تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و با تلاش مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران، همایش سالانه بانکداری اسلامی در شهریورماه امسال برگزار شد. در این نشست دو روزه، هر یک از سخنرانان، موضوعات بانکی و اقتصادی مورد علاقه خود را مطرح کردند و دیدگاه های خود را با کارشناسان بانکی حاضر در جلسه به اشتراک گذاشت...

2 ماه پیش

آموزش: سرمایه ملی یا کالای لوکس؟

نتایج کنکور امسال، یک حقیقت تلخ را آشکار کرد؛ اینکه هیچ کدام از رتبه های برتر کنکور ۱۴۰۴ از مدارس دولتی بیرون نیامده اند. این واقعیت تلخ و ناگوار، نشان می دهد نظام آموزشی دولتی ایران که روزگاری نماد عدالت اجتماعی و یکی از آرمان های انقلاب اسلامی بود، امروز به حاشیه رانده شده است. خانواده ها هر سال با اضطراب و دلهره به...

2 ماه پیش

مشارکت واقعی، مشارکت غیرواقعی

منظور از «مشارکت» در اینجا، مشارکت مردم در امور سیاسی یا اجتماعی نیست، بلکه مشارکت حقوقی و اقتصادی، موردنظر است؛ پدیده ای که در عملیات بانکی اصطلاحا «تسهیلات مشارکتی» نام گرفته است. در این نوشتار به دلایلی نمی خواهم مشارکت غیرواقعی را مشارکت صوری بنامم، اما مشارکت وقتی شرایط شرعی و قانونی نداشته...

2 ماه پیش

بلاک چین؛ تحول در بانکداری و خدمات مالی

بلاک چین (Blockchain) یک فناوری برای ثبت و مدیریت داده ها به صورت امن و غیرمتمرکز است. در این سیستم، اطلاعات به صورت بلوک هایی از داده ذخیره می شوند که هر بلوک به بلوک قبلی متصل است. این فرآیند از طریق تایید و الگوریتم های رمزنگاری، امنیت بالا و شفافیت را تضمین می کند و امکان تغییر یا دستکاری اطلاعات را به حداقل می رسا...

2 ماه پیش

سیستم بانکی و کاهش ارزش پول

معمولا یکی از نتایج منفی تورم مستمر، کاهش ارزش پول ملی است. اگر تورم پیوسته بیداد کند و به اوج برسد، قدرت خرید پول مردم نیز کاهش پیدا خواهد کرد. در این بیدادگری تورم دیگر پرداخت بیش از سیصد یا چهارصد هزار تومان برای یک ناهار ساده هم موجب شگفتی نخواهد شد و امری غیرعادی جلوه نخواهد کرد. حال آنکه در دهه 60 می شد با سیصد ی...

2 ماه پیش

حرفه ای بودن؛ زیربنای اعتماد، کارآمدی و توسعه

یکی از کلیدی ترین مفاهیم توسعه در جهان امروز، مفهوم «Professionalism» یا همان «حرفه ای بودن» است. حرفه ای بودن، تنها به معنای داشتن تجربه یا مهارت نیست، بلکه مجموعه ای از ویژگی هاست: تسلط علمی و فنی بر حوزه کاری، رعایت اخلاق و یکپارچگی، پاسخگویی در برابر جامعه، تعهد به کیفیت و آموزش مداوم. هر کج...

2 ماه پیش

قرض الحسنه تجاری

در نیمه شهریورماه، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی از مهلت دو ساله صندوق های قرض الحسنه برای تطبیق با شرایط جدید، خبر داد و گفت که «شیوه نامه تطبیق فعالیت صندوق های قرض الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی به زودی ابلاغ می شود.» ابلاغ این دستورالعمل، اقدامی مناسب و مفید به نظر می رسد. همراه با تصویب «قا...

2 ماه پیش

ما شاغلان فقیر

سال ها تورم و تحریم با جامعه ایران، کاری کرده که بخش زیادی از طبقه متوسط به زیر خط فقر بروند. برخلاف گذشته که عموما فقرا بیکار بودند، حالا با شاغلان فقیری مواجه ایم که برای تأمین حداقل های زندگی با مشکلات زیادی روبه رو هستند. در پدیده شاغلان فقیر، افراد شاغل هستند اما در زیر خط فقر قرار دارند. بنابراین داشتن شغل به تنه...

2 ماه پیش

صوری سازی عقود اسلامی؛ از ادعا تا واقعیت

آیا می دانید تقسیم بندی عقود و قراردادها به «عقود اسلامی» و «عقود غیراسلامی» از کدام مبنای حقوقی، نشأت گرفته است و آیا صوری سازی عقود در عملیات بانکی واقعیت دارد؟ پاسخ این پرسش ها حتما ارائه خواهد شد، اما لطفا از عنوان این نوشتار تعجب نکنید. این عنوان یعنی «صوری سازی» آن هم عقود اسلا...