سرمقاله

1 ماه پیش

بالاخره ربا هست یا نیست؟

به سنت همیشگی در سالروز تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و با تلاش مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران، همایش سالانه بانکداری اسلامی در شهریورماه امسال برگزار شد. در این نشست دو روزه، هر یک از سخنرانان، موضوعات بانکی و اقتصادی مورد علاقه خود را مطرح کردند و دیدگاه های خود را با کارشناسان بانکی حاضر در جلسه به اشتراک گذاشت...

1 ماه پیش

آموزش: سرمایه ملی یا کالای لوکس؟

نتایج کنکور امسال، یک حقیقت تلخ را آشکار کرد؛ اینکه هیچ کدام از رتبه های برتر کنکور ۱۴۰۴ از مدارس دولتی بیرون نیامده اند. این واقعیت تلخ و ناگوار، نشان می دهد نظام آموزشی دولتی ایران که روزگاری نماد عدالت اجتماعی و یکی از آرمان های انقلاب اسلامی بود، امروز به حاشیه رانده شده است. خانواده ها هر سال با اضطراب و دلهره به...

1 ماه پیش

مشارکت واقعی، مشارکت غیرواقعی

منظور از «مشارکت» در اینجا، مشارکت مردم در امور سیاسی یا اجتماعی نیست، بلکه مشارکت حقوقی و اقتصادی، موردنظر است؛ پدیده ای که در عملیات بانکی اصطلاحا «تسهیلات مشارکتی» نام گرفته است. در این نوشتار به دلایلی نمی خواهم مشارکت غیرواقعی را مشارکت صوری بنامم، اما مشارکت وقتی شرایط شرعی و قانونی نداشته...

1 ماه پیش

بلاک چین؛ تحول در بانکداری و خدمات مالی

بلاک چین (Blockchain) یک فناوری برای ثبت و مدیریت داده ها به صورت امن و غیرمتمرکز است. در این سیستم، اطلاعات به صورت بلوک هایی از داده ذخیره می شوند که هر بلوک به بلوک قبلی متصل است. این فرآیند از طریق تایید و الگوریتم های رمزنگاری، امنیت بالا و شفافیت را تضمین می کند و امکان تغییر یا دستکاری اطلاعات را به حداقل می رسا...

1 ماه پیش

سیستم بانکی و کاهش ارزش پول

معمولا یکی از نتایج منفی تورم مستمر، کاهش ارزش پول ملی است. اگر تورم پیوسته بیداد کند و به اوج برسد، قدرت خرید پول مردم نیز کاهش پیدا خواهد کرد. در این بیدادگری تورم دیگر پرداخت بیش از سیصد یا چهارصد هزار تومان برای یک ناهار ساده هم موجب شگفتی نخواهد شد و امری غیرعادی جلوه نخواهد کرد. حال آنکه در دهه 60 می شد با سیصد ی...

2 ماه پیش

حرفه ای بودن؛ زیربنای اعتماد، کارآمدی و توسعه

یکی از کلیدی ترین مفاهیم توسعه در جهان امروز، مفهوم «Professionalism» یا همان «حرفه ای بودن» است. حرفه ای بودن، تنها به معنای داشتن تجربه یا مهارت نیست، بلکه مجموعه ای از ویژگی هاست: تسلط علمی و فنی بر حوزه کاری، رعایت اخلاق و یکپارچگی، پاسخگویی در برابر جامعه، تعهد به کیفیت و آموزش مداوم. هر کج...

2 ماه پیش

قرض الحسنه تجاری

در نیمه شهریورماه، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی از مهلت دو ساله صندوق های قرض الحسنه برای تطبیق با شرایط جدید، خبر داد و گفت که «شیوه نامه تطبیق فعالیت صندوق های قرض الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی به زودی ابلاغ می شود.» ابلاغ این دستورالعمل، اقدامی مناسب و مفید به نظر می رسد. همراه با تصویب «قا...

2 ماه پیش

ما شاغلان فقیر

سال ها تورم و تحریم با جامعه ایران، کاری کرده که بخش زیادی از طبقه متوسط به زیر خط فقر بروند. برخلاف گذشته که عموما فقرا بیکار بودند، حالا با شاغلان فقیری مواجه ایم که برای تأمین حداقل های زندگی با مشکلات زیادی روبه رو هستند. در پدیده شاغلان فقیر، افراد شاغل هستند اما در زیر خط فقر قرار دارند. بنابراین داشتن شغل به تنه...

2 ماه پیش

صوری سازی عقود اسلامی؛ از ادعا تا واقعیت

آیا می دانید تقسیم بندی عقود و قراردادها به «عقود اسلامی» و «عقود غیراسلامی» از کدام مبنای حقوقی، نشأت گرفته است و آیا صوری سازی عقود در عملیات بانکی واقعیت دارد؟ پاسخ این پرسش ها حتما ارائه خواهد شد، اما لطفا از عنوان این نوشتار تعجب نکنید. این عنوان یعنی «صوری سازی» آن هم عقود اسلا...

2 ماه پیش

نان و آینده اقتصاد غذایی ایران؛ درس هایی از تجربه جهانی

نان از دیرباز مهم ترین کالای غذایی در سفره ایرانیان بوده است. اما جایگاه نان تنها به یک خوراک روزانه محدود نمی شود؛ در کشورهای توسعه یافته، نان یک صنعت بزرگ اقتصادی و سلامت محور است که از مرحله کشت گندم تا پخت نهایی، زنجیره ای منسجم از فناوری، آموزش، تحقیق و فرهنگ مصرف را در بر می گیرد. مقایسه تجربه ایران با کشورهایی م...

2 ماه پیش

قبض و بسط املاک رهنی بانک ها

وقتی از رهن در عرف بانک ها سخن گفته می شود، منظور همان رهن و اجاره مصطلح در بازار اجاره املاک مسکونی نیست. رهن و اجاره املاک مسکونی در واقع، ساخته عرف اجتماع است برای توجیه شرعی یا قانونی بهره پول مستاجر نزد مالک، که فعلا موضوع بحث ما در اینجا نیست. منظور از رهن در این نوشتار، دقیقا همان عقد رهن است که برای وثیقه گیری...

2 ماه پیش

نو کردن کهنه

در آخرین روزهای مرداد، بانک مرکزی از آغاز فرآیند تخصصی شدن بانک ها، خبر داد و اعلام کرد «هیأت عالی بانک مرکزی در سی و ششمین جلسه خود، دستورالعمل تاسیس، فعالیت نحوه اداره و نظارت بر موسسات اعتباری را تصویب کرد. با تصویب این دستورالعمل، فرآیند تفکیک بانک ها به موسسات اعتباری جامع، تجاری، تخصصی، قرض الحسنه، توسعه ای...

2 ماه پیش

ریشه اقتصادی آسیب های اجتماعی

باور عمومی در بین جامعه شناسان، این است که سرقت و دزدی به عنوان یک آسیب اجتماعی، ریشه های اقتصادی دارد. حتی می توان یک گام فراتر نهاد و جرم و جنایت در ایران را هم معلول شرایط اقتصادی و تنگنای معیشتی خواند؛ چراکه غالب این جرم و جنایت ها با هدف سرقت انجام می شود و با مقاومت قربانیان است که در ادامه به جنایت می انجامد. ما...

3 ماه پیش

2 کودتا و یک پرسش

72 سال پیش در چهارشنبه روزی، کودتای 28 مرداد اتفاق افتاد و رویای ملی شدن صنعت نفت به کابوس کودتا ختم شد. با اینکه مردم در روز یکشنبه، 25 مرداد در حمایت از دولت مصدق و مخالفت با کودتاچیان به خیابان آمدند، اما سه روز بعد در 28 مرداد ناگهان به نظاره گری خاموش و بازیگری منفعل، بدل شدند تا چرایی و چگونگی این رخداد همچنان یک...

3 ماه پیش

حذف نظارت

چاپ و نشر اسکناس و نظارت بر آن در ایران، سیری تاریخی و حکایتی شنیدنی دارد. براساس ماده 58 قانون بانک مرکزی (مصوب 7 آذرماه 1402)، «انتشار انواع اسکناس، مسکوک و پول رقومی (دیجیتال) بانک مرکزی (سی.بی.دی.سی)» در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است، اما از دیدگاه نظارتی ظاهرا قوانین مصوب قبل از انقلاب در این زمینه...