بیان وظایف و تفاوت‌های حسابداری مدیریت و حسابداری مالی‌

حسابداری یکی‌ از اساسی‌‌ترین ابزارها در هر نوع کسب‌و‌کاری است. یک تفاوت قابل توجه بین حسابداری مدیریت و حسابداری مالی‌ این است که انواع متفاوتی از اطلاعات را تولید می‌کنند و هر کدام خدمات متفاوتی را ارائه می‌دهند. در حوزه حسابداری اطلاعات مورد نیاز سازمان به دو صورت دسته‌بندی می‌شوند. دسته اول اطلاعاتی است که نبود آن در ساختار اطلاعاتی سازمان و از لحاظ استاندارد و قانون، غیر‌منطقی بوده و در عین حال روش‌های ثبت و گزارش‌گیری آن از قوانین و قواعد خاصی تبعیت می‌کند.

این اطلاعات در دسته حسابداری مالی قرار گرفته و تقریبا تمام حسابداران و مدیران مالی با آن درگیر بوده و از آن استفاده می‌کنند. اما دسته دوم اطلاعاتی است که نبودشان به‌عنوان نقص اساسی درسازمان مطرح نیست و ثبت و نگهداری آن به‌عنوان یک فعالیت فوق برنامه تلقی می‌شود. 

 این اطلاعات محاسباتی بوده و بر پایه اطلاعات ثبت شده در حسابداری مالی بنا می‌شود. این اطلاعات در حوزه حسابداری مدیریت قرارگرفته و مصرف‌کننده این اطلاعات مدیران و صاحبان سازمان هستند و برای برنامه‌ریزی و شناخت نقاط ضعف و قوت سازمان به کار می‌رود. در ادامه به ارائه مطالبی می‌پردازیم که نمایانگر میزان تفاوت بین این دو شغل است.

کاربران نهایی

به‌طور معمول افراد ذی‌نفع و ذی‌حق مانند سهامداران سازمان، افراد وام دهنده، تحلیلگران مالی‌ و تمامی‌ افرادی که در خارج از سازمان هستند، افرادی هستند که از اظهارات مالی‌ تهیه شده توسط حسابداران مالی‌ استفاده خواهند کرد. در مقابل، گزارشات تهیه شده توسط حسابداری مدیریت برای اتخاذ تصمیمات داخلی، توسط مدیران سازمان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

اهداف

هدف از ایجاد اظهارات مالی‌ این است که برای سهامداران خارجی‌ یک گزارش دقیق از سلامت مالی سازمان تهیه شود. به‌طور مثال، این اظهارات برای وام‌دهنده‌ها بسیار مهم است، زیرا میزان اعتبار سازمان را مشخص خواهد کرد، همچنین سرمایه‌گذاران بالقوه نیز میزان سوددهی سازمان را قبل از اینکه بخواهند تصمیمی برای سرمایه‌گذاری در سازمان مربوط اتخاذ کنند، ملاحظه خواهند کرد. به علاوه این اظهارات مالی‌ برای ارائه به سازمان‌های دولتی مانند بورس اوراق بهادار نیز مورد نیاز است.

مدیریت سازمان نیازمند اطلاعاتی‌ است تا برای اتخاذ تصمیمات روزمره کسب‌و‌کار خود از آنها استفاده کند. به همین دلیل، گزارشات حسابداری مدیریت می‌تواند بسیار سودمند باشد، به‌طور مثال بودجه و هزینه، به مدیران کمک می‌کند تا نحوه عملکرد بخش‌های خاصی‌ از سازمان را بررسی کنند و شیوه مشارکت آنها را در رسیدن به اهداف کلی‌ سازمان مورد تجزیه و تحلیل‌ قرار دهند. همچنین این گزارشات می‌تواند در شناسایی حوزه‌هایی‌ که قابلیت پیشرفت دارند، به مدیریت کمک کند.

اطلاعات

گزارش‌های مالی‌، اطلاعات لازم از سلامت مالی‌ و عملکرد سازمان را در طول یک دوره مشخص ارائه می‌دهد. رایج‌ترین نوع گزارش‌ها به ترازنامه مربوط است که تمامی‌ دارایی‌ها و بدهی‌های سازمان، شامل تمام جزییات درآمدها و مخارج‌ها سازمان و وضعیت جریانات نقدی سازمان و نحوه اثرپذیری آن را از تغییرات ترازنامه و درآمد در سازمان نشان می‌دهد. در واقع ماهیت اطلاعات تاریخی و مربوط به گذشته است.

در حالی‌که گزارشات مالی‌ نیازمند اعداد و ارقام است، حسابداری مدیریت به هیچ عدد و ارقامی وابسته نیست و به جای استخراج اطلاعات از عملکرد گذشته سازمان، بیشتر بر پایه معاملات فعلی‌ و نگاه رو به جلو است. گزارشات حسابداری مدیریت شامل پیش‌بینی‌های لازم در زمینه فروش و درآمد و بودجه است و کاملا برآوردی و به آینده مربوط است.

دستورالعمل‌ها

حسابداری مدیریت بر پایه نیازهای کسب‌و‌کار است و از انعطاف بیشتری برخوردار است و از هیچ ساختار مشخصی‌ تبعیت نمی‌کند. از طرف دیگر، حسابداری مالی‌ از انعطاف کمتری برخوردار است و به تمامی‌ اصول کلی‌ پذیرفته شده حسابداری وفادار است.

تعداد گزارشات

گزارشات حسابداری مدیریت معمولا به‌صورت هفته‌ا‌ی یا ماهانه توسط مدیران یا تحلیلگران کسب‌و‌کار تهیه می‌شود اما گزارشات حسابداری مالی‌ به‌صورت سالانه آماده می‌شود، همچنین گزارشات سالانه باید بخشی از گزارشات عمومی‌ مربوط به سازمان‌های تجاری نیز باشد.