امانت کتاب، رسمی پسندیده و یک شیوه بازاریابی نو

یکی از غرفه‌هایی که در نمایشگاه کتاب امسال نگاه‌ها را به سمت خود معطوف کرد، غرفه انتشارات فردین بود که با رسم پسندیده امانت دادن کتاب، مخاطبان کودک خود را به سمت کتابخوانی سوق داد. در ایامی که توجه همه فعالان حوزه نشر به فروش هر چه بیشتر محصولات‌شان معطوف شده بود، این انتشارات روشی تازه را برای بازاریابی انتخاب کرد و نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت.

سیدرضا تهامی، مدیر نشر فردین در گفت‌وگو با «فرصت امروز» انگیزه این کار را اعتماد کردن کودکان به دیگران و یاد دادن امانتداری دانست و بیان کرد: انسان‌ها برای کامیاب شدن تنها یک چیز کم دارند و آن اعتماد است. ما به مردم‌مان اعتماد داریم اما این اعتماد لزوما توجیه‌کننده طرح نیست. علت موفقیت طرح تا اینجا کیفیت ممتاز کتاب‌های‌مان است.

او در مورد اینکه چگونه مخاطبان واقعی را از افرادی که تنها دنبال کالای رایگان هستند شناسایی می‌کنند، می‌گوید: حضور خود کودک در هنگام دادن کتاب یکی از شرایط امانت کتاب است تا بدین طریق مشتریان واقعی‌مان را شناسایی کنیم تا بدانیم جزو کدام دسته هستند. باید به مردم ایران التماس کرد که کتاب بخوانند و ما در این راه مخاطب را هل می‌دهیم. 

تهامی در مورد سیستم توزیع و بازاریابی کتاب‌ها به محدود بودن فرصت حضور در نمایشگاه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: با توجه به فرصت محدود نمی‌توانیم این خدمت را به تعداد زیادی از مشتریان ارائه دهیم. بنابراین بهترین راه را در آن دیدیم که کتاب‌ها را به‌صورت امانت به خودشان بدهیم تا پس از مطالعه و بررسی اقدام به خرید کنند و در صورت عدم تمایل ما کتاب را از آنها پس خواهیم گرفت. همچنین مشتریان می‌توانند با توجه به وضع مالی خود تخفیف گرفته یا از قسط‌بندی استفاده کنند. اگر مشتریان ما وضع مالی خوب داشته باشند 10درصد، وضع مالی متوسط 20 درصد و وضع مالی بد 30 درصد تخفیف برای خود در نظر بگیرند. پس از کسر تخفیف می‌توانند در هر چند قسط که خودشان تعیین کرده‌اند مبلغ را بپردازند. به گفته تهامی، روش امانت کتاب برای نخستین‌بار در تاریخ نشر ایران در نمایشگاه کتاب به انجام رسیده و او این روش را با تکیه بر اعتماد به مشتری موثرترین روش بازاریابی در حوزه نشر می‌داند.

نکات بازاریابی که از حرف‌های ایشان عایدمان می‌شود این است که باید نیاز مشتری را شناخته و با محصول یا خدماتی آن نیاز را به سرعت و به‌گونه‌ای حرفه‌ای برآورده سازید و این کار را بلافاصله به دیگران نیز یاد بدهید. خلاقیت و نوآوری را از یاد نبرید و برای هر کاری که می‌کنید دلیلی محکم و مشتری‌پسند داشته باشید. در بحث امانت کتاب دلیلی محکم‌تر از مسئولیت اجتماعی ما در خواندن و آگاه شدن و اطلاع این جریان به دیگران نیست. چه خوب است دیگر فعالان حوزه نشر نیز چنین کارهای خلاقانه‌ای را سرلوحه امور بازاریابی خود قرار داده و به مشتریان ایرانی اعتماد داشته باشند. اعتماد به مشتری یکی از اصول بازاریابی مدرن محسوب می‌شود که در پی خود مسائلی چون ارزش‌گذاری و فرهنگ‌سازی را به همراه می‌‌آورد. امیدواریم نه فقط در رویدادهایی چون نمایشگاه کتاب، بلکه در سراسر سال شاهد چنین روش‌های پسندیده‌ای باشیم.