طراحان فرش، طرحی نو دراندازند

فرش دستباف یک هنر است که دسته‌ای از هنرهای دیگر را کنار هم گرد می‌آورد و با هنرنمایی تمامی این هنرمندان، فرش دستباف آفریده می‌شود. تاریخچه بافت فرش در ایران به 5‌هزار سال پیش می‌رسد اما قدیمی‌ترین نمونه قالی ایرانی، قالیچه‌ای است با نقوش اصیل هخامنشی که در گور یخ‌زده یکی از فرمانروایان سکایی در دره پازیریک در ۸۰کیلومتری مغولستان پیدا شده و قالی پازیریک نامیده می‌شود. پژوهشگران این قالی را از دست‌بافته‌های پارت‌ها یا مادها می‌دانند.

قالی ایرانی از دیرباز در جهان معروف و مورد استفاده بوده است. فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون نیز به خاطر شکوهش بازتاب گسترده‌ای در ادبیات اسلامی داشته ‌است. فرش ایرانی دارای هزاران طرح و نقش است که در سال‌های اخیر بسیاری از آنها فراموش و به کناری گذاشته شده‌اند. از 10‌هزار طرح فرش در گذشته (حتی بیشتر) اکنون به 200 تا 300 طرح رسیده‌ایم. طرح و نقش‌هایی برگرفته از آیین و رسوم کهن ایرانیان که هر یک از آنها نماد و نشانی از مظاهر طبیعت بوده است. برای نمونه طرح ماهی از آیین میتراییسم وارد فرش ایران شد و از آن دوران تاکنون همچنان نقش ماندگار قالی و قالیچه‌های ایرانی است.

طرح و نقش ریشه در زیبایی‌شناسی دارد و طراحان با الهام از طبیعت در هر منطقه‌ای، نقش خاص آن دیار را بر فرش‌ها زده‌اند. شوربختانه این موضوع دیگر به دست فراموشی سپرده شده و کپی‌کاری در تار و پود فرش و قالی ایرانی نیز رسوخ کرده است. مسئولان مربوط باید طرح‌های قدیمی فرش را در هر منطقه و شهری دوباره احیا و حفظ کنند تا از یکنواختی در طرح و نقش بیرون آییم و فرش ایرانی به جایگاه نخست خود در دنیا بازگردد.