ریال دیجیتال به وقت شهریور

ریال از شهریورماه هوشمند می شود و به صورت آزمایشی آغاز به کار می کند. آنطور که رئیس کل بانک مرکزی ابتدای این هفته خبر داد، با راه اندازی «رمزریال» به عنوان نوعی پول هوشمند و الکترونیک، افراد به جای استفاده از اسکناس از این پول دیجیتال برای پرداخت استفاده می کنند. به گفته علی صالح آبادی، «رمزریال» قرار است جای ریال اسکناسی را بگیرد و با مفهوم جهانی آن متفاوت است. زمان شروع به کار «رمزریال» شهریورماه است و احتمالا به صورت آزمایشی در یکی از مناطق کشور آغاز می شود.

اولین خبرهای مربوط به «رمزریال» در پاییز سال گذشته منتشر شد و با این حال هنوز جزییات چندانی از آن در دسترس نیست. البته بانک مرکزی ایران، اولین بانک مرکزی نیست که قرار است بر پایه پول ملی کشور، پول دیجیتال عرضه کند و حدود 90 بانک مرکزی در جهان چنین پروژه ای در دستور کار دارند. نکته مهم در این میان، تفاوت «رمزریال» با ارزهای دیجیتال است. در واقع، «رمزریال» یک رمزارز مبتنی بر شبکه بلاک چین نیست که بی توجه به نظارت بانک ها معامله شود، بلکه «رمزریال» یا هر رمزارز ملی که بانک های مرکزی آن را طراحی کنند، به مثابه مقابله با توسعه رمزارزهاست. به نظر می رسد «رمزریال»، پولی دیجیتال و متکی بر ریال است که برای نخستین بار امکان معامله با افتتاح حساب در بانک مرکزی را برای افراد فراهم می کند. از پیامدهای استفاده از «رمزریال»، امنیت بیشتر در معاملات است، چراکه حساب ها به طور مستقیم در بانک مرکزی باز می شود و امنیت بانک مرکزی قطعا از بانک های تجاری و خصوصی بیشتر است.

تفاوت «رمزریال» با رمزارزها

روزهای بد ارزهای دیجیتال همچنان ادامه دارد و از ارزش رمزارزها در هفته های گذشته به طور قابل توجهی کاسته شده است؛ کما اینکه بیت کوین به عنوان پادشاه رمزارزها و محبوب ترین ارز دیجیتال در طول هفته های گذشته از قله قیمتی خود فاصله زیادی گرفته و در حال حاضر به محدوده 20 هزار دلاری رسیده است. با وجود ریزش بازار ارزهای دیجیتال در این روزها اما واقعیت این است که رمزارزها از دیرباز، تهدیدی برای نظارت و تمرکزگرایی بانک های مرکزی به حساب می آیند و همین مسئله باعث شده تا بانک های مرکزی برای مقابله با توسعه هرچه بیشتر رمزارزها تلاش کنند و یکی از راه های در دسترس آنها، عرضه ارزهای دیجیتال خود بانک هاست. در این راستا، بانک مرکزی در صدد صدور ریال دیجیتال است و اولین خبرها درباره راه اندازی رمزارز ملی بر پایه ریال از حوالی پاییز سال گذشته به گوش رسید. البته بانک مرکزی ایران، نخستین بانک مرکزی در جهان نیست که قرار است بر پایه پول ملی کشور، پول دیجیتال عرضه کند.

نکته مهم، تفاوت «رمزریال» و به طور کلی هر نوع رمز دیجیتالی که توسط بانک های مرکزی طراحی می شود، با رمزارزهاست. «رمزریال» یک رمزارز مبتنی بر شبکه بلاک چین نیست که بی توجه به نظارت بانک ها معامله شود، بلکه یک ابزار نوین پرداخت و تحت نظارت بانک مرکزی است و نه تنها ارتباطی به رمزارزها ندارد، بلکه در نقطه مقابل ارزهای دیجیتال تعریف می شود. زمانی که اسکناسی میان مردم مبادله می شود، شخص سومی وجود ندارد؛ مثلا شما در شهر دیگری هستید و در قبال خرید کالا به انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر نیاز دارید و برای این کار به واسطه هایی نیاز دارید. حال وقتی که از «رمزریال» صحبت می کنیم، واسطه ای در کار نیست و همان اسکناسی که بین مردم بدون حضور شخص سوم مبادله می شود، اینجا نیز همان اتفاق رخ می دهد، با این تفاوت که روی بستر دیجیتال و در لحظه رخ می دهد. کارت بانکی که در دسترس ماست، به مثابه پول نیست و در واقع، ابزار دسترسی ما به پول در حساب به صورت الکترونیکی است. هر اتفاقی برای بانک رخ دهد، پول فرد به صورت سپرده در بانک هست، ولی در «رمزریال» ی که در داخل گوشی ماست، بانک به عنوان شخص سوم و واسطه که امکان انتقال وجه را فراهم می کند، حذف می شود و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می شود. رمزپول های بانک مرکزی همانند رمزارزها بی پشتوانه نیستند. در حال حاضر ۹۰ بانک مرکزی دنیا پروژه ای را روی رمزپول بانک مرکزی تعریف کرده اند که برخی از آنها در مراحل تحقیقاتی قرار دارند، برخی دیگر مقررات را تصویب کرده اند و آماده ارائه رمزپول هستند، برخی ارائه اولیه و آزمایشی را شروع کرده اند و در کشورهای معدودی نیز رمزپول عملیاتی شده و مردم آن می توانند در سطح آن کشور از رمزپول ها استفاده کنند.

تولید ریال هوشمند در شهریورماه

در اوایل پاییز سال گذشته زمزمه های راه اندازی رمزارز ملی بر پایه ریال مطرح شد. سپس رئیس کل بانک مرکزی در 27 دی ماه از تصویب رمزپول ملی در شورای پول و اعتبار و راه اندازی آن در آینده ای نزدیک خبر داد. ابتدای این هفته نیز علی صالح آبادی از خداحافظی با اسکناس و صدور ریال دیجیتال تا شهریورماه امسال خبر داد و گفت که «رمزریال» از شهریور شروع به کار می کند. بانک مرکزی، هدف از طراحی «رمزریال» را تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه ریزی و برنامه نویسی اعلام کرده تا با این فرآیند، پول دارای موجودیت هوشمند شود. بدین ترتیب با انتشار «رمزریال»، افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی می دهند و «رمزریال» تحویل می گیرند که البته این «رمزریال» قابل استفاده برای سرمایه گذاری نیست و صرفا جایگزین اسکناس خواهد شد. همانطور که اشاره شد، در «رمزریال» ی که در داخل گوشی قرار می گیرد، بانک به عنوان شخص سوم و واسطه که امکان انتقال وجه را فراهم می کند، حذف شده و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می شود. پرواضح است که شهروندان مختار هستند پول و درآمد خود را در شکل های مختلفی نگهداری کنند و عموما افراد ترجیح می دهند که همزمان ترکیبی از اشکال مختلف دارایی نظیر اسکناس، طلا، حساب بانکی و... را داشته باشند. در این بین، «رمزریال» (یا هر رمزارز ملی که بانک های مرکزی جهان آن را طراحی کنند)، یک انتخاب جدید به امکانات شهروندان برای نگهداری دارایی اضافه می کند و مردم می توانند بخشی از پول خود را به صورت ریال هوشمند نگهداری کنند؛ به طوری که هر فرد با مراجعه به بانک می تواند «رمزریال» در کیف پول الکترونیکی خود دریافت کند. البته میزان «رمزریال» نگهداری شده در کیف پول الکترونیکی، بسته به نوع کیف پول (کیف پول تجاری یا شخصی) متفاوت خواهد بود.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com