جمعه, ۱۰ فروردین(۱) ۱۴۰۳ / Fri, 29 Mar(3) 2024 /
           
فرصت امروز
گزارش «FM global» از میزان تاب آوری اقتصادهای جهان در سال 2019

تاب آوری نامطلوب اقتصاد ایران

4 سال پیش ( 1398/3/20 )
پدیدآورنده : ایمان ولی‌پور  

از آنجا که تاب آوری، موضوعی بین رشته ای است، تعاریف متفاوتی از آن در علوم مختلف ارائه شده است. در لغت نامه وبستر (Webster) تاب آوری به «توانایی بازیابی بعد از وقوع فاجعه یا تغییر» گفته شده است. تاب آوری در مهندسی سازه ها نیز به معنای «بازگشت سریع پس از تنش» و در روانشناسی به «میزان توان افراد برای حل و فصل مشکلات» به کار رفته است. در جامعه شناسی اما تاب آوری می تواند کارکرد سیستم در هنگامه آشفتگی تلقی شود و یک سیستم اجتماعی در شرایطی تاب آور خواهد بود که بتواند خود را به سرعت با شرایط در حال تغییر وفق دهد.

البته مفهوم تاب آوری به ویژه در سال های گذشته بیشتر در ادبیات اقتصادی ایران مطرح شده و اگرچه این یک اصل کلی است که هر اقتصادی که در معرض خطر قرار دارد آسیب می بیند، اما وسعت این آسیب به تاب آوری یک اقتصاد بستگی دارد. در واقع، شاخص تاب آوری جهانی، یکی از شاخص های سنجش انعطاف پذیری است و می تواند در جهت تصمیم گیری شرکت ها به لحاظ ارزیابی تاب آوری محیط کسب و کار، میزان ریسک کشورها و مخاطرات آنها کمک کند.

اقتصاد ایران

میزان تاب آوری اقتصادها در جهان

در آخرین گزارش شاخص تاب آوری جهانی در سال 2019، نروژ توانسته بهترین جایگاه را در میان 130 کشور مورد بررسی کسب کند و اقتصاد ایران هم با رتبه 120 جزو یکی از کشورهای با میزان تاب آوری پایین و نامطلوب قرار گرفته است. در ادامه این گزارش، به بررسی ساختار شاخص تاب آوری جهانی و همچنین میزان تاب آوری اقتصادهای جهان در سال 2019 می پردازیم.

در سال 2019، بسیاری از رهبران کسب و کارها با نااطمینانی هایی در ارتباط با چشم انداز کاهش سرعت رشد اقتصادی جهان و عواملی که برای سازمان های شان حائز اهمیت است، مواجه شده اند. این عدم اطمینان با توجه به نگرانی های مربوط به قوانین تجارت جهانی در سال پیش رو و ضعیف تر شدن اقتصادها، شدیدتر نیز شده است. به دنبال نااطمینانی های سیاسی در اروپا، نگرانی های مربوط به برگزیت و تنش های تجاری فیمابین ایالت متحده آمریکا و چین، تولیدکنندگان بزرگ در اقتصادها در حال تغییر پیش بینی سود بنگاه ها، سود سهام و پاداش ها در نتیجه چشم انداز رشد ضعیف تر هستند. در عین حال، تهدیدات تعرفه ای و ضدتعرفه ای نگرانی هایی را در زنجیره های تامین و در کشورهایی از جمله مالزی، تایلند، ویتنام و فیلیپین ایجاد کرده است. موضوع انتخاب محل کسب وکار بنگاه ها به دلیل تاثیر تغییرات اقلیمی و هوایی به ویژه در مکان هایی که با این مسائل مواجه هستند، پیچیده شده و بر نحوه هدایت و تحول کسب وکارها، تاثیر گذاشته است.

سال گذشته دوره فعالی برای بروز بلایای طبیعی در سراسر جهان بوده است؛ از جمله آنها می توان به توفان و زلزله در ژاپن، سیل های شدید در بخشی از هند، ایتالیا و استرالیا، خشکی در کشورهایی مانند چین و آرژانتین، آتش سوزی در استرالیا و کالیفرنیا و توفان های شدید در ایالت متحده آمریکا اشاره کرد. این اتفاقات و بسیاری دیگر از این قبیل، برای دومین سال متوالی، سال 2018 را تبدیل به پرهزینه ترین سال به علت خسارت های اقتصادی مربوط به این خطرات فاجعه بار کرده است.

در عین حال، نقص اطلاعات و هک های مخرب طی 12 ماه اخیر، این امر را یادآوری کرده که توسعه بنگاه ها و کسب وکارها در جهان آسیب ها و مخاطراتی را نیز با خود به همراه دارند. این آسیب ها ممکن است در قالب بروز ریسک های سایبری و یا افزایش ریسک های مرتبط با ماشین آلات و تجهیزات کارخان های متصل شده به اینترنت، اتفاق بیفتد. بنابراین، این تهدیدات برای مدیرانی که به دنبال پیشرفت در محیط های کسب وکاری همراه با این نااطمینانی ها هستند، به چه معناست؟ پاسخ ساده است. هنگامی که برای یافتن مکان مناسب به منظور انجام کسب وکار برنامه ریزی می شود، میزان تاب آوری محیط کسب وکار یک کشور حائز اهمیت است. بدین منظور، شرکت «FM global» هر ساله گزارش هایی را در ارتباط با شاخص تاب آوری جهانی کشورها، منتشر می کند. آخرین گزارش شاخص تاب آوری جهانی مربوط به سال 2019 بوده که جایگاه ریسک کشورها در 130 کشور را مورد بررسی قرار می دهد. «FM global» یک شرکت بیمه ای است که حدود دو قرن پیش تاسیس شده و تمامی سرمایه، توانایی تحقیق علمی و تخصص مهندسی آن به موضوع مدیریت ریسک دارایی ها و تاب آوری مشتریان آن اختصاص یافته است.

ساختار شاخص تاب آوری جهانی

در این بخش ساختار شاخص تاب آوری جهانی FM مورد بررسی قرار می گیرد. برای این شاخص سه سطح (اقتصاد، کیفیت ریسک و زنجیره تامین) در نظر گرفته می شود. این شاخص به طور مساوی از 12 محرک هسته ای تاب آوری تشکیل شده که براساس آن امتیاز و رتبه 130 کشور و برخی قلمروها در جهان را تعیین می کند. به عنوان مثال، چین و ایالت متحده آمریکا هر کدام به سه بخش منطقه ای تقسیم شده اند، زیرا گستره جغرافیایی آنها شامل مواجهه های متنوع با بلایای طبیعی مانند توفان، سیل و زلزله بوده است.

کشورها و مناطق انتخاب شده شامل بزرگترین اقتصادها (به لحاظ تولید ناخالص داخلی) است که مجموعه کاملی از اطلاعات آنها برای پنج سال اخیر موجود است. امتیازهای مربوط به 12 محرک با وزن مساوی با هم ترکیب شده و امتیاز مربوط به شاخص کل تاب آوری را تشکیل می دهند. امتیاز مربوط به شاخص کل کشورها بین صفر تا 100 قرار می گیرد.

ساختار این شاخص، مدیران کسب و کارها را قادر به شناسایی منبع مقاومت و آسیب پذیری در میزان تاب آوری یک کشور، هم در میان عوامل (اقتصاد، کیفیت ریسک و زنجیره تامین) و هم به طور دقیق تر در بین 12 محرک می کند. این تحلیل به مدیران فرصت بهبود تاب آوری شرکت های شان در مقابل حوادث ناگوار را می دهد.

رتبه و جایگاه کشورها در شاخص تاب آوری جهانی

نروژ در شاخص تاب آوری جهانی 2019 پیشرو بوده است. این کشور در محرک های بهره وری اقتصادی، ثبات سیاسی، کنترل فساد و حکمرانی شرکتی، جزو 10 کشور نخست بوده است. همچنین این کشور در معرض بلایای طبیعی کمی قرار داشته و وابستگی اقتصادی خود به نفت را نیز کاهش داده است.

حکمرانی شرکتی محرک جدیدی را برای شاخص تاب آوری 2019 ارائه می کند. این شاخص، به عنوان یک جایگزین هدفمندتر برای «کیفیت تامین کننده محلی»، توانمندسازی محیط برای تاب آوری کسب وکارها را بهتر هدف گذاری می کند و بر چارچوب های موثر برای شیوه های کسب وکار محلی تمرکز دارد.

سه کشور نخست در حکمرانی شرکتی، سنگاپور (رتبه 21) نیوزیلند (رتبه 12) و کانادا (رتبه 13) هستند. سنگاپور به لحاظ قدرت بالای اقتصادی، ریسک سیاسی پایین، زیرساخت های عالی، فساد پایین و ریسک بلایای طبیعی پایین در بین 10 کشور نخست قرار دارد که این امر باعث شده این کشور یکی از جذاب ترین انتخاب ها برای شرکت هایی که تمایل به حضور و فعالیت در آسیا دارند، باشد.

دانمارک دومین جایگاه در شاخص تاب آوری جهانی 2019 را به خود اختصاص داده است. این کشور در سال 2018 در جایگاه هفتم در میان کشورها قرار داشته که توسط پیشرفت های چشمگیری در میدان دید زنجیره تامین، توانسته رتبه خود را بهبود دهد. دانمارک با یک دولت قوی و فساد پایین، به لحاظ کمتر قرار گرفتن در معرض بلایای طبیعی و کیفیت بالای ریسک بلایای طبیعی، در 10 جایگاه نخست برای این محرک ها قرار گرفته است.

هائیتی (رتبه 130) پایین ترین جایگاه را در این شاخص کسب کرده است. پیش از این کشور نیز کشورهای ونزوئلا (رتبه 129) و اتیوپی (رتبه 128) قرار دارند. هائیتی که هنوز خسارات واردشده پس از توفان متیو را به طور کامل جبران نکرده، با کمبود عرضه سوخت مواجه شده و جزو فقیرترین کشورهای جهان قرار دارد. ونزوئلا نیز از قرار گرفتن در معرض بلایای طبیعی، سطح بالای فساد و وابستگی اقتصادی به نفت رنج می برد و تورم بسیار بالا نیز به عنوان یکی از چالش های بزرگ در این کشور است. در ارتباط با اتیوپی نیز با اینکه دولت این کشور تاکید بسیاری بر آزادسازی سیاسی داشته و توافقنامه صلح با کشور همسایه، اریتره، برقرار کرده اما همچنان در میان سه کشور آخر در رده بندی این شاخص در سال 2019 قرار گرفته است.

امنیت شبکه در صف نخست اخبار روزانه سراسر جهان در سال 2018 قرار داشته است. طی یک بازه زمانی چهار ساله، سرانجام سرقت اطلاعات شخصی مشتری از پایگاه داده هتل های بین المللی «ماریوت استاروود» که 500 میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می دهد، هنوز نامعلوم مانده است. یکی از خطوط هوایی مهم آسیا نیز به نام «کاتای پاسیفیک» پس از ناتوانی در گزارش اطلاعات به سرقت رفته مسافران پس از گذشت هفت ماه از این واقعه، با تحقیقات حراستی توسط مامور دولت هنگ کنگ روبه رو شده است. هک شدن چنین داده های مهمی، ضرورت تضمین صحت ادعاهای شرکت ها درخصوص اولویت بندی اقدامات مربوط به کاهش ریسک های سایبری را دوچندان کرده است. یکی از این اقدامات از طریق پیشرفت ها در اتوماسیون هوشمند که در حال تبدیل شدن به ابزاری قدرتمند و موثر در مقابله با ریسک های سایبری است، به دست می آید.

بزرگترین بهبود رتبه در شاخص تاب آوری جهانی 2019 مربوط به کشور رواندا (رتبه 77) بوده که 35 رتبه تغییر جایگاه داشته است. عمدتاً به علت کاهش نرخ شهرنشینی و بهبود موثر در حکمرانی شرکتی، رواندا افزایش تاب آوری را تجربه کرده که این امر نیز با رشد اقتصادی پایدار و کاهش فقر همراه بوده است. تایلند نیز با رتبه 73 در سال 2019، حدود 16 جایگاه بهبود داشته است. این کشور، به عنوان هاب زنجیره تامین آسیا، پیشرفت قابل توجهی در میدان دید زنجیره تامین و حکمرانی شرکتی داشته است. با این حال، تایلند همچنان به طور قابل ملاحظه ای در معرض شرایط آب و هوایی سخت قرار گرفته و در صورت بهبود کیفیت مدیریت ریسک بلایای طبیعی خود، بهبود قابل توجهی را در رتبه خود شاهد خواهد بود.

جمهوری مقدونیه شمالی (رتبه 100) با افت 22 جایگاه، بیشترین افت را در این شاخص داشته است. بدتر شدن شرایط تاب آوری این کشور در وهله نخست ناشی از بهره وری اقتصادی پایین تر، افزایش وابستگی به نفت و افزایش نرخ شهرنشینی بوده است. با توجه به حل مناقشات طولانی که این کشور در ارتباط با نام گذاری، با یونان داشته، جمهوری مقدونیه به دنبال عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو است.

میزان تاب آوری اقتصاد ایران و جایگاه آن در جهان

ایران در این شاخص رتبه 120 از میان 130 کشور را کسب کرده و امتیاز آن نیز 18.4بوده است. جایگاه پاکستان در این شاخص (رتبه 118) نیز تقریبا به ایران نزدیک بوده است. این در حالی است که کشورهای عربی از جمله قطر، امارات متحده عربی و عمان به ترتیب رتبه های 26، 33 و 51 را کسب کرده اند.

در میان سه سطح تشکیل دهنده شاخص تاب آوری جهانی، ایران در زنجیره تامین امتیاز بالاتری را نسبت به سایر سطوح کسب کرده است. امتیاز ایران در سه سطح اقتصاد، کیفیت ریسک و زنجیره تامین به ترتیب امتیازهای 21.8، 6.7 و 32 را کسب کرده که کمترین امتیاز مربوط به کیفیت ریسک است. قطر در سطح اقتصاد امتیاز کامل 100 را کسب کرده و امارات متحده و عمان نیز به لحاظ وضعیت اقتصاد امتیاز بالاتری را نسبت به سایر سطوح به دست آورده اند.

طی پنج سال اخیر، روند امتیازی ایران تا سال 2018 افزایشی و رو به بهبود بوده ولی در سال 2019 امتیاز به کمترین رقم طی پنج سال گذشته تنزل کرده است. رتبه ایران هم در این شاخص هر ساله بهبود داشته و در سال 2019 بهترین جایگاه را با وجود افت قابل توجه امتیاز، کسب کرده است.

در میان 12 محرک هسته این شاخص، ایران در «بهره وری» و «کیفیت ریسک طبیعی» به ترتیب با رتبه های 62 و 68 بهترین عملکرد را داشته است. در عین حال، بدترین رتبه ایران نیز مربوط به محرک «حکمرانی شرکت ها» با رتبه 125 بوده است.

در سال 2019، بدترین امتیازهای متعلقه ایران مربوط به قرارگرفتن در معرض مخاطرات طبیعی (0)، بهره وری (14.8) و حکمرانی شرکت ها (22.5) و بهترین امتیازها مربوط به نرخ شهرنشینی (69.3)، شدت انرژی (57) و کیفیت زیرساخت ها (54.8) بوده است.

مفهوم تاب آوری و ویژگی های اقتصاد مقاوم

شرایط و وضعیت هر کشوری با توجه به وابستگی های داخلی و آسیب پذیری هایش، به گونه ای منحصر به فرد است. شاخص تاب آوری جهانی سال 2019 ابزار جامعی است که از طریق ترکیب محرک های هسته ای تاب آوری بنگاه ها و برجسته کردن نقاط ضعف در نهایت منابعی را در اختیار بنگاه ها می گذارد تا با کمک آنها، ریسک های پیشرو را ارزیابی و مهار کنند. به منظور اطمینان از اینکه کسب و کارها تاب آور باقی می مانند، مهم است که مدیران ظرفیت بنگاه های شان را در زمینه تحمل و رفع اختلال های موجود، شناسایی و اندازه گیری کنند. رویدادهای سایبری، توفان و زلزله جزو مهمترین اخبار سال 2018 بوده اند. حوادث شدید آب و هوایی نیز به شکل سیل در سواحل و آتش سوزی هایی که بخش هایی از آمریکا، کانادا و استرالیا را ویران کرده، بروز کرده است. جنگ تعرفه ای بین آمریکا و چین و در عین حال، بحث های سیاسی پیرامون اتحادیه اروپا و برگزیت هنوز در صدر اخبار قرار دارند. از این رو، شاخص تاب آوری جهانی FM می تواند منبعی برای کمک به مدیران در جهت ارزیابی توان آسیب پذیری و تاب آور کردن بنگاه ها ی شان در سراسر جهان باشد.

ارتباط با نویسنده: Ivankaramazof@yahoo.com

برچسب ها : اخبار امروز
لینک کوتاه صفحه : www.forsatnet.ir/u/AeS9wuBd
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی :
نظرات :
قیمت های روز
پیشنهاد سردبیر
آخرین مطالب
محبوب ترین ها
وبگردی
مشاوره کسب و کاروکیلقطعات لیفتراکدستگاه برش لیزرابزارآزمایشگاه تجهیزات اعلام حریق آریاکخرید فالوورلیفتراکپرس لاین ساخت پرسشنامهرمان پرطرفدارسررسید 1403طراحی سایت فروشگاهشیر برقی گازتیزهوشان پایه ششمخرید نرم افزار حسابداریخرید سی پی کالاف دیوتی موبایلتقویم رومیزیقیمت ورق گالوانیزهخرید قسطیتعمیر کاتالیزورخرید گوشی آیفون 13نهال گردومریم شفیعی مدیرعامل کانون ایران نوین و برگزارکننده نمایشگاه تهرانتخت خواب دو نفرهلایک اینستاگرام ارزانخرید از چینتور استانبولخدمات پرداخت ارزی نوین پرداختآژانس تبلیغاتیچک صیادیتور اماراتدوره مذاکره استاد احمد محمدیخرید فالوور فیکخرید نهال گردوماشین ظرفشویی بوشدوره رایگان Network+سریال جنگل آسفالتکفش مردانهتلویزیون شهریMEXCتبلیغات در گوگللپ تاپ قسطیآی نودانلود رمانآموزش آرایشگریقصه صوتیریل جرثقیلگیفت کارت استیم اوکرایناسکرو کانوایرخرید لایک اینستاگرامپنجره دوجدارهخدمات سئولوازم یدکی تویوتا
تبلیغات
  • واتساپ : 09031706847
  • ایمیل : ghadimi@gmail.com

كلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ است و هرگونه بهره ‌برداری غیرتجاری از مطالب و تصاویر با ذكر نام و لینک منبع، آزاد است. © 1393/2014
بازگشت به بالای صفحه