شرافت حرفه‌ای

از دیرباز شرافت روش خاص انسان‌های بزرگ بوده که همواره باعث محبوبیت، مقبولیت، احترام، جایگاه ویژه و خاص و البته ماندگاری آنها در نزد هر جامعه‌ای شده است. قطعا در تاریخ و فرهنگ ما نیز این انسان‌ها کم نیستند. شرافت ویژگی بسیار مهمی است که درنتیجه بینش عالی و تفکری واگرا نصیب هر فردی می‌شود و بدیهی است که این مزیت در تمامی مراحل زندگی و خصوصا حرفه‌ای هر فردی باعث رشد و ارتقای مستمر وی خواهد شد.

مسلما افراد و سازمان‌هایی که اصول اساسی شرافت را سرلوحه زندگی و فعالیت‌های خویش قرار می‌دهند همواره با دارا بودن نامی نیک در ذهن مخاطب خویش، از جایگاهی والا و متمایز برخوردار خواهند بود.شرافت اصلی است اساسی و مهم که در تجارت نیز باعث ماندگاری طولانی و پایدار هر فرد، سازمان و برندی خواهد شد.

اما در قرن حاضر مدیران ارشد با نگرشی والا و اهمیت به مقوله شرافت حرفه‌ای نقشی اساسی در پیشبرد اهداف استراتژیکی مستمر در درون و خارج سازمان‌ها و برندها خواهند داشت. پس در ابتدا به تعاریف عمومی شرف و شرافت اشاره‌ای مختصر خواهم کرد.

شرافت چیست؟

معنى لغوى شرف، بالا رفتن، بلند شدن و استوار گشتن است. برترین و افتخار پیدا کردن در زندگى نیز معنى شرف گفته‌شده است.همچنین شرافت به معنای بزرگی، بزرگواری، بزرگ مقداری، مجد، رفعت، قدر، نجابت، اصالت، بلندقدری و بزرگ‌مرتبگی است.    (ناظم‌الاطباء)

در نهایت شرافت انسان به این است که خود را آن‌گونه که هست بشناسد. تردیدی نیست هر کس که  به نقطه مناسب در حرفه خویش رسیده- چه مقامات معنوی، چه مادی- از شاهراه همت و اراده قوی رسیده است. اما شرافت حرفه‌ای چه جایگاهی در زندگی ما دارد؟

بدیهی است جهت نیل به شرافت حرفه‌ای مهم‌ترین عامل توجه دقیق به ارزش‌ها و اخلاق حرفه‌ای است.اخلاق از نظر جامعه‌شناسی یعنی رعایت حقوق و انتظارات اجتماعی از روی میل و اختیار، این انتظارات اجتماعی شامل تأمین نیازها و رعایت حقوق مردم می‌شود. ارزش‌ها، رتبه‌بندی‌ها یا اولویت‌بندی‌هایی هستند که یک شخص برای هنجارها و عقاید  (باورهای) خود تعیین می‌کند. مجموعه هنجارها، عقاید و ارزش‌های یک فرد او را تشکیل می‌دهند که ابزارهای قضاوت هستند.

در هر حرفه‌ای داشتن دیدگاه فلسفی و تفکری استراتژیک از اهمیتی چشمگیر برخوردار است و از این منظر رعایت اصول و ضوابط اخلاق و رفتار حرفه‌ای، کاملا منطقی خواهد بود. مبحث اعتماد و بی‌اعتمادی از اساسی‌ترین اصول اخلاق حرفه‌ای است. در صورت عدم رعایت اخلاق حرفه‌ای، دیر یا زود از گردونه خارج می‌شوید زیرا این ‌یک قانون دیرپای جهانی است، دنیای حرفه‌ای مشاغل، دنیای کوچکی است و نتیجه رفتار شما خیلی زود به شما منعکس می‌شود.

بدیهی است برای داشتن اخلاق حرفه‌ای، وجدان کاری که همان پایبندی درونی به‌منظور رعایت الزام‌های کمی و کیفی کار است که از سوی فرد  (گروه) انجام آن تقبل شده،  در درجه مهمی قرار خواهد گرفت. نباید فراموش کرد که وجدان کاری قبل از هر چیز تحت تأثیر نظام اعتقادی حاکم بر فرد است. توجهی ویژه به تعادل در هر حرفه‌ای باعث می‌شود که نه‌تنها اصول اخلاق حرفه‌ای بلکه سایر عوامل نیز دچار رشد و توسعه شود.

اخلاق و اصول اخلاق حرفه‌ای باید جایگاهی بالاتر از قانون داشته باشد کمااینکه قوانین جاری هر کشوری نیز از اخلاق نشأت می‌گیرد و خود اخلاق، هیچ‌گاه به متن قانونی تبدیل نمی‌شود. در تمام حوزه‌های کاری درجه‌ای از اعتماد در روابط بین طرفین به چشم می‌خورد و اعتماد نقشی کلیدی را در توسعه همکاری‌های اثربخش، ایفا می‌کند.

پی‌ریزی، حفظ و ارتقای سطح اعتماد در روابط کاری و تجاری امروز، سنگ‌بنای موفقیت سازمان‌ها و شرکت‌ها در قرن بیست‌ویکم به‌حساب می‌آید. مدیریت برمبنای اعتماد، راهکاری را به دست می‌دهد که می‌توان با کمک آن جایگاه شایسته‌ای را در بازار رقابتی امروز برای جلب، جذب و نگهداری مشتری به دست آورد. اهمیت این موضوع در حرفه ما به‌مراتب بیشتر است.

اخلاق و انتظارات اجتماعی درکلی‌ترین حالت خــــود شامل چهـــــار ارزش زیر می‌شود:

1- صداقت و راستگویی

2- انصاف و برابری

3- امانت‌داری

4- وفاداری و احساس مسئولیت اجتماعی

تداوم حیات این حرفه‌ها منوط به کیفیت خدماتی که ارائه می‌کنند و اعتماد و اعتباری است که درنتیجه ارائه این خدمات به دست می‌آورند. این اعتماد و اعتبار، سرمایه اصلی هر حرفه است و وظیفه هر حرفه و اعضای آن، حفظ سرمایه به‌دست‌آمده است. ضوابط رفتاری و اخلاقی، مهم‌ترین خط‌مشی هر حرفه را تشکیل می‌دهد و دربرگیرنده مواردی ازجمله ویژگی‌های اصلی هر حرفه و روابط اعضای حرفه با جامعه و یکدیگر است.

این ضوابط در حرفه حسابداری عمومی  «آیین رفتار حرفه‌ای» نامیده می‌شود. اینکه ما چگونه به خودکنترلی برسیم، هیچ راهی جز اخلاق ندارد. این اخلاق در حوزه‌های مختلف تعاریف متفاوتی دارد. گاهی از طریق دین و گاهی از طریق فرهنگ و گاهی به‌عنوان یک ضرورت اجتماعی مطرح می‌شود. یکی از اهداف اصلی در تدوین اصول اخلاقی حرفه‌ای در بطن حرفه‌های گوناگون در جامعه، ایجاد رضایتمندی در نیروی انسانی و درنهایت مشتریان در جامعه است.

اهمیت دادن به اصول اخلاقی باعث می‌شود فرد یا گروه دارای جایگاه مناسبی در جامعه باشند و این دقیقا همان شرافت حرفه‌ای است که همواره شالوده‌ها برایشان مهم‌تر از شمایل‌هاست که باعث می‌شود بسیاری از سازمان‌ها یا افراد خاص دارای موقعیتی مناسب و ویژه نزد مخاطبان خود باشند و این شروع عمر باشرافت حرفه‌ای آنان بوده و هست، زیرا برای حفظ بازار هدف خویش راه پرپیچ‌وخمی را در پیش خواهند داشت و در نهایت تفکری عمیق و استراتژیک در جهت نیل به اهداف‌شان همواره آنها را یاری خواهد کرد.

مشاور مدیریت استراتژیک برند، بازاریابی و تبلیغات