پایه‌ ریزی کسب‌ و‌کار در بازاری روبه‌ رشد

امروزه بسته‌بندی به یکی از مقوله‌های مهم و تاثیرگذار در هر شرکتی تبدیل‌شده و حتی حکم پیام فروشنده به خریدار را دارد. برخی از نظریه‌پردازان مانند روت رِتی بر این باورند که حدود 73 درصد از تصمیمات مربوط به خرید محصولات مصرفی در محل فروشگاه‌ها انجام می‌شود. این قبیل تحقیقات حاکی از اهمیت بالای مقوله بسته‌بندی است. به‌صورت کلی بسته‌بندی به‌عنوان بخش اصلی و جدایی‌ناپذیر عنصر محصول در 4p است. امروزه بسته‌بندی در راستای ایجاد ارتباط دوطرفه بین برند و مخاطبان و در خرید‌های انگیزشی بسیار می‌تواند تاثیرگذار باشد و به‌بیان‌دیگر بسته‌بندی دیگر مانند گذشته صرفا به‌عنوان محافظ محصولات تلقی نمی‌شود. باتوجه به اهمیت بسته‌بندی در حال حاضر شرکت‌های بسیار زیادی در حوزه بسته‌بندی مشغول به فعالیت هستند و محصولات برخی از تولید‌کنندگان را بسته‌بندی می‌کنند.

به‌اصطلاح می‌توان گفت که برخی تولید‌کنندگان ایرانی بسته‌بندی محصولات خود را برون‌سپاری می‌کنند.باتوجه به این موضوع شرکت‌هایی در حوزه بسته‌بندی می‌توانند مثمر واقع شوند که برنامه‌ریزی‌های مناسبی را در حوزه کسب‌وکار خود انجام داده‌اند و دارای ساختار و بستر مناسب سازمانی هستند. این برنامه‌ریزی می‌تواند در قالب Business plan یا طرح کسب‌وکار پیاده شود که خود دارای بخش‌های مختلفی است.

خلاصه مدیریتی

در بخش اول طرح کسب‌وکار باید خلاصه مدیریتی شامل توصیف کسب‌وکار یک شرکت بسته‌بندی محصولات گفته شود و این موضوع بسیار حائز اهمیت است که این نوع سازمان‌ها در حال حاضر چه سازوکار مدیریتی را اتخاذ کرده‌اند و در چه فضای رقابتی به سر می‌برند. البته پیشنهاد می‌شود مقدمه‌ای از تحلیل بازار این نوع شرکت‌ها نیز در بخش خلاصه مدیریتی طرح کسب‌وکار آورده شود.

از طرفی هر سازمانی در حوزه‌های کاری مختلف باید چشم‌انداز و مأموریتی را برای خود تدوین کند و این موضوع را در بخش خلاصه مدیریتی طرح کسب‌وکار باید مطرح کرد؛ این موضوع باعث می‌شود یک شرکت در حوزه بسته‌بندی محصولات افق‌های سازمانی خود را ترسیم و تصویر مناسبی که از خود در آینده دارد را مطرح کند. در این میان در این بخش از طرح کسب‌وکار می‌توان به سرمایه‌ به‌کاربرده، تعداد پرسنل و. . . در شرکت بسته‌بندی محصولات نیز به‌صورت خلاصه اشاره شود.

نوع صنعت، محصولات و خدمات

شناخت بازار برای هر کسب‌وکاری دارای اولویت بالایی است؛ با توجه به اهمیت بسته‌بندی و تاثیرات آن‌که در مقدمه به بخشی از آن اشاره شد، در حال حاضر برخی از برند‌های معتبر ملی در این بخش سرمایه‌گذاری‌های جدی را انجام می‌دهند؛ به‌عنوان نمونه برخی از برند‌های معتبر ایرانی با آژانس‌های تبلیغاتی در حال تعامل هستند و همواره بسته‌بندی‌های جدیدی را برای محصولات خود در نظر می‌گیرند یا برخی دیگر از سازمان‌ها در داخل سازمان واحدی را برای طراحی بسته‌‌بندی‌های محصولات در نظر می‌گیرند.

به‌صورت کلی این موضوع نشان می‌دهد که سازمان‌های امروزی در این راستا برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های جدی را انجام داده‌اند. یک شرکت بسته‌بندی محصولات باید همواره در حال تعامل با طراحان خلاق بسته‌بندی و آژانس‌های این حوزه باشد و بتواند بخشی از فعالیت‌ها و سفارش کار‌های خود را برون‌سپاری کند و از ایده‌های خلاقانه‌ در این حوزه به‌خوبی استقبال کند.

در این میان نوع بازاری که یک شرکت بسته‌بندی در آن مشغول به فعالیت است نیز بسیار حائز اهمیت است؛ به‌عنوان نمونه یک شرکت بسته‌بندی باید بازار خود را بخش‌بندی کند و به این جمع‌بندی برسد که در چه صنعتی مشغول به فعالیت است و چه نوع محصولاتی را بسته‌بندی می‌کند؛ هنگامی‌که یک شرکت بسته‌بندی در این حوزه ارزیابی‌هایی را انجام داد، سپس می‌تواند با فعالان و کارشناسان بسته‌بندی آن حوزه تعاملاتی را برقرار کرده و فعالیت سازمانی خود را پیش ببرد.

از طرفی هنگامی‌که بازار هدف یک شرکت بسته‌بندی محصولات مشخص شد، می‌توان تحلیلی از رقبا انجام شود که به‌عنوان نمونه در این بازار چه شرکت‌هایی فعالیت می‌کنند و محصولات چه نوع شرکت‌هایی را بسته‌بندی می‌کنند؛ البته برخی از شرکت‌های بسته‌بندی در ایران هستند که صرفا محصولات خام و فله‌ای را خریداری می‌کنند و تحت نام و برند خود و با بسته‌بندی‌ که طراحی می‌کنند وارد بازار می‌کنند که بررسی این نوع شرکت‌ها که معمولا واسطه به‌شمار می‌آیند و به تولید‌کنندگان بزرگ سفارش محصول می‌دهند از حوصله این طرح کسب‌وکار خارج است و این نوع شرکت‌ها فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های خاص خود را طلب می‌کند. در این بخش از طرح کسب‌وکار باید انتظارات مشتریان که معمولا کسب‌و‌کارها هستند، مشخص شود و تحلیلی از این موضوع داده شود.

یکی دیگر از نکاتی که در این بخش از Business plan باید به آن اشاره شود، نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت‌های یک شرکت بسته‌بندی محصولات است که برای هر سازمانی بررسی این موضوعات به‌شدت به شرایط و بستر سازمان، تغییراتی محیطی و. . . بستگی دارد؛ به‌عنوان نمونه نقطه قوت یک شرکت بسته‌بندی محصولات به‌کارگیری طراحان خلاق در حوزه بسته‌بندی است که ازنظر بصری مخاطبان را می‌تواند جذب کند یا نقاط قوت یک سازمان می‌تواند ارائه باکیفیت محصولات به بازار باشد. به‌عنوان نمونه نقاط ضعف یک شرکت بسته‌بندی محصولات در حوزه مواد غذایی نیز می‌تواند تغییر کیفیت محصولات یا فاسدشدن محصولات در هنگام بسته‌بندی باشد.

برنامه بازاریابی

به‌جرات می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین بخش‌های Business plan هر کسب‌وکاری، برنامه‌ بازاریابی آن است که باید هر سازمانی در بخش‌های مختلف برنامه بازاریابی برنامه‌ریزی‌های مناسبی را انجام دهد.شرکت‌هایی که در حوزه بسته‌بندی محصولات مشغول به فعالیت‌ هستند باید نسبت به رقبا تحلیل‌های خوبی را داشته باشند؛ باتوجه به این موضوع پیشنهاد می‌شود این نوع شرکت‌ها Bench mark یا الگوبرداری از بهترین‌ها را انجام دهند؛ چون در حوزه بسته‌بندی هرساله محصولات جدید با بسته‌بندی‌های جدید و خلاقانه‌ای طراحی و به بازار عرضه می‌شود؛ باتوجه به این موضوع باید سازمان‌هایی که در حوزه بسته‌بندی محصولات مشغول به فعالیت هستند همواره برنامه‌ریزی‌های مناسبی را در حوزهbench mark انجام دهند. این موضوع در قیمت‌گذاری پروژه‌هایی که یک شرکت بسته‌بندی محصولات تقبل می‌کند نیز بسیار می‌تواند مثمر واقع شود، چون یکی از تکنیک‌های قیمت‌گذاری، قیمت‌گذاری براساس بازار و شرکت‌های رقیب است.

از طرفی در این بخش از طرح کسب‌وکار می‌توانید تحقیقات بازاری در حوزه شناخت رفتار مصرف‌کننده و تاثیرات بصری بسته‌بندی بر مشتریان را انجام دهید، این موضوع می‌تواند در طراحی بسته‌بندی‌های مناسب و ارائه‌ آن به مشتریان بسیار تاثیرگذار باشد.باتوجه به نوع کسب‌وکار شرکت‌های بسته‌بندی محصولات که به‌صورت B2B است، باید برنامه‌ریزی‌هایی نیز در حوزه تبلیغات انجام شود.

پیشنهاد می‌شود شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت‌ می‌کنند در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های بسته‌بندی حضور فعالانه‌ای داشته باشند و نمونه بسته‌بندی‌های خود را همراه با کاتالوگ‌های آن برای برند‌های مختلفی که یک شرکت بسته‌بندی در آن منطقه جغرافیایی واقع‌شده ارسال کنند و درصورتی‌که شرکتی قصد حضور در بازارهای مناطق دیگر جغرافیایی کشور را دارد، باید برای آن برنامه‌ریزی‌های مناسبی را انجام دهد.

برنامه طرح و توسعه

با توجه به تحقیقات بازار که در حوزه شناخت رفتار مصرف کنند و تاثیرات بصری و. . . بسته‌بندی درفروش محصولات دارند، شرکت‌های حوزه بسته‌بندی محصولات می‌توانند برنامه‌ریزی‌هایی را در حوزه توسعه محصول خود داشته باشند. از طرفی همان‌طور که در بخش‌های بالا ذکر شد، استفاده و تعامل‌ با طراحان خلاق و آژانس‌های تبلیغاتی در توسعه محصول یک شرکت بسته‌بندی محصولات می‌تواند بسیار مثمر واقع شود.

چارچوب قانونی و عوامل محیطی

در این بخش ازBusiness plan برای شرکت‌های بسته‌بندی محصولات باید خلاصه‌ای از مجوز فعالیت، احداث ساختمان، قوانین محیط‌زیستی و بهداشتی و... آورده و درباره استانداردهای بسته‌بندی محصولات توضیحاتی داده شود. از طرفی برآورد نیروی انسانی موردنیاز یکی دیگر از موضوعاتی است که سازمان‌های این حوزه باید در این بخش به آن اشاره کنند؛ البته برآورد نیروی انسانی یک شرکت بسته‌بندی محصولات بسیار به شرایط و تجهیزات آن شرکت بستگی دارد؛ به‌عنوان نمونه برخی تجهیزات این نوع شرکت‌ها نیاز به دو پرسنل دارند و برخی دیگر از تجهیزات که مدرن‌تر هستند با یک پرسنل امکان ارائه خدمت وجود دارد.

ساختار سازمانی

ساختار سازمانی که در رده مدیریتی یک شرکت بسته‌بندی محصولات باید در نظر گرفت شامل مدیرعامل، تولید، بازاریابی و مالی می‌شود. از طرفی باتوجه به گستردگی فعالیت این نوع شرکت‌ها باید سرپرست‌هایی را برای واحد‌های مختلف تولید در نظر گرفت که در هر یک از این سرپرست‌ها با تعدادی کارگر سروکار دارند. در پایانBusiness plan باید به برنامه‌های مالی یک شرکت اشاره شود که این موضوع کاملا وابسته به شرایط سازمان است و در این بخش باید خلاصه‌ای از برنامه‌ریزی‌های مالی و حسابداری آورده شود.

ارتباط با نویسنده: [email protected]