مدیریت ریسک، حلقه مفقوده در فاجعه ساختمان پلاسکو بوده است / آوار پلاسکو بر سر صنعت بیمه

یک ماه از ریزش ساختمان تجاری پلاسکو در تهران گذشته است، اما همچنان سنگینی بار قبول ریسک ناشی از ایمن نبودن این مجتمع بر دوش صنعت بیمه سنگینی می کند.

به گزارش ایرنا، داستان پلاسکو از آن دسته حوادثی است که به این زودی پایان نمی یابد و هر بار می توان از زاویه ای جدید، عوامل موثر بر این پیشامد را مرور کرد. اینکه چرا از 600 واحد تجاری و صنفی مستقر در این مجتمع فقط 210 واحد بیمه بودند که پوشش بسیاری از متقاضیان نیز به دلیل کم اظهاری کامل نبود، چرا همه ساختمان زیر پوشش بیمه قرار نداشت یا چگونه شرکت های بیمه با آگاهی از ناایمن بودن کل ساختمان برخی واحدها را بیمه کردند، پرسش های امروز این صنعت است.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بیمه مرکزی ایران، چند روز پس از وقوع حادثه در جمع خبرنگاران اعلام کرد که 35 درصد واحدها در ساختمان پلاسکو بیمه بودند و خسارت وارد شده به صنعت بیمه 490 میلیارد ریال است.  این خسارت در حالی به بیمه تحمیل شد که این صنعت، سال پرخطری را پشت سر گذاشت. زیرا وقوع حوادث گوناگون مانند آتش سوزی پتروشیمی ها از جمله پتروشیمی بوعلی، زیان زیادی به بار آورد.

در حادثه پلاسکو نیز سهم بیمه ایران به عنوان یک شرکت دولتی بیش از بقیه است. این شرکت 160 واحد را بیمه کرده بود که 125 واحد به طور مستقیم بیمه آتش سوزی بودند و 35 واحد به دلیل آنکه در رهن بانک قرار داشتند، به شکل اجباری زیر پوشش حوادث قرار گرفته بودند. آنگونه که بیمه ایران برآورد کرده است، این شرکت برای بیمه این 160 واحد صنفی در مجموع 600 میلیون ریال حق بیمه دریافت کرده اما به تنهایی باید در برابر آن 335میلیارد ریال خسارت پرداخت کند.

شاید گفته شود نفس صنعت بیمه بر احتمال وقوع حادثه پایدار است، یعنی بیمه گذار با محاسبه این احتمال که امکان دارد در آینده حادثه ای روی دهد، دارایی خود را زیر پوشش قرار می دهد، اما اکنون پرسش این است که چرا با وجود آگاهی از ناایمن بودن ساختمان، شرکت های بیمه ریسک بیمه آن را قبول کردند تا اکنون مجبور باشند 555 برابر حق بیمه دریافتی، خسارت بپردازند؟

محسن پورکیانی، مدیرعامل بیمه ایران درباره این موضوع اواسط بهمن به خبرنگاران گفت: این شرکت پس از وقوع حادثه از ایمن نبودن ساختمان و اینکه شهرداری بارها به آن اخطار داده است، آگاه شد. با این  همه نمایندگی های این شرکت از آنجا که ریسک این ساختمان را بالا می دانستند، موضوع را در نرخ بیمه نامه ها اعمال کردند؛ به شکلی که بالاترین نرخ حق بیمه ها در بیمه این واحدها اعمال شد.

ایمنی بر بیمه مقدم باشد

نصرالله طهماسبی، عضو هیأت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه پلاسکو گفت: ایمنی ساختمان ها باید بر بیمه آنها مقدم باشد. زیرا صنعت بیمه توان جلوگیری از بروز حادثه را ندارد، بلکه پوششی برای جبران بخشی از خسارت های وارد شده است.

این مدیر صنعت بیمه از پلاسکو به عنوان یک ساختمان فاقد ایمنی لازم یاد کرد که بسیاری از شرکت های بیمه آمادگی ارائه پوشش های بیمه ای به آن را نداشتند. به گفته طهماسبی، ایمنی ساختمان ها برای صنعت بیمه و تعیین نرخ حق بیمه اهمیت اساسی دارد. زیرا هیچ گاه حق بیمه پرداختی بیمه گذاران جوابگوی خسارت های احتمالی به بار آمده نیست.

به گفته وی، وقتی ساختمان ها از نظر ایمنی ضعیف باشند، شرکت های خصوصی بیمه نیز تمایل چندانی برای ارائه پوشش های بیمه ای ندارند. عضو شورای عالی بیمه اضافه کرد: این نوع ساختمان ها ریسک بالایی دارند و شرکت های بیمه باید در چارچوب های فنی این درک را داشته باشند که به تناسب پذیرش ریسک ها، جوابگوی خسارت احتمالی نیز باشند.

طهماسبی ادامه داد: آمار واحدهای صنفی بیمه شده در ساختمان پلاسکو گویای آن است که 60 درصد این واحدها زیر پوشش بیمه ایران بودند. بیمه ایران به دلیل دولتی بودن و پس از آن شرکت های بیمه آسیا و البرز که تا چندی پیش دولتی بودند و هنوز بخشی از سهام آنها متعلق به دولت است، حضور گسترده ای در ارائه پوشش های بیمه ای به واحدهای صنفی مستقر در پلاسکو داشتند.

وی گفت: از آنجا که نمایندگی های بیمه، فروشنده بیمه نامه به شمار می روند و نه کارشناس، سود آنها در فروش بیشتر محصول است. به همین دلیل می بینیم شرکت های بزرگ بیمه، بیشتر ریسک پلاسکو را پذیرفتند و شرکت های خصوصی بیمه که نظارت بیشتری دارند و اختیارات کمتری به نمایندگی های خود می دهند، حضور کمرنگی در پلاسکو داشتند.

اگر ساختمان پلاسکو ایمن بود، بی تردید شرکت های بیمه دیگر به ویژه بخش خصوصی حاضر بود با حق بیمه کمتر، واحدهای بیشتری را بیمه کند. هیچ گاه نمی توان احتمال وقوع حادثه را به صفر رساند و همیشه این ریسک وجود دارد، اما به نظر می رسد مدیریت ریسک، حلقه گمشده در موضوع ساختمان پلاسکو و بیمه آن باشد.