توسعه تولید سنگ آهن یک ضرورت است

آقای مهدی کرباسیان، رییس هیات عامل ایمیدور، در صحبت‌های اخیر خود به توازن فولاد اشاره کرده و درباره کمبود سنگ آهن در سال‌های آینده هشدار داده‌اند. در این صحبت به نکته درستی اشاره شده است. 

نگاه به زنجیره ارزش باید نگاه پیوسته‌ای باشد و طبیعتا نباید به ارزش افزوده به‌صورت بخشی و متمرکز نگاه شود. توسعه تولید سنگ آهن یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرروت است، زیرا اگر بخواهیم در سال 1404 به تولید 36 میلیون تن فولاد برسیم نیازمند 90 تا 100 میلیون تن سنگ‌آهن هستیم. با توجه به اینکه رشد سنگ آهن و مزیت آفرینی وابسته به صادرات است، یعنی 50 میلیون تن سنگ آهن تولید شده و 24 میلیون تن سنگ آهن صادر شده، در سال گذشته هم ارز با جذابیت صادرات بوده، یعنی جذابیت اول سرمایه‌گذاری‌هایی که باعث افزایش تولید سنگ‌آهن شده بازار صادرات به چین بوده است. 

بنابراین، با افول بازار این تهدید وجود دارد که نه تنها صادرات ما که منشا اصلی سرمایه‌گذاری است، کاهش پیدا کند، تولید سنگ‌آهن افت پیدا کند. راه‌حلی که می‌توان برای جلوگیری از این اتفاق در نظر گرفت، در سه دسته باید تقسیم شود. دولت به‌عنوان نهاد حاکمیت، معدنکاران به‌عنوان تولیدکننده و خریداران که زنجیره‌های بعدی معدن هستند. 

افزایش بهره‌وری بنگاه‌ها از طریق صرفه مقیاس باید در بخش معدن اتفاق بیفتد، یعنی فعالیت‌های معدنکاری در حوزه تولید و فروش تجمیع شود و از طریق ایجاد صرفه مقیاس بتوانیم صنعت تولید سنگ آهن را بهره‌ورتر کرده و تولید را توسعه دهیم. 

دولت باید به‌طور جدی نگاهش را به بخش معدن تغییر دهد. نمی‌شود که انتظار داشت تولید 50‌میلیون تن سنگ‌آهن که حداقل امسال 15‌میلیون تن کاهش تولید خواهد داشت به 100‌میلیون تن در سال 1404 برسد، اما حقوق دولتی 300 تا 400 برابر و بهره مالکانه افزایش پیدا کرده و حمایت‌های دولتی از تولیدکنندگان کم شود. همچنین تسهیلات در اختیار معدنکاران قرار نگیرد و معدنکاران را در ادبیات به‌عنوان خام‌فروش و معدن خوار خطاب کنند. در حوزه معدن کمترین تشویق‌ها و بیشترین تنبیه‌ها از سوی دولت وجود دارد. دولت باید با ایجاد مشوق‌ها و کم کردن هزینه‌ها از طریق مالیات‌ها و بهره مالکانه تصمیم بگیرد و تسهیلات ارزان‌قیمت را از سوی صندوق توسعه ملی در اختیار معدنکاران قرار دهد. در زنجیره‌های بعدی نیز باید به قیمت رقابتی خرید شود، نه به قیمت دستوری.  با تغییر نگاه در همه این بخش‌ها می‌توان به آینده ترسیم شده در افق 1404 رسید. در غیر‌این صورت، بخش معدن ما توسعه پیدا نکرده، بلکه در 1404 ما وارد‌کننده سنگ آهن خواهیم بود. 

* مدیرعامل شرکت مجریان توسعه معادن آسیا