اگر کسی دغدغه فرهنگی داشته باشد...

بررسی مفاهیم در دنیای مطبوعات به‌خصوص در ایران نسبی است. باید دید که توجیه اقتصادی را در کدام مقیاس ارزیابی می‌کنیم. می‌توانیم بگوییم توجیه اقتصادی برای فعالیت در حوزه رسانه وجود دارد و می‌توانیم بگوییم وجود ندارد. اگر با مقیاس هزینه‌هایی که این صنف در حال حاضر پرداخت می‌کند، به خصوص اگر از لحاظ معنوی بسنجیم، به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد. اگر هم با مقیاس درآمدزایی و دلالی نگاه کنیم به نظر معقول نمی‌آید. بخش خصوصی و سرمایه‌داران ترجیح می‌دهند که سرمایه‌شان را جایی ببرند که برایشان درآمد و توجیه منطقی از لحاظ اقتصادی داشته باشد.

به همین دلیل نمی‌توان توجیه اقتصادی‌ای برای فعالیت رسانه در ایران یافت، اما از جهتی دیگر و با عینکی دیگر می‌توان مقیاس دیگری را در نظر گرفت. در مقیاس فعالیت فرهنگی می‌توان گفت کار در رسانه توجیه اقتصادی دارد. اگر قواعد بازی را در این حرفه به درستی ایفا کنند و هزینه‌های معقول را بپردازند، همچنین اگر اصول حرفه‌ای را رعایت کنند و دغدغه فرهنگی خود را حفظ کنند می‌توانند به مرور هزینه‌های رسانه خود را بپردازند.

دغدغه فرهنگی اگر وجود داشته باشد و فعالیت اگر در این راستا باشد، اقتصاد رسانه نیز به سطح مناسبی خواهد رسید. رسانه در مقیاس‌های مختلف وضعیت اقتصادی گوناگونی دارد. در یک مقیاس وضعیت اقتصادی قابل توجیه نیست، اما در مقیاس دیگر وضعیت بهتری وجود دارد، اما در یک قاعده کلی نمی‌توان رای داد. در مقیاس یک صنف با هزینه‌های نانوشته و نوشته‌ای که دارد و در مقیاس هزینه‌هایی که باید پرداخت شود، توجیه اقتصادی وجود ندارد، اما در بسته فعالیت‌های فرهنگی توجیه‌پذیر خواهد بود.

اگر کسی دغدغه فرهنگی داشته و علاقه‌مند باشد تا خروجی زحمات او نتیجه فاخری داشته باشد می‌تواند فعالیت کند و توجهی به مسائل مادی نداشته باشد، زیرا با شاخصه‌های اقتصادی چیزی از ارزش اثر و محصول او کم نخواهد شد. بزرگ‌ترین ضرری که اقتصاد رسانه و مدیریت رسانه را تهدید می‌کند، این است که سرمایه‌گذار حاضر نباشد، در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. همه مردم دنیا ترجیح می‌دهند پول خود را جایی سرمایه‌گذاری کنند که امنیت داشته باشد، در حالی که اولین علائم ناامنی در حوزه رسانه احساس می‌شود. سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد جای دیگری سرمایه‌گذاری کند و البته این اتفاق خوشایندی برای حوزه رسانه نیست.

مدیرمسئول روزنامه ابتکار