گزارش «فرصت امروز» از سازوکارهای سرمایه گذاری در بازار پودر ماهی / راه های دست یازیدن به صنعت پودر ماهی

نمی دانم با گزارشی که در بخش بالا نوشته ایم دیگر چه انگیزه ای برای نوشتن از سرمایه گذاری باقی می ماند؟! پاسخ این سوال را خودم هم نمی دانم اما در این میان چیزی هست که می توان آن را به عنوان یک اصل قبول کرد و آن اینکه تولید حتی در بدترین شرایط هم تنها راه نجات یک مملکت است. بنابراین نمی توان تولید را به دلیل خرابی بازار به کناری نهاد، بلکه باید راهی برای فروش و گسترش بازار یافت.

البته براساس آنچه تولیدکنندگان این حوزه می گویند، راه هایی به صادرات هم جسته اند اما فعلاً در گیرودار بحث های مربوط به ال سی و... گیر افتاده اند و چین با فرصت طلبی همیشگی اش پودرماهی های بی کیفیتش را راهی ایران کرده است.

خریداران ایرانی هم که گاه از راه هایی که به عقل من و شما نمی رسد به ارز مبادلاتی دسترسی دارند، بهتر می دانند که این پودرهای فاقد کیفیت را ارزان تر بخرند و وارد کنند. حال برای اینکه از کم  وکیف و عدد و رقم سرمایه  مورد نیاز این بازار باخبر شویم و کمی هم حال و هوای غمگینانه گزارش مان را تلطیف کنیم، سری بزنیم به عالم سرمایه گذاری در این حوزه.

رامین صالحی، تولیدکننده پودر ماهی و مدیرعامل شرکت گنو در مورد نیاز بازار به پودر ماهی در طول سال می گوید: 20هزار تن عددی است که می توان در این زمینه به آن اشاره کرد. هر چند اگر درهای واردات را ببندیم این رقم افزایشی تا دو برابر خواهد داشت.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که هر کیلو پودر ماهی در بازار با چه رقمی معامله می شود، می گوید: بسته به کیفیتی که این پودر دارد و نوع مصرفش برای ماهی، طیور و دام قیمت گذاری متنوعی به خود می بیند که بین 3 هزار تا 6هزار تومان است. این فعال بازار که بیش از پنج سال است در این بازار حضور دارد اشاره ای هم دارد به بازار صادرات و اینکه فعلاً سودده نیست چون راه های صادرات بسته است و پیچیدگی های مربوط به ال سی و... کماکان به قوت خود باقی است.

صالحی می گوید سابقه صادرات پودر ماهی به کشورهایی چون ارمنستان و آذربایجان را در کارنامه خود دارد اما شرایط صادرات در حال حاضر اصلاً به صرفه نیست. این تولیدکننده نبود شاخص های استاندارد برای تولید پودر ماهی را نیز مزید بر علت می داند تا کشورهای خواهان این کالا رغبتی به خریدش نداشته باشند.

به کارگیری نیروی بومی؛ یک مزیت ملی

مدیرعامل کارخانه گنو که در هرمزگان مستقر است، استان های شمالی و جنوبی کشور را مهم ترین مکان های استقرار کارخانه های تولید پودر ماهی می داند و دلیل این امر را نزدیکی به دریا دانسته و می گوید همچنین نزدیکی به کارخانجات تولید کنسرو نیز از دیگر دلایل استقرار این کارخانجات در این مناطق است.

وی همچنین می گوید: رونق چنین کسب وکارهایی از آنجایی که برای ایجاد نیروی بومی زمینه های کار و فعالیت را فراهم می کند، در نوع خود ارزشمند است. اما بی توجهی به این حوزه و وارداتی تا 20هزار تن در سال موجب شده تا نیمی از کارخانجات این حوزه تعطیل شوند و سرمایه گذاری های میلیاردی که در این زمینه انجام شده بود، از بین برود. چون حتی کسی نیست که ماشین آلات و دستگاه های کارخانجات ورشکسته شده این حوزه را خریداری کند.

رامین صالحی در ادامه و در مورد منابع انسانی و نیروهای متخصصی که در کارخانه هایی از این دست استخدام می شوند، می گوید: هر کارخانه یک سرپرست فنی دارد اما متخصص علوم دامپزشکی نیز از دیگر نیروهای ثابت تولیدی های این حوزه است.

وی همچنین در مورد محل قرارگیری چنین کارخانه هایی می گوید: از آنجایی که مواد اولیه این تولیدی ها معمولاً بوی ناخوشایندی دارد و فرآیند تولیدی اش برای سایرین مزاحمت هایی ایجاد می کند، بنابراین باید خارج از شهرک های صنعتی مستقر شوند و حداقل متراژ مورد نیاز برای راه اندازی این خطوط تولیدی، 10هزار متر است.

سودش را واسطه  می برد

یزدان نصیری، مدیرعامل شرکت پودر ماهی ساردین از دیگر تولیدکنندگانی است که نظراتش در مورد اوضاع کنونی بازار و وضعیت تولید در بازار پودر ماهی را با  «فرصت امروز» در میان نهاده است. این تولیدکننده که سالانه بین 100 تا 150تن پودر ماهی تولید می کند از اعداد و ارقام ریزتر بازار اطلاعاتی در اختیارمان قرار داده است.

وی در ارتباط با قیمت هر کیلو ضایعاتی که برای تولید پودر ماهی خریداری می کنند، می گوید: هر کیلو ضایعات تا 300تومان است. برای تولید هر کیلو پودر ماهی تا 4کیلو ضایعات مورد نیاز است و پودر ماهی نهایت کیلویی بین 3 تا 6هزار تومان به فروش می رسد.

این تولیدکننده قیمت ضایعات را بالا می داند چون سایر هزینه های جاری کارخانه بسیار بالاست و در نهایت روی هر کیلو پودر ماهی بین 30 تا 40تومان سود به تولیدکننده می رسد. کارخانه پودر ماهی ساردین در حال حاضر برای 20نفر ایجاد اشتغال کرده و اگر هزینه های انرژی را هم محاسبه کنیم، هر ماه تا 25میلیون تومان هزینه های جاری یک کارخانه با این حجم تولید است.

«قبل از تحریم ماشین آلات کارخانه را خریداری کردم و آن زمان 400میلیون تومان هزینه کردم.» این جملات را یزدان نصیری در پاسخ به پرسشی می دهد که از او در مورد سرمایه اولیه برای راه اندازی کارخانه اش پرسیدیم. مدیرعامل کارخانه ساردین از اوضاع کنونی راضی نیست و معتقد است در این فضا نمی توان سالم کار کرد. چون همیشه دست های پنهان و آلوده ای در کار است که کمترین زحمت را متحمل می شود اما بیشتری سود نصیبش می شود.

وی با توضیح بیشتری اضافه می کند: در شرایط کنونی این واسطه های هستند که سود این کار نصیب شان می شود چون در فضای خالی بین تولیدکننده و مصرف کننده قرار می گیرند و شیوه  کارشان به این صورت است که مثلاً 10کیلو پودر ماهی از تولیدکننده می خرند و 5کیلو پودر گوشت به آن اضافه می کنند و این 15کیلو را به قیمت پودر ماهی می فروشند؛ درحالی که قیمت هر کیلو پودر گوشت تا 500تومان است و هر کیلو پودر ماهی حداقل 3هزار تومان است. به همین دلیل تولیدکننده از هر 10تن پودر ماهی یک و نیم میلیون تومان سود می برد اما واسطه ها از هر 10تن، تا 5میلیون تومان سود به دست می آورند.