کشاورزان بانک کم‌توقع می‌خواهند

پیشنهاد تاسیس بانک روستایی برای حمایت از کشاورزان از سوی محمدرضا رئیسی‌نژاد، رئیس اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی و کشاورزی در مردادماه گذشته اعلام شد. گرچه این خبر با واکنش مرتضی شهیدزاده، مدیرعامل بانک کشاورزی مواجه شد اما طرفدارانی هم دارد. بانک کشاورزی ایران در سال 1312 با نام بانک فلاحتی و صنعتی آغاز به کار کرد. این بانک تخصصی وظیفه دارد از کشاورزان و بهره‌برداران حمایت کند اما بسیاری از کشاورزان از عملکرد آن رضایت ندارند و به دنبال تاسیس بانک دیگری هستند تا منافع‌شان را تامین کند.

بر همین اساس اتحادیه تعاونی‌های روستایی و کشاورزی در این کار پیشقدم شده و تاسیس بانک روستایی را پیشنهاد داده است. رئیسی‌نژاد، در این خصوص به «فرصت امروز»، می‌گوید: بانک کشاورزی دیگر به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای روستاییان و کشاورزان باشد و از منافع بخش حمایت کند. این موضوع در مطالبات و پرداخت‌ها به کشاورزان مشهود است.

استقرار بانک روستایی در روستاها

وی با تاکید بر لزوم تاسیس بانک روستایی در روستاها می‌گوید: بانک‌های روستایی باید در روستاها متمرکز باشند تا در مواقع ضروری به روستاییان و کشاورزان خدمات ارائه دهند و کشاورزان برای انجام کارهای بانکی خود به شهرها مراجعه نکنند. رئیسی‌نژاد ادامه می‌دهد: در صورت تاسیس بانک روستایی، این بانک می‌تواند نیازهای کشاورزان را در تامین نقدینگی و بهبود بازار کشاورزی فراهم کند و حمایت‌های لازم را از روستاییان انجام دهد. ضمن اینکه بانک‌های زیادی در کشور تاسیس شده‌اند اما هیچ‌کدام از آنها در زمینه کشاورزی و حمایت از کشاورزان نبوده است.

بانک روستایی تامین‌کننده منافع کشاورزان

رئیس اتحادیه مرکزی تعاونی‌های روستایی و کشاورزی تاسیس بانک روستایی را الگوبرداری از کشورهای پیشرفته می‌داند و می‌افزاید: ما با الگوبرداری از کشورهای پیشرفته مانند انگلستان و مالزی که بزرگ‌ترین بانک‌ کشورشان بانک روستایی است، درصدد هستیم این ایده موفق را در کشور اجرا کنیم. کشور آسیایی مالزی 10 سال پیش بانک روستایی را تاسیس کرد.

وی درخصوص قوانین و دستورالعمل‌های بانک روستایی می‌گوید: بر همین مبنا قوانین و دستورالعمل‌های این بانک نیز باید به‌گونه‌ای تدوین شود که کاملا در اختیار روستاییان و کشاورزان باشد و منافع آنها را تامین کند.

بانک کشاورزی پاسخگوی نیاز کشاورزان نیست

بخش کشاورزی در کشورهای پیشرفته همواره از حمایت‌های مطلوبی برخوردار است و سرمایه‌گذاری و تامین نقدینگی بخش در اولویت برنامه‌های بانک‌های این کشورهاست. درحالی‌که بانک‌های ایران به دلایل مختلف تمایلی به سرمایه‌گذاری و حمایت از بخش کشاورزی نشان نمی‌دهند. سود تسهیلات بانک‌ها به کشاورزان حتی بانک کشاورزی که یک بانک تخصصی است، به 14 تا 18 درصد می‌رسد البته اگر همین تسهیلات نیز به کشاورزان داده شود!

حسین صفایی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی، ساختار نهادهای پولی و بانکی کشور را پاسخگوی نیازهای کشاورزان نمی‌داند و می‌گوید: اگرچه بانک کشاورزی را همه به‌عنوان بانک تخصصی می‌دانند و بیش از 90 درصد منابع آن باید برای توسعه بخش اختصاص یابد اما عملکردها نشان می‌دهد که نهادسازی بیشتری در بخش کشاورزی نیاز است.

سرمایه 750 میلیارد تومانی برای تاسیس بانک

معاون وزیر جهاد کشاورزی به «فرصت امروز» می‌گوید: در پی اجرای قوانین و نظام‌دهی موسسات مالی و اعتباری که بانک مرکزی اقدامات جدی هم انجام داده، پیشنهاد داده‌ایم که بسترهای لازم برای تاسیس بانک تعاون روستایی و کشاورزی فراهم شود. ما به دنبال گرفتن مجوز تاسیس این بانک هستیم، مکاتباتی با بانک مرکزی انجام داده‌ایم و در صورت موافقت، یک ساختار بانکی دیگر به نهادهای پولی کشور برای حمایت از بخش کشاورزی اضافه می‌شود.

صفایی با اشاره به میزان سرمایه در گردش شبکه سازمان تعاون روستایی در کشور، اظهار می‌کند: در حال حاضر تعاونی‌های روستایی با 1150 شبکه و سرمایه و اعتباری بیش از 750 میلیارد تومان توانایی تاسیس بانک را دارد. این شبکه بزرگ که در روستاهای سراسر کشور گسترده است، بنا بر قوانین بانک مرکزی می‌تواند اقدام به ایجاد بانک کند. شرط نخست تاسیس بانک، سرمایه 400 میلیارد تومانی است که شبکه تعاون روستایی سرمایه و اعتبار لازم را دارد.

بانک کشاورزی حامی کشاورزان نیست

بانک کشاورزی امسال به‌عنوان بانک عامل خرید تضمینی گندم در کشور انتخاب شد و از همان ابتدا برخی از کارشناسان و نمایندگان تشکل‌های کشاورزی با آن مخالفت کردند. یکی از دلایلی که از سوی مخالفان بیان می‌شد خلف وعده‌ها و اعتبارات اندک بانک کشاورزی برای خرید تضمینی محصولات کشاورزی مانند گندم بود. با توجه به پیش‌بینی‌های وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر خرید حدود 8میلیون تن گندم از کشاورزان، منابع آن فراهم نشد و بانک کشاورزی نیز نتوانست از عهده این تعهدات برآید. چنانچه بخشی از گندمکاران مطالبات خود را تاکنون دریافت نکرده‌اند و این پیشینه نامطلوبی را در ذهن کشاورزان ایجاد کرده است.

کرامت وکیلی‌پور، رئیس مجمع ملی خبرگان کشاورزی، درخصوص تاسیس یک بانک تخصصی کشاورزی دیگر، به «فرصت امروز» می‌گوید: ما از هر بانکی که کشاورزان را از دست بانک کشاورزی و خلف وعده‌هایش نجات بدهد، استقبال می‌کنیم. ما کشاورزان به این باور رسیده‌ایم که بانک کشاورزی حامی کشاورزان و روستاییان نیست.

سود کشاورزی 7درصد، سود تسهیلات 14درصد

این کشاورز نمونه کشور تصریح می‌کند: کشاورزی در بهترین حالت و ایده‌آل‌ترین شرایط، به‌صورت میانگین 7درصد سود برای کشاورز دارد با این شرایط چگونه کشاورزان باید سود تسهیلات را دست‌کم 14درصد بپردازند؟ ما بانکی می‌خواهیم که کشاورزی را بشناسد و مانند آنها به سود 7درصدی قانع باشد. زمانی هم که محصول کشاورز با بلایای طبیعی مواجه شد و نتوانست اقساط تسهیلات را بپردازد با نظر کارشناسان بانک یا دو سال مهلت بدهد یا از اعتبارات خاصی که در اختیار دارد، معوقات کشاورز آسیب‌دیده را پرداخت کند.

رئیس مجمع ملی خبرگان کشاورزی ادامه می‌دهد: بانک کشاورزی اگر سیستم قرض‌الحسنه خود را به سپرده تغییر دهد و سپرده‌های کشاورزان را جمع‌آوری کند، در مواقع ضروری می‌تواند به‌صورت اتوماتیک‌ از سود سپرده‌های کشاورزان خسارت‌های آنها را جبران کند. شوربختانه بخشی از کشاورزان ما کم‌سواد و بی‌سواد هستند بخشی از سرمایه شان را به‌عنوان قرض‌الحسنه به بانک کشاورزی می‌دهند تا در قرعه‌کشی جوایز احتمالی و اندک این بانک شرکت کنند.

وکیلی‌پور اظهار می‌کند: همین کشاورز برای تامین بذر و نهاده‌های دیگر لنگ می‌ماند و وقتی به بانک کشاورزی برای دریافت تسهیلات می‌رود باید دست‌کم 14درصد سود بپردازد. کشاورزان ما تاجر و بازرگان نیستند که سود سرمایه‌های‌شان را محاسبه کنند. وی تاکید می‌کند: در این وضعیت اگر بانک روستایی یا هر بانک دیگری از منافع بخش کشاورزی حمایت کند و اساسنامه و دستورالعمل‌های آن در راستای حمایت از تولید محصولات کشاورزی باشد ما نیز از آن استقبال و پشتیبانی می‌کنیم.