جاه‌طلبی‌های گازی بلغارستان در اروپا

دولت بلغارستان با جدیت تمام به دنبال بدل کردن این کشور به مرکز انتقال گاز در منطقه شرق اروپا است.در همین رابطه مقامات بلغاری قصد دارند با ادغام پروژه‌های انرژی این کشور و همچنین استفاده از منابع مالی اتحادیه اروپا در آینده نزدیک به هدف خود دست یابند. در این راستا بویکو بوریسف، نخست‌وزیر بلغارستان در گفت‌وگو با رسانه‌های آلمانی اعلام کرد که کشورش از مدت‌ها قبل کار روی تبدیل شدن بلغارستان به مرکز انتقال گاز در بالکان را آغاز کرده و در ادامه قصد دارد تا نه تنها گاز مورد نیاز منطقه بالکان را از طریق خاک خود منتقل کند، بلکه در پی آن است تا به یک مرکز انتقال گاز بسیار مهم در حوزه بالکان و اروپای مرکزی تبدیل شود.

عبور خط لوله انتقال گاز روسیه از سایت وارنا و همچنین ورود گاز از میدان گازی شاه دنیز همزمان با آغاز فاز دوم پروژه بهره‌برداری از آن به بلغارستان و همچنین وجود خط لوله‌های کوچک‌تر گاز که کشورهای اروپایی را به یکدیگر متصل می‌کنند نظیر خط لوله انتقال گاز میان بلغارستان و یونان از جمله دلایلی است که مقامات صوفیه را به تلاش برای بدل شدن به هاب گازی در منطقه شرق و مرکز اروپا متقاعد کرده است.

در همین رابطه بلغارستان و اتحادیه اروپا کارگروهی را به منظور امکان‌سنجی تبدیل شدن بلغارستان به مرکز انتقال گاز در شرق و مرکز اروپا تشکیل داده‌اند. این در حالی است که به موازات انجام مطالعات در حوزه امکان‌سنجی این موضوع، انتظار می‌رود خط لوله انتقال گاز میان بلغارستان و صربستان در سال 2018 میلادی و با ظرفیت انتقال 8/1 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی که بخش اعظم آن به سوی بازارهای مرکز اروپا رهسپار خواهد شد، به بهره‌برداری برسد.

لازم به ذکر است تلاش‌های بلغارستان صرفا به انتقال گاز دیگر کشورها از خاک خود محدود نشده و تمینوژکا پتکووا، وزیر انرژی این کشور در گفت‌وگو با رسانه‌های بلغارستان اظهار داشت که کشورش به دنبال انجام پروژه‌های اکتشافی در مناطق کیتکا و وراستا و بهره‌برداری از ذخایر گاز موجود در این میادین است.

در همین زمینه و پیش از آغاز پروژه‌های اکتشافی در مناطق مذکور، شرکت هلندی - انگلیسی شل برنده مناقصه مربوط به استخراج گاز از میدان گازی «خان آسپورا» در دریای سیاه شده و براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار است فرآیند استخراج گاز طبیعی از این میدان گازی در ابتدای سال 2017 میلادی آغاز شود. تلاش‌های بلغارستان برای تولید گاز در حالی صورت می‌پذیرد که به اعتقاد کارشناسان، بلغارستان باید در مسیر جاه‌طلبی‌های گازی خود با قیمت پایین نفت در بازارهای جهانی نیز دست و پنجه نرم کند.

علاوه بر این، وزیر امورخارجه بلغارستان نیز با سفر به سایر کشورهای عضو اتحادیه تلاش‌های گسترده‌ای را جهت تامین امنیت گاز در اروپا آغاز کرده است. گفتنی است تلاش‌های دیپلماتیک اخیر صوفیه در راستای نیاز آن به سرمایه‌گذاری اتحادیه اروپا در توسعه زیرساخت‌های گازی مورد نیاز بلغارستان صورت می‌پذیرد و از این رو بلغارها برای نیل به اهداف جاه‌طلبانه گازی خود به همراهی کشورهای قدرتمند اتحادیه اروپا نظیر آلمان نیازمندند.

با وجود اقدامات گسترده بلغارستان برای ایفای نقش در بازارهای گاز منطقه شرق و مرکز اروپا، روسیه نیز اقدامات خود به منظور مقابله با این کشور را افزایش داده است. در این راستا پاول زاوالنی یکی از نمایندگان پارلمان روسیه در مصاحبه‌ای با رادیو ملی بلغارستان اظهار داشت که پروژه ساوت استریم 2 هنوز به‌صورت رسمی منتفی نشده است و موافقتنامه‌ای که پیش از این میان دولت‌های روسیه و بلغارستان در رابطه با این پروژه به امضا رسیده بود هنوز به‌صورت رسمی ملغی نشده است.

اظهارات اخیر آقای زاوالنی در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی سخنان وی را در راستای خنثی‌سازی جاه طلبی‌های گازی بلغارستان ارزیابی می‌کنند. لازم به یادآوری است که کمیسیون اروپا با احداث پروژه ساوت استریم در منطقه اتحادیه اروپا به‌شدت مخالفت کرده و این موضوع سبب چرخش گازپروم به سوی ترکیه و تحقق پروژه ترکیش استریم شد. گفتنی است که ترکیش استریم در مقایسه با ساوت استریم یک خط لوله کوتاه‌تر است می‌تواند گاز روسیه را از سواحل روسیه در دریای سیاه به ترکیه منتقل کند.