قدرت مالی نان‌خورها توان گرانی ندارد

خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی از راهکارها و سیاست‌های حمایتی دولت‌ها از بخش کشاورزی است. این گونه که دولت پیش از آغاز سال زراعی جدید نرخ محصولات را تعیین می‌کند و کشاورزان با محاسبه هزینه‌های تولید و تناسب نرخ خرید تضمینی، تصمیم می‌گیرند چه محصولی را کشت کنند. گندم، به‌عنوان یک محصول استراتژیک و مهم، از جمله کالاهایی است که دولت‌ها در سال‌های اخیر برای حمایت از کشت و کم کردن وابستگی به واردات آن، اقدام به خرید تضمینی از کشاورزان داخلی کرده‌اند.
در سال گذشته و با روی کار آمدن دولت یازدهم، برای نخستین بار بود که نرخ خرید تضمینی گندم در کشور پیش از آغاز سال زراعی و با قیمت مناسب (1050 تومان در هر کیلوگرم) اعلام شد. این موضوع امید کشاورزان را برای کشت گندم بیشتر کرد تا جایی که میزان خرید گندم از کشاورزان داخلی امسال به 7میلیون تن رسید، در حالی که در سال گذشته این میزان به دو و نیم تا سه میلیون تن می‌رسید. این روند اما امسال کمی متوقف شد و در حالی که کشاورزان، تشکل‌ها و نمایندگان مجلس، همچنان انتظار حمایت دولت و اعلام نرخ 1500 تومانی را برای گندم در سال زراعی جدید داشتند، دولت تنها با افزایش 8 درصدی نرخ خرید تضمینی (1150 تومان) موافقت کرد تا کشاورزان و تشکل‌های کشاورزی از این موضوع انتقاد و نارضایتی خود را اعلام کنند. این در حالی است که دولت با خرید گندم به نرخ تضمینی آن را به کمتر از نصف قیمت به کارخانه‌های آردسازی می‌فروشد و از محل این تفاوت سعی در جلوگیری از افزایش قیمت نان دارد و به اصطلاح به نان یارانه می‌پردازد.
در حالی که تشکل‌ها و اتحادیه‌های نانوایی و آردسازی، از افزایش نیافتن قیمت نان در دو سال گذشته ناراضی هستند و دولت را به آزادسازی قیمت آرد و نان ترغیب و تشویق می‌کنند، اما بهای نان همچنان تغییر نکرده است. نانوایان و آردسازان، تنها به بهانه جلوگیری از رانت و پرت و ضایعات نان می‌خواهند به هر طریقی شده مسئولان را مجاب کنند تا قیمت نان را نیز افزایش دهند، اما هنوز موفق به انجام آن نشده‌اند.
در تعیین قیمت تضمینی گندم و برای حمایت از کشاورزان، انتظار می‌رفت دولت کمی دست و دل‌بازتر عمل کند، اما به نظر می‌رسد، این سیاست‌ها برای جلوگیری از افزایش قیمت نان اتخاذ شده باشد و دولت تمایل چندانی برای گرانی نان ندارد و می‌خواهد همچنان به این بخش یارانه بپردازد. گرچه برخی کارشناسان و مدیران اعتقاد دارند که صنعت نان یارانه نمی‌خواهد، اما قدرت مالی نان‌خورها (مردم)، توان پرداخت بیش از این ندارد و در صورت افزایش قیمت نان، ممکن است این قوت لایموت نیز از سر سفره مردم کم شود و سلامت خانوارها به‌ویژه اقشار کم‌درآمد جامعه را به خطر اندازد.