نبض بازار منسوجات ضعیف می زند

گروگانگیری داعش در یک کافه رستوران شیک در شهر داکای بنگلادش این‌بار اقتصاد این کشور را نشانه گرفت. حادثه گروگانگیری و کشتار بنگلادش، نه تنها موجب ایجاد وحشت در بین مردم این کشور‌ شده، بلکه به صنعت و اقتصاد هم آسیب رسانده است. صنعت نساجی بنگلادش، بخش کلیدی و مهم اقتصاد این کشور آسیایی است. صنعت نساجی بنگلادش، تولیدکننده لباس و پوشاک‌ برند‌های معتبر دنیا با قیمتی مقرون به صرفه است.

کافه رستورانی که گروگانگیری در آن رخ داده‌است، در منطقه دیپلمات‌نشین شهر داکا واقع شده‌است. بنابراین دور از ذهن نیست اگر بیشتر قربانیان حادثه افراد خارجی باشند. این حادثه 26 کشته برجای گذاشت که شش نفر از آنها از میان مهاجمان بودند. با این توضیحات و از نگاه کارشناسان، این حمله که داعش هم مسئولیت آن را به عهده گرفته‌است، حمله به جامعه خارجی این کشور است.

داعش با پذیرفتن مسئولیت حادثه و انتشار تصاویر دلخراش قربانیان حادثه که بیشتر آنها از شهروندان ایتالیایی و ژاپنی بودند، امنیت و تصویر بنگلادش را مخدوش کرده‌است. به غیر‌از حمله اخیر، در ماه‌های گذشته نیز چند نفر از اقلیت‌های مذهبی و چند نفر از روشنفکران این کشور در حمله گروه‌های افراطی کشته‌شده‌اند.

فاروک حسن، معاون اول رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادر‌کنندگان پوشاک بنگلادش، به نمایندگی بیش از 4هزار تولیدکننده می‌گوید: «‌هدف تروریست‌ها تخریب تصویر کشور ما بود. این حمله جلوی رفت‌و‌آمد خارجی‌ها را به کشور بنگلادش خواهد‌گرفت.» او همچنین اضافه می‌کند که تاثیر این حمله برای صنعت ما بسیار گران تمام خواهد‌شد.

او می‌گوید: «ما نگران هستیم.» صنعت نساجی بنگلادش، یکی از مهم‌ترین تامین‌‌کنندگان فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بزرگ توزیع‌کننده پوشاک دنیا، مانند Marks&Spencer و Next است. مارکس‌اند اسپنسر، یک شرکت خرده فروشی و چند ملیتی در بریتانیاست که با داشتن حدود 1000 شعبه فروشگاه‌های پوشاک و کالای لوکس و در بیش از 40 کشور دنیا فعالیت می‌کند. به همین ترتیب هم Next در زمینه عرضه لباس و پوشاک و لوازم خانگی فعالیت می‌کند.

بنگلادش و صنعت نساجی آن، به‌عنوان بازاری برای تولید و تامین نیاز این شرکت‌های معروف جهانی نقش اقتصادی مهمی ایفا می‌کند.

بنگلادش دومین صادرکننده محصولات نساجی در دنیاست. چین در این زمینه در رتبه اول قرار دارد. حملات و حادثه‌های تروریستی اخیر در بنگلادش و بی‌ثباتی سیاسی این کشور پس از به استقلال رسیدن در سال 1971، مردم بنگلادش را از ایجاد هرج و مرج ترسانده‌است. پلیس این کشور ماه ژوئن، 1000 نفر را در اتهام با همکاری با گروه‌های تروریستی و قتل‌های زنجیره‌ای دستگیر و بازداشت کرده‌است.

رئیس آکادمی کسب‌و‌کار و حقوق بشر نیویورک، سارا لابوئیتز می‌گوید: «حادثه گروگانگیری داکا، یک تراژدی دلخراش است که وضعیت امنیت بنگلادش را وارد فاز بحران کرده‌است.» او اضافه می‌کند: «این خشونت، نشان‌دهنده یک تهدید جدی برای اقتصاد این کشور است. این حمله، بدون شک خریداران و مشتریان صنعت نساجی بنگلادش را برای مدتی از این کشور دور خواهد کرد. آن‌ هم درست در فصل خرید و تعطیلات.»

تقریبا یک چهارم جمعیت 160میلیونی کشور بنگلادش زیر خط فقر زندگی می‌کنند. با این حال این کشور از سال 2000 تاکنون، هر سال رشدی 6درصدی داشته است. این عملکرد و رشد تا حد زیادی توسط صادرات منسوجات که 80درصد کالا‌های صادراتی سالانه این‌کشور را تشکیل می‌دهد، توجیه می‌شود. بیش از 4میلیون نفر در صنعت نساجی بنگلادش فعالیت می‌کنند، به‌خصوص زنان فقیری که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند.

صادرات محصولات نساجی، در 12 ماه گذشته (منتهی به ژوئن) با رشد 19درصدی به 27میلیارد و 3میلیون دلار رسید.

سخنگوی ‌ H&M یکی دیگر از مشتریان مهم نساجی بنگلادش، معتقد است صنعت نساجی این کشور به‌شدت تحت تاثیر کشتار مردم و حملات تروریستی قرار گرفته است.

آیا بنگلادش به سرنوشت پاکستان دچار خواهد شد؟

احسن منصور، نماینده سابق صندوق بین‌المللی پول در اسلام‌آباد و رئیس کنونی مؤسسه تحقیقات سیاسی یک اتاق فکر مستقر در داکاست. او معتقد است بنگلادش مانند پاکستان از مشکلات مشابه رنج می‌برند. او می‌گوید: «حوادث اخیر، اقتصاد امیدوار و روبه رشد بنگلادش را به یک کانون تروریستی تبدیل کرده است.» او نشانه‌های تضعیف اقتصاد پاکستان را پس از وقوع خشونت‌های تروریستی به یاد می‌آورد. زمانی که پس از حملات تروریستی و به خطر افتادن امنیت مردم، سقوط تجارت وسرمایه‌گذاری و به طور کلی ضعیف شدن اقتصاد، ‌مردم مجبور به ترک کشور شدند. او ادامه می‌دهد: «بنگلادش به‌عنوان یک مرکز بالقوه برای تروریسم، به طور جدی به رشد اقتصادی و صادرات ما آسیب وارد می‌کند.»

اکنون بنگلادش درگیر مشکلاتی چون‌ جنبش‌های اجتماعی، محدودیت حمل‌و‌نقل، سیاست ناکارآمد و حوادث صنعتی است. سال 2013 کشته شدن حدود 1200 کارگر بخش نساجی در کارخانه رانا پلازا، بر بازار‌ لباس و پوشاک غرب سایه انداخت. این حادثه بنگلادشی‌ها را مجبور کرد برای جلوگیری از آتش‌سوزی‌های مکرر، شرایط ایمنی کارخانه‌ها و سایت‌های تولیدی را بهبود بخشند. 

کارشناسان صنعت نساجی بنگلادش می‌گویند که خشونت‌های تروریستی در کشور‌های درحال ظهور یک تهدید جهانی‌است به‌خصوص که این کشور‌ها با داشتن نیروی کار ارزان بازاری برای تولید اقتصاد‌های بزرگ هستند.