حالا نوبت تغییر اروپاست

بسیاری این روزها حملات 13 نوامبر (جمعه دو هفته قبل) در پاریس را با حملات 11سپتامبر در آمریكا مقایسه می‌كنند و این دو حمله را از نظر شدت و تبعات، به هم شبیه می‌دانند. اما واقعیت آن است كه تبعات حملات پاریس با حملات به برج‌های دوقلو و پنتاگون در نیویورك و واشنگتن متفاوت خواهد بود. بعد از 11 سپتامبر، دولت آمریكا فورا با دو جنگ و لشكرشی، گلوله آتشینی را كه در داخل این كشور افتاده بود به بیرون پرتاب كرد. اگرچه درون آمریكا هم در اثر این واقعه تغییرات زیادی كرد اما با دو اقدام نظامی، این تغییر به بیرون هم سرایت كرد. حملات 13 نوامبر به پاریس اما بیش از آنكه جای دیگری را در دنیا تغییر دهد، اروپا را تغییر خواهد داد.

11سپتامبر، آمریكا و خاورمیانه را تغییر داد و وارد مرحله تازه‌ای كرد. مرحله‌ای كه با دو جنگ و لشكركشی بزرگ آمریكا در خاورمیانه و غرب آسیا شروع شد و با بهار عربی و حالا ظهور یك تروریسم هولناك جدید ادامه یافته ‌‌است. 11سپتامبر آمریكا را در فضای ناامنی فروبرد و موجب شد مفاهیمی كاملا آمریكایی مانند جامعه باز اطلاعاتی، حقوق فردی و شهروندی و آزادی بی‌مرز، تغییر كنند. شكنجه مظنونان، جاسوسی از شهروندان و محدودیت رسانه‌ها، اقداماتی است كه در نتیجه همین تغییر فضا اكنون در آمریكا به صورت آشكار و مشروع به اجرا درمی‌آید.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، از نظر شهروندان آمریكایی این اقدامات كه هر كدام‌شان انگ دیكتاتوری و نقض حقوق بشر را برای كشورهای دیگر از نظر آمریكا به دنبال می‌آورد، مشروع و توجیه شده است. این یعنی تغییر آمریكا.خاورمیانه هم در نتیجه دو لشكركشی بزرگ آمریكا به عراق و افغانستان برای همیشه تغییر كرد. حكومت صدام حسین ساقط شد بدون آنكه برای بعد از این فروپاشی برنامه و استراتژی وجود داشته ‌باشد. بازمانده‌های حزب بعث صدام در كنار عواملی از القاعده، داعش را تشكیل دادند. آن سوی مرز عراق، در سوریه، بهشتی برای رشد و جولان این گروه تروریستی فراهم شده ‌بود.

زمینه این بهشت را هم موج بهار عربی كه آن هم از تبعات 11 سپتامبر بود فراهم كرده ‌بود. حالا همین گروه، دست به حملات پاریس زده ‌است.حملات 13 نوامبر پاریس اما این‌بار، اروپا را تغییر می‌دهد. این تغییر از فردای این حملات شروع شد، وقتی هویت مهاجمان و محل زندگی و كانون فعالیت‌شان معلوم شد.وزیركشور بلژیك قول جمع كردن بساط محله‌ای در بروكسل را داد كه محل زندگی طراح اصلی حملات پاریس بود.

در خود فرانسه، رئیس‌جمهور از تغییر قانون اساسی سخن گفت. كاهش هزینه‌های نظامی دفاعی كه قرار بود به‌خاطر بحران اقتصادی و جبران كسری بودجه بهداشت و آموزش صورت بگیرد، متوقف شد.رئیس‌جمهور فرانسه از استخدام هزاران نیرو در پلیس و زندان‌ها و دستگاه قضایی خبر داد چراكه كشورش در جنگ است.

در پایتخت‌های دیگر اروپایی، دولتمردان روند محكم كردن روزنه مرزها را تسریع كردند. رسانه‌ها و مقامات دولتی دیگر ابایی از ستیزه‌جویی با پناهجویان و اقوام و فرهنگ‌های دیگر ندارند و آشكارا از لزوم جداسازی‌ها سخن می‌گویند. اگرچه در این میان صداهایی هم شنیده می‌شود از جمله سرمقاله روزنامه گاردین كه «نباید در دام استراتژی داعش بیفتیم و نباید آنچه این گروه می‌خواهد را تقدیمش كنیم». اما عملا همینطور شده ‌است.

پاریس علاوه بر پیشانی فرهنگ و هنر، نماد جهان‌وطنی در اروپاست. 11 سپتامبر مفهوم آزادی و حریم خصوصی را در آمریكا مخدوش كرد و این كشور را برای همیشه تغییر داد. 13 نوامبر مفهوم جهان‌وطنی و هم‌نشینی اقوام و مذاهب و ملیت‌ها را در اروپا تغییر می‌دهد. از اولین نشانه‌های این تغییر می‌تواند تغییر ساختار پیمان شنگن و عبور و مرور آزاد درون مرزهای اروپا باشد.

کارشناس بین الملل