ساختار ناکارآمد بانک مرکزی برای برخورد با موسسات غیر‌مجاز

درحالی‌که برخورد بانک مرکزی با موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز در بن‌بست ملاحظات بانک مرکزی متوقف شده است، چهره‌ها و فعالان اقتصادی معتقدند که یکی از مهم‌ترین موانع برخورد بانک مرکزی با این موسسات، ساختار آن است. به اعتقاد آنها بانک مرکزی از ساختاری پویا در مقابله با موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز برخوردار نیست و آنها با استفاده از لابی‌های قدرتی که به وجود آورده‌اند، توانسته‌اند روند برخورد را به کندی و توقف بکشانند. این در حالی است که با تبلیغات گسترده موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجـــاز، ســپرده‌گذاران ترجیح می‌د‌هند سرمایه خود را به آنها بسپارند و با بروز بحران‌هایی مانند آنچه برای مؤسسه میزان رخ داد، سپرده‌گذاران قربانی اصلی سودجویی موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز خواهند بود.

بانک مرکزی ضعیف عمل می‌کند

عبدالرضـــا امیرتـاش، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: ضعف بانک مرکزی در کنترل موسسات مالی غیر‌مجاز مشهود است. درحالی‌که این موسسات از نظر قانونی هویتی ندارند و در عمل نباید فعال باشند اما بسیاری از این موسسات با بانک مرکزی ارتباط دارند و با استفاده از این ارتباط کار غیر‌قانونی انجام می‌دهند وی افزود: بسیاری از این موسسات مالی غیر‌مجاز با استفاده از حربه سود بالا و ارائه تسهیلات، سپرده‌گذارها را به خود جذب کرده‌اند و در نتیجه با ورشکستگی مواجه شدند و سپرده‌گذاران خود را با مشکلات زیادی مواجه کرده‌اند.

وی بیان داشت: بانک مرکزی به‌عنوان متولی سیستم پولی و مالی کشور باید سیاست‌های خاصی را طراحی و اجرا کند و مانع از ایجاد چنین موسساتی شود. بسیاری از این موسسات در معرض خطر هستند و مردم هم بدون اطلاع از این موضوع به خاطر سود بیشتری که نسبت به بانک‌ها می‌پردازند جذب آنها می‌شوند. بنابراین قوه قضاییه و نیروی انتظامی باید وارد عمل شوند و به بانک مرکزی کمک کنند تا با این موسسات برخورد شود. این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: چنانچه نظارت بانک مرکزی به‌درستی انجام شود پول در گردش در مسیر درستی حرکت خواهد کرد و در مسیرهای قانونی قرار می‌گیرد.

شهرستان‌ها بیشتر در معرض آسیب هستند

فخرالدیــن حیــدری، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درخصوص موسسات مالی غیر‌مجاز گفت: موسسات غیر‌مجاز در حال حاضر مثل قارچ رشد می‌کنند و هرروز شاهد ایجاد مؤسسه غیر‌مجاز جدیدی هستیم. این موسسات با تبلیغاتی مثل سودهای بالا و ارائه تسهیلات بیشتر نسبت به بانک‌های دولتی و خصوصی مردم را جذب کرده‌اند. متأسفانه این موسسات در شهرستان‌ها رشد بیشتری داشته‌اند. بانک مرکزی باید با اقدام قاطع از ایجاد چنین موسساتی پیشگیری کند و کار گروهی ویژه ترتیب دهد تا جلوی موسسات غیر‌مجاز گرفته شود.

وی افزود: بسیاری از این غیر‌مجازها به بازارهای دلالی ورود پیدا کرده‌اند و در سیستم اقتصادی اختلال به‌وجود آورده‌اند. عدم ثبات اقتصادی و رکود تورمی و در مواردی اختلاس باعث شده تا این دسته از موسسات غیر‌مجاز نتوانند پاسخگوی سپرده‌گذاران خود باشند. این در حالی است که بسیاری از این موسسات از دارایی‌های لازم برخوردارند اما نمی‌توانند آن را تبدیل به پول نقد کنند و به سپرده‌گذاران ارائه دهند. ارائه وام‌های کلانی که باز پرداخت نشده‌اند هم موجب شده این موسسات با ورشکستگی مواجه شوند.

حیدری اظهار داشت: سیستم نظارتی بانک مرکزی باید مانع از ایجاد موسسات غیر‌مجاز شود و برای مقابله با آنها سیستم کارآمدی را طراحی کند و کمک‌های لازم را هم ازسایر نهادها و سازمان‌ها مثل نیروی انتظامی بگیرد. وی تأکید کرد: اگرنیاز به قانون خاصی برای کمک به برخورد یا ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز باشد، قطعاً مجلس شورای اسلامی اقدام خواهد کرد و حتماً رییس‌جمهور هم در این راه کمک خواهند کرد. مهم این است که بانک مرکزی در این باره پویایی لازم را داشته باشد تا سایر قوا به یاری آنها بیایند.

این کارشناس اقتصادی بیان داشت: بسیاری از این موسسات غیر‌مجاز بی‌اعتمادی را در بین مردم به وجود آورده‌اند. موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز در استان‌های مرزی بحران اقتصادی به‌وجود آورده‌اند؛ بنابراین بانک مرکزی باید وارد عمل شود و به موضوع رسیدگی کند. وی اقدام سریع و پیشگیرانه را از سوی بانک مرکزی ضروری دانست و ادامه داد: مدیران باید تغییر‌پذیر باشند و براساس تحول اقتصادی پیش بروند نه اینکه شرایط یا حوادثی در حوزه‌های اقتصادی اتفاق بیفتد و بعد بخواهند وارد عمل شوند.

او گفت: باید ساختاربانک مرکزی به‌گونه‌ای باشد که این موسسات غیر‌مجاز را کنترل کند و ساختاری کارآمد در بانک مرکزی حاکم شود. اگر بانک مرکزی نتواند این موسسات را ساماندهی کند شرایطی به وجود می‌آید که در آن موسسات مالی و اعتباری مثل قارچ رشد و تکثیر می‌یابند و بعد از مدتی با ورشکستگی یا انحلال آنها، برای مردم مشکلاتی به وجود می‌آید.