چتر گسترده موسسات مالی در نظام بانکی

در سال‌های گذشته با وجود رکود حاکم در بخش‌های مختلف اقتصادی، تعداد بانک‌ها و موسسات اعتباری با سرعت بالایی رشد کردند و افزایش بانک‌ها در شرایط حضور نداشتن موثر بانک مرکزی موجب تخصیص اعتبارهای غیرقانونی شد. این چنین اعتباری در تولید سهمی نداشت و چنین شرایطی باعث تشدید تورم و افزایش نارضایتی عمومی شد.

ایجاد بانک و موسسات اعتباری در کنار رونق اقتصادی مفهوم پیدا می‌کند، زیرا در چنین شرایطی مسلما باید تعداد آنها رو به افزایش باشد اما در شرایط فعلی که اقتصاد کشور در حالت رکود است افزایش آنها مخرب خواهد بود.

دکتر علیزاده، اقتصاددان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بازار پول کشور از دو بخش شبکه بانکی تحت نظارت و بازار غیرمتشکل پولی شامل موسسات و صندوق‎های تقریبا سازمان‌یافته تشکیل شده است.

وی دلیل توسعه صندوق‎ها و موسسات غیرمتشکل پولی را وجود سرکوپ‎های مالی دانست و اظهار کرد: سرکوپ‎های مالی به معنای وجود نرخ بهره منفی در ایران است. یکی از دلایل وجود نرخ بهره منفی، تورم بالاست. سرکوپ‎ مالی به توسعه تقاضا برای دریافت تسهیلات منجر می‌‎شود و پیامدهایی همچون رانت و فساد در موسسات در پی دارد.

عضو هیات‌علمی دانشگاه لرستان اضافه کرد: برخی بنگاه‎های مالی اقدام به ایجاد موسسه می‌‎کنند که درنهایت این صندوق‌ها و موسسه‌ها به بانک تبدیل می‌‎شوند. وجود بانک‎ها باید یک نقطه‌تعادلی داشته باشد زیرا زیادی آنها باعث ایجاد مشکلات و چالش‎هایی در اقتصاد می‌‎شود.

این دکترای اقتصاد تصریح کرد: بانک مرکزی در سال‎های گذشته یکسری موسسات و صندوق‎ها را ادغام و برخی از آنها را تبدیل به بانک کرده است. ساماندهی لازم در این باره انجام شده اما بانک مرکزی باید نظارت بیشتری روی موسسات مالی داشته باشد. شاید یکی از دلایلی که سبب شده بانک مرکزی نظارت موثری بر این امر نداشته باشد، استقلال نداشتن بانک مرکزی است.

وی افزود: به علت دسترسی شرکت‎های شبه‌دولتی به منابع در مقایسه با بخش خصوصی این امر منجر به رقابت این دو بخش می‌‎شود و در این بین بخش دولتی می‌‎برد. تخصیص نیافتن بهینه اعتبار به بخش‌های اقتصادی اولویت‎دار یکی از پیامدهای دیگر وضعیت اقتصادی نامناسب است. قائدرحمت، نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی در این زمینه به ایسنا گفت: اصلاح ساختار و نظام بانکی در دستور کار است و باید این ساختار اصلاح شود.

وی افزود: در ایجاد موسسات بانکی نسنجیده عمل شده و خیلی از شعبی که باز شده‌اند هزینه موسسات را بالا برده‌اند. بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار چاره‎ای نداشت جز اینکه برخی‎ از آنها را ادغام کند و برخی نیز در شرف ادغام هستند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: ایجاد برخی موسسات به نفع کشور نبود و تدبیر لازم در مورد آنها اندیشیده نشد و نظام پولی و مالی باید جدیت بیشتری در این زمینه به خرج دهد. باید نظام پولی و اعتباری و بانکی سازمان‌یافته شود و هزینه‎ها کاهش یابد.