18میلیون تومان در هکتار؛ درآمد سالانه چایکاران

سال های زیادی است که چایکاران از کمبود درآمدها می گویند و از کاهش سالانه مزارع چای و از بین رفتن شان. برای بررسی هر چه بیشتر کسب وکار یک چایکار، پای صحبت های یکی از فعالان این حوزه نشسته ایم.

حسین کشتکاران از تولید کنندگان چای در منطقه لنگرود است. او در توصیف چای ایرانی به «فرصت امروز» می گوید: چایی که هم اکنون در ایران تولید می شود در مقایسه با چای  خارجی وارداتی که اغلب حاوی مواد افزودنی مضر و سرطان زاست، چای طبیعی و باکیفیتی به شمار می رود و به اصطلاح ارگانیک است.

در حالی که چای هندی یا چینی ترکیبات سمی و رنگ به همراه دارند، بنابراین تمام ویژگی های مثبتی که در مورد چای توسط دانشمندان کشف شده از جمله جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، تقویت نیروی فکر و احساس آرامش، جلوگیری از سکته یا سرطان با نوشیدن چای ایرانی تامین می شود.

این چایکار سپس به لیست نه چندان کوتاهی از چالش های پیش روی کشاورزان اشاره و عنوان می کند: کاهش حاصلخیزی خاک ناشی از فرسایش فیزیکی به علت وجود شیب بالای اراضی و کوهپایه بودن باغ های چای ، اسیدی شدن خاک، کوچک شدن اراضی زیرکشت (84درصد باغ ها زیر یک هکتار وسعت دارند) به سبب تقسیم بین وراث و پدیده خرده مالکی که نفس تولید را می گیرد، پیری بوته های چای (حدود 40درصد بوته ها بالای 50سال سن دارند و حمایت مالی و برنامه ریزی برای جوان سازی آنها صورت نمی گیرد.

برای نوسازی باغ های چای، در هر هکتار به طور میانگین 20 میلیون تومان نیاز است که با احتساب16هزار هکتار باغ چای که نیاز به نوسازی دارند، دولت باید دست کم 320میلیارد تومان بودجه برای این منظور در اختیار داشته باشد)، آلودگی حدود 20درصد باغ های چای به نماتد مولد، زخم ریشه و عدم مدیریت این مشکل، عدم وجود سیستم های آبیاری (بیش از 80درصد باغ های چای کشور فاقد سیستم آبیاری هستند و آن مقداری هم که در گذشته به سیستم آبیاری تجهیز شده اند هم اکنون رها شده اند) و همین موضوع سبب ایجاد تنش و کاهش عملکرد تولیدی می شود، مدیریت ضعیف پس از برداشت و مشکل حمل و نقل برگ سبز چای، تراکم و فشردگی برگ سبز در زنبیل ها و دور بودن فاصله کارخانه های فرآوری از باغ های چای، عدم اطمینان چایکاران به آینده و انگیزه کم آنها برای ادامه پرورش چای، فرسوده بودن کارخانه های فراوری چای و نبود امکانات و آزمایشگاه کنترل کیفیت از عمده ترین مشکلات صنعت چای ایران است.

کشتکاران به هزینه ها و درآمد کشت و کار چای هم می پردازد: هرس باغ، کوددهی، برداشت و تامین تجهیزات برداشت، هزینه های کارگری و حمل و نقل محصول به کارخانه سهم معناداری از هزینه های تولید را تشکیل می دهد.

هر کیلو برگ سبز درجه یک، 2هزار و ۱۸۰تومان و برگ سبز درجه 2، 2هزار و ۱۲۰تومان خریداری می شود. در نهایت عملکرد باغ حدود هفت تا هشت تن در هکتار است که درآمدی حدود 18میلیون تومان به صورت سالانه نصیب چایکار می کند.

البته برخی از کارخانه داران و عوامل خرید برگ سبز کمتر از قیمت های مصوب هم خریداری می کنند و چایکاران ناچار می شوند از فروش محصول خودداری یا برای فروش محصول خود به سایر مراکز مراجعه کنند و به این ترتیب با پرداخت هزینه های حمل و نقل اضافه و کاهش کیفیت محصول دچار ضرر و زیان مضاعف می شوند. پرداخت پول چایکاران گاهی تا سه ماه و بیشتر با تاخیر انجام می شود که این خود سبب دلسردی شان می شود.