شکست دومینووار پوپولیسم در دنیا

پس از پیروزی پوپولیسم در ایالات متحده آمریکا، نگرانی های بین المللی از ترویج موجی از عوام فریبی در انتخابات و منحرف شدن کشور ها از مسیر تعاملات بین المللی افزایش یافت.

انتخابات ریاست جمهوری فرانسه صحنه ای برای بروز مجدد پوپولیسم در دنیا بود که با شکست پوپولیسم در فرانسه اتحادیه اروپا که در ورطه تضعیف بیشتر قرار گرفته بود به یک نقطه عطف دست یافت. در واقع نتیجه انتخابات فرانسه نشانه ای برای نجات این اتحادیه از تعمیق و تدوام رکود بود، در صورتی که موج پوپولیستی در فرانسه روی کار می آمد، این هجمه به بسیاری از کشور های عضو اتحادیه اروپا تزریق می شد و اتحادیه اروپا در آستانه شکست قرار می گرفت. نتیجه شکست پوپولیسم نه تنها برای فرانسه، بلکه برای کل اروپا مهم بود و پیغام های بسیاری برای ادبیات انتخابات دنیا داشت و سرآغازی برای شکست موج پوپولیستی در دیگر کشورها بود.

مردم فرانسه با نه قاطع گفتن به موج شعارهای عوام فریبانه در انتخابات ریاست جمهوری و کنار زدن پوپولیسم، سرنوشت اقتصادی کشور خود و اتحادیه اروپا را در مسیری قرار دادند که رکود را به تدریج پشت سر بگذارند و جایگاه تضعیف شده خود را دوباره باز یابند. 

پس از کنار زده شدن موج پوپولیسم در فرانسه، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران باید درس عبرت می گرفتند و خود را در ورطه آزمودن خرد جمعی مردم فرهیخته کشور قرار نمی دادند، اما متأسفانه 50درصد نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشور، به شعارهای عوام فریبانه روی آوردند و برای بهره جویی از آسیب های اقشار کم درآمد با شعارهای پول پاشی و تزریق مستقیم پول به دهک های پایین درآمدی و بیکاران، سعی در جلب آرای  آنها داشته باشند.

این شعار ها در حالی داده می شد که ما شاهد بودیم چطور در هشت سال روی کار بودن دولت های نهم و دهم مردم در تنگناهای مالی قرار گرفتند و با اوج درآمدهای نفتی در تایخ ایران، حجم تورم به گونه ای افسارگسیخته بالا رفته بود و منجر به کاهش شدید قدرت خرید مردم می شد و این موضوع با کاهش حجم تقاضای مردم به علت افزایش قیمت ها، به تعمیق رکود اقتصادی انجامید.

این نوع رکود اقتصادی که ناشی از کاهش حجم تقاضای مردم است به کاهش تولید داخلی و تعطیلی کارخانجات و در نتیجه بیکاری گسترده منتج می شود. آثار این نوع سیاست های غلط هنوز که هنوز است خود را بروز داده و بازسازی و ترمیم ساختاری اقتصاد ایران را با مشکلات جدی و مزمنی روبه رو کرده است. 

شکست پوپولیست در فرانسه پیغام واضحی برای کشورهای دنیا داشت. نه تنها در فرانسه، بلکه گروه های پوپولیست در کشورهای هلند، آلمان و حتی بریتانیا نیز پس از روی کار آمدن رئیس جمهور جدید ایالات متحده ضعیف شده اند.

در حال حاضر انتظار می رفت که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران از این شکست دومینو وار پوپولیست ها درس گرفته و به جای عوام فریبی به ارائه طریق و راهکارها و برنامه های حل مسائل کشور بپردازند تا حتی اگر در انتخابات پیروز نشدند برنامه آنها به دولت پیروز پیشنهاد شود، اما فرصت تبلیغات و مناظره ها به صحنه ای برای تخریب و عوام فریبی از یک طرف و دفاع در مقابل حملات و موج تخریب از طرف دیگر تبدیل شد.

از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی ها مردم برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، اشاعه و ترویج شعارهای عوام فریبانه و پوپولیستی بود.  خوشبختانه مردم ایران با مشارکت حداکثری خود و با حضور در صف های طولانی پیام های روشن، برنده و صریحی را بیان داشتند که مهم ترین آنها، بلوغ فکری جامعه ایران و پس از آنها واهمه از پیروزی و روی کار آمدن پوپولیست بود.

این سطح مشارکت مردمی در دولت دوازدهم قطعا پاس داشته خواهد شد و تریبون های مردم برای دولت را بیشتر و رساتر.  امروز مردم بیشتر از هر زمانی مطالبات خود را از دولت باید پیگیری کنند. شور و شعور اجتماعی در بیست و نهم اردیبهشت، پمپاژ خون در رگ های اقتصاد و تبلور رونق اقتصادی شتابان در آینده کشور خواهد بود.

عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس