فرآیند تحول برندهای سنتی: از سنت به مدرنیته

دنیای امروز مثل مسابقه دوی سرعت است؛ پرشتاب، بی وقفه و پر از تغییراتی که هر روز در گوشه ای از بازار رخ می دهند. کسب و کارها دیگر نمی توانند مثل گذشته در گوشه ای امن پنهان شوند و با اطمینان به مشتریان وفادار دل ببندند. سرعت تحولات بازار، ظهور فناوری های نوین و تغییر سلیقه مشتریان همه دست به دست هم داده اند تا عرصه رقابت به میدانی نفسگیر و بی رحم بدل شود. هر روز کسب وکارهای جدیدی وارد میدان می شوند که با ابزارهای دیجیتال، انعطاف پذیری و شناخت دقیق تر از نیاز مشتریان جایگاه برندهای سنتی را تهدید می کنند.

در این هیاهوی بی امان کسب و کارهای سنتی بیش از همیشه در معرض خطر هستند. اگر دیروز می توانستند با همان روش های قدیمی دوام بیاورند، امروز دیگر چنین امکانی وجود ندارد. تغییر نکردن به معنای عقب افتادن است و این امر یعنی خروج تدریجی از صحنه رقابت. حتی کسب و کارهایی که دهه ها بر بازار سلطه داشته اند، در صورت بی تفاوتی به تحولات دیجیتال، به حاشیه رانده خواهند شد. به همین دلیل، گذار از سنت به دیجیتال دیگر انتخاب نیست، بلکه ضرورتی حیاتی است. هرچند این گذار ممکن است در نگاه اول دشوار و پرهزینه به نظر برسد، اما با انتخاب روش های درست و مدیریت هوشمندانه، کسب وکارهای سنتی می توانند نه تنها بقای خود را تضمین کنند، بلکه فرصت های جدیدی برای رشد و توسعه کشف نمایند.

ما در این مقاله به بررسی تکنیک ها و راهکارهای کلیدی برای کمک به کسب وکارهای سنتی در ورود به دنیای دیجیتال خواهیم پرداخت. این راه ها به گونه ای طراحی شده اند که ضمن حفظ هویت کسب وکار، فرآیند تحول را ساده، سریع و کم ریسک تر کند. پس در ادامه با ما همراه باشید تا نکات کلیدی در این حوزه را بررسی کنیم. 

آموزش و تغییر نگرش: نخستین گام تحول دیجیتال

یکی از مهمترین موانع پیش روی کسب و کارهای سنتی در پذیرش فناوری های نوین مقاومت درونی تیم ها و مدیران است. در بسیاری از موارد، مدیرانی که سال ها با روش های سنتی کار کرده اند، نسبت به ابزارهای دیجیتال بدبین یا بی اعتماد هستند. این نگرش، مانعی جدی برای هرگونه تحول است. بنابراین، نخستین گام برای ورود موفق به عرصه دیجیتال تغییر نگرش و ارتقای سطح دانش مدیران و کارکنان است. آموزش های تخصصی در حوزه بازاریابی دیجیتال، فروش آنلاین، مدیریت داده و ابزارهای فناورانه می توانند این مانع روانی را کاهش دهند. 

مطلب مرتبط: برندینگ در عصر دیجیتال؛ چشم اندازی برای تحول برند

ایجاد کارگاه های آموزشی، دعوت از مشاوران متخصص یا حتی بازدید از کسب وکارهای موفق دیجیتال، به کسب وکارهای سنتی کمک می کند تا دنیای جدید را ملموس تر درک کنند و مزایای آن را ببینند. این گام ساده اما کلیدی، اغلب آغازگر یک تحول بزرگ خواهد بود.

علاوه بر آموزش، تغییر نگرش نیازمند شفاف سازی اهداف نیز هست. مدیران باید درک کنند که دیجیتالی شدن، به معنای حذف کامل سنت نیست، بلکه ابزاری برای بهبود کارایی، جذب مشتریان جدید و ارتقای تجربه مشتری است. این تفکیک ذهنی به کاهش اضطراب ناشی از تغییر کمک زیادی می کند. نباید فراموش کرد که تغییر نگرش، یک فرآیند تدریجی است. نمی توان انتظار داشت که تمام اعضای تیم یک شبه به تحول دیجیتال ایمان بیاورند. صبر، برنامه ریزی و پیوستگی کلید موفقیت در این مسیر است.

ساده سازی حضور دیجیتال با گام های کوچک

یکی از اشتباهات رایج کسب وکارهای سنتی در مواجهه با دنیای دیجیتال، شروع با پروژه های عظیم و پیچیده است. این نوع ورود اغلب با شکست مواجه می شود، زیرا نه تنها تیم ها آماده چنین تغییر بزرگی نیستند، بلکه منابع مالی و زمانی لازم نیز تامین نمی شود. راه حل بهتر، حرکت تدریجی و با گام های کوچک اما مؤثر است.

برای نمونه، بسیاری از کسب وکارهای سنتی می توانند کار خود را با راه اندازی یک وب سایت ساده یا صفحه ای در شبکه های اجتماعی آغاز کنند. این گام های ابتدایی، نه تنها فشار روانی کمتری بر تیم وارد می کنند، بلکه امکان آزمون و خطا را نیز فراهم می آورند. با پیشرفت تدریجی و کسب تجربه، می توان حوزه های دیجیتال را گسترش داد.

در این مسیر، انتخاب ابزارهای ساده و کاربرپسند اهمیت زیادی دارد. استفاده از پلتفرم های آماده، سیستم های مدیریت محتوا و فروشگاه های آنلاین ساده می توانند فرآیند ورود را تسهیل کنند. هدف این است که کسب وکارها به تدریج با فضای دیجیتال خو بگیرند و آمادگی لازم برای پروژه های بزرگ تر را پیدا کنند.

علاوه بر این، این گام های کوچک فرصتی برای ارزیابی واکنش بازار نیز هستند. کسب وکارها می توانند بدون صرف هزینه های کلان، بازخورد مشتریان را دریافت کنند و متناسب با آن، مسیر خود را اصلاح نمایند. به طور کلی، رویکرد تدریجی و منعطف، بهترین راه برای ساده سازی ورود کسب وکارهای سنتی به عرصه دیجیتال است. این رویکرد، ریسک ها را کاهش داده و همزمان اعتماد تیم را تقویت می کند.

دیجیتالی سازی خدمات پشتیبانی و ارتباط با مشتری

یکی دیگر از روش های موثر برای تحول کسب وکارهای سنتی، دیجیتالی کردن خدمات پشتیبانی و ارتباط با مشتری است. در دوران کنونی، مشتریان انتظار دارند که بتوانند از طریق کانال های دیجیتال با کسب وکارها ارتباط برقرار کنند. پاسخ سریع، دسترسی آسان و شفافیت در ارتباط، به عامل های کلیدی در جلب و حفظ مشتری تبدیل شده اند.

استفاده از چت بات ها، پیام رسان های اجتماعی و سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) از جمله ابزارهایی هستند که می توانند تجربه مشتری را ارتقا بخشند. این ابزارها نه تنها ارتباط را ساده تر می کنند، بلکه اطلاعات ارزشمندی درباره نیازها، ترجیحات و دغدغه های مشتریان به کسب وکارها ارائه می دهند. اجرای چنین ابزارهایی در کسب وکارهای سنتی، ضمن کاهش فشار بر تیم های پشتیبانی، سرعت پاسخگویی را افزایش داده و رضایت مشتریان را ارتقا می بخشد. از طرفی، داده های جمع آوری شده از این تعاملات، می تواند مبنای تصمیم گیری های استراتژیک در آینده باشد.

مطلب مرتبط: بازسازی برند در دنیای دیجیتال؛ چطور و چگونه؟

نباید فراموش کرد که دیجیتال کردن خدمات پشتیبانی، تنها به ابزارها محدود نمی شود. باید فرهنگ پاسخگویی سریع و حرفه ای نیز در تیم ها نهادینه شود. آموزش کارکنان برای استفاده مؤثر از این ابزارها و ایجاد استانداردهای خدمات دیجیتال، نقش مهمی در موفقیت این فرآیند دارد. 

تجربه موفق دیجیتالی کردن خدمات پشتیبانی می تواند اعتماد کسب وکارهای سنتی به سایر بخش های تحول دیجیتال را نیز افزایش دهد. این یک نقطه شروع کم هزینه اما پرارزش برای ورود به دنیای جدید است.

استفاده از بازاریابی دیجیتال

ورود به دنیای دیجیتال برای کسب وکارهای سنتی به معنای باز کردن درهای جدیدی به روی مشتریانی است که پیشتر دسترسی به آنها دشوار بود. بازاریابی دیجیتال، ابزاری قدرتمند در این مسیر است که نه تنها هزینه های تبلیغات را کاهش می دهد، بلکه هدف گذاری دقیق تری را نیز ممکن می سازد. برخلاف تبلیغات سنتی که گسترده اما گاه کم اثر هستند، بازاریابی دیجیتال به کسب وکارها اجازه می دهد مخاطبان خاص خود را شناسایی و با آنها ارتباطی شخصی تر برقرار کنند.

برای نمونه، کسب و کارهای سنتی می توانند با استفاده از کمپین های تبلیغاتی در شبکه های اجتماعی، گوگل یا ایمیل مارکتینگ، خدمات خود را به مشتریانی در نقاط مختلف کشور یا حتی خارج از مرزها معرفی کنند. این رویکرد، فرصت های جدیدی برای افزایش درآمد و گسترش بازار فراهم می آورد که پیش از این خارج از دسترس به نظر می رسید.

از سوی دیگر، بازاریابی دیجیتال امکان سنجش دقیق نتایج کمپین ها را فراهم می آورد. کسب وکارهای سنتی می توانند با ابزارهایی چون گوگل آنالیتیکس، فیس بوک اینسایت یا سیستم های مدیریت مشتری عملکرد تبلیغات خود را به دقت ارزیابی کنند و براساس داده های واقعی، استراتژی های خود را اصلاح کنند.

نکته مهم در این مسیر، پرهیز از تقلید کورکورانه از برندهای بزرگ دیجیتال است. هر کسب وکار باید با توجه به هویت خود و نیازهای مشتریانش، یک استراتژی بازاریابی دیجیتال منحصر به فرد طراحی کند. این استراتژی باید ساده، قابل اجرا و متناسب با منابع موجود باشد. بازاریابی دیجیتال می تواند به نقطه عطفی برای کسب وکارهای سنتی بدل شود. آنها با این ابزار قدرتمند، نه تنها بقا پیدا می کنند، بلکه قادر خواهند بود موقعیت های تازه ای در بازارهای جدید کشف کنند.

دیجیتالی کردن فرآیندهای داخلی و اداری

تحول دیجیتال محدود به بخش بازاریابی و فروش نیست. یکی از بخش هایی که اغلب از دید مدیران سنتی پنهان می ماند، فرآیندهای داخلی و اداری کسب وکار است. دیجیتالی کردن این فرآیندها می تواند بهره وری را به طرز چشمگیری افزایش دهد، هزینه ها را کاهش دهد و خطاهای انسانی را به حداقل برساند.

برای مثال، استفاده از نرم افزارهای حسابداری، مدیریت انبار، منابع انسانی و مدیریت پروژه، کمک می کند تا کارها سریع تر، دقیق تر و با شفافیت بیشتری انجام شوند. این ابزارها همچنین به مدیران امکان می دهند که در هر زمان و از هر مکانی به اطلاعات حیاتی دسترسی داشته باشند و تصمیم گیری های به موقع انجام دهند. دیجیتالی کردن فرآیندها به کاهش وابستگی به نیروی انسانی در کارهای تکراری و وقت گیر منجر می شود. این امر به کارکنان فرصت می دهد تا زمان و انرژی خود را صرف فعالیت های خلاقانه تر و استراتژیک کنند.

مطلب مرتبط: چالش های بازآفرینی برند در دنیای کسب و کار

البته این تحول نیازمند فرهنگ سازی و آموزش کارکنان است. اگر کارمندان با ابزارهای جدید آشنا نباشند یا در برابر آنها مقاومت کنند، فرآیند دیجیتالی شدن با چالش مواجه خواهد شد. بنابراین، فراهم کردن آموزش های لازم و ایجاد فضای مشارکت کارکنان در فرآیند تغییر، از اهمیت بالایی برخوردار است. دیجیتالی کردن فرآیندهای داخلی، نه تنها کارایی را بهبود می بخشد، بلکه زیرساختی قوی برای سایر بخش های تحول دیجیتال فراهم می آورد و کسب وکار را برای ورود موفق به عصر جدید آماده تر می سازد.

بهره گیری از فروش آنلاین به عنوان کانال مکمل

فروش آنلاین یکی از بارزترین و مؤثرترین فرصت هایی است که دیجیتال شدن در اختیار کسب وکارهای سنتی قرار می دهد. با راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی، کسب وکارها می توانند محصولات و خدمات خود را به طیف وسیع تری از مشتریان عرضه کنند. این موضوع به ویژه در دوره هایی مثل پاندمی کووید-۱۹ اهمیت خود را به خوبی نشان داد که فروش آنلاین به تنها راه بقای بسیاری از کسب وکارها تبدیل شد.

اما نکته مهم این است که فروش آنلاین باید به عنوان یک کانال مکمل در کنار کانال های سنتی دیده شود، نه جایگزینی کامل. مشتریان مختلف ترجیحات گوناگونی دارند و کسب وکارهایی که بتوانند این دو کانال را به خوبی ترکیب کنند، بیشترین موفقیت را کسب خواهند کرد.

از طرف دیگر، ورود به فروش آنلاین نیازمند برنامه ریزی دقیق است. کسب وکارها باید به دقت ساختار وب سایت، روش های پرداخت، فرآیند ارسال و خدمات پس از فروش خود را طراحی کنند. هرگونه نقص در این مراحل می تواند اعتماد مشتریان را خدشه دار کند و تجربه منفی به دنبال داشته باشد.

نکته کلیدی اینکه باید به برندینگ و بازاریابی فروشگاه آنلاین نیز توجه ویژه داشت. داشتن یک سایت بدون ترافیک و بازدیدکننده، کمکی به کسب وکار نمی کند. بنابراین، تبلیغات آنلاین، سئو و استفاده از شبکه های اجتماعی، نقش مهمی در موفقیت این کانال خواهند داشت. ترکیب هوشمندانه فروش آنلاین و آفلاین، به کسب وکارهای سنتی کمک می کند تا انعطاف پذیری بیشتری داشته باشند و پاسخگوی نیازهای متنوع مشتریان باشند.

ایجاد شراکت های دیجیتال 

آخرین روشی که در این مقاله به آن می پردازیم، بهره گیری از ظرفیت شراکت با استارت آپ ها و شرکت های فناورانه است. بسیاری از کسب وکارهای سنتی تصور می کنند باید به تنهایی فرآیند تحول دیجیتال را طی کنند؛ در حالی که همکاری با بازیگران جدید دنیای فناوری، می تواند این مسیر را سریع تر و کم هزینه تر کند.

مثلا کسب و کارهای سنتی می توانند با استارت آپ های فعال در حوزه فناوری اطلاعات، بازاریابی دیجیتال، لجستیک هوشمند یا پرداخت های الکترونیکی همکاری کنند. این همکاری ها به آنها امکان می دهد بدون نیاز به سرمایه گذاری های سنگین، از نوآوری ها و تخصص های جدید بهره مند شوند.

علاوه بر دسترسی به فناوری، شراکت با استارت آپ ها می تواند به کسب وکارهای سنتی کمک کند تا از فرهنگ نوآورانه و چابک این شرکت ها درس بگیرند. این یادگیری می تواند الهام بخش تغییرات فرهنگی درون سازمان های سنتی باشد که برای تحول دیجیتال ضروری است.

در عین حال، شراکت های هوشمندانه باید با دقت و بررسی های لازم انجام شود. انتخاب شریک اشتباه یا عدم تعریف شفاف انتظارات و تعهدات، می تواند به بحران های جدی منجر شود. بنابراین، کسب وکارهای سنتی باید با دقت و در قالب قراردادهای مشخص وارد این نوع همکاری ها شوند. ایجاد شراکت های هدفمند و استراتژیک با استارت آپ ها، می تواند مسیری کوتاه تر، سریع تر و هوشمندانه تر برای دیجیتالی شدن کسب وکارهای سنتی باشد.

مطلب مرتبط: کسب و کارهای سنتی در کالبد آنلاین

سخن پایانی

تحول کسب و کارهای سنتی به عرصه دیجیتال، ضرورتی انکارناپذیر است. این فرآیند، برخلاف تصورات رایج، نیازی به سرمایه گذاری های کلان یا تغییرات ناگهانی ندارد. با انتخاب مسیرهای هوشمندانه، کسب و کارها می توانند با هزینه کمتر، ریسک پایین تر و سرعت بیشتر وارد دنیای دیجیتال شوند.

همانطور که در این مقاله اشاره شد، تغییر نگرش و آموزش تیم ها، حرکت تدریجی با گام های کوچک، دیجیتالی کردن خدمات پشتیبانی، استفاده از بازاریابی دیجیتال، تحول فرآیندهای داخلی، بهره گیری از فروش آنلاین و ایجاد شراکت های هدفمند، از جمله مهمترین راهکارهایی هستند که مسیر تحول را هموار می کنند.

نکته کلیدی در این مسیر، صبر، پیوستگی و انعطاف پذیری است. کسب و کارهای سنتی باید بپذیرند که تحول دیجیتال یک پروژه یک باره نیست، بلکه سفری مداوم و در حال تکامل است. پذیرش این واقعیت و حرکت هوشمندانه در این مسیر، تضمین کننده بقای کسب و کارها در دنیای پرشتاب و دیجیتالی امروز خواهد بود.

منابع:

https://www.spiceworks.com

https://www.forbes.com