سیاست های ترامپ اروپا و آسیا را به یک اندازه متضرر می کند / اروپا! آسیا! متحد شوید

بین بازیگران مشهور دنیای تئاتر و سینما، آنها که صاحب سبک ترند، ماندگارتر هم هستند. به نظر می رسد این موضوع بین نقش اول های دنیای سیاست نیزمصداق دارد. درواقع آن گروه از مقام های سیاسی که در دوران کاری خود چهره منحصربه فرد تری از خود نشان داده اند در یادها پررنگ تر هستند.

نکته مهم در این میان، نوع نقش و کاراکتری است که ایفا می شود. اگر قرار باشد نقش های سیاه و منفی ماندگار شوند، چالش ها برای ایفای این نوع نقش ها چند برابر بازی در نقش های مثبت خواهد بود. مقام های سیاسی که رفتارهایی خشن و منفی دارند نیز در اذهان عمومی با چهره ای نه چندان موجه ثبت می شوند. اینها همان مقام هایی هستند که در دوران حکومت خود با چالش های پرشمارتری رو به رو هستند.

حضور جنجالی و پرحاشیه دونالد ترامپ در عرصه سیاست بین الملل نیز از این قاعده مستثنی نیست؛رئیس جمهوری که کار خود را از دنیای پرزرق و برق تجارت و شوهای تلویزیونی آغاز کرد و در نهایت به مسند قدرت تکیه زد. اگرچه پیش از او افرادی مثل رونالد ریگان (چهلمین ریاست جمهوری ایالات متحده) نیز تجربه دوگانه حضور در تلویزیون و سیاست را تجربه کرده اند. اما به نظر می رسد ژانر بازی سیاسی ریگان و ترامپ زمین تا آسمان متفاوت است.

اکنون در شرایطی که دونالد ترامپ با سخنرانی های جنجالی و رفتارهای عجیبش هر روز تیتر نشریات بین المللی می شود، بسیاری از کارشناسان اقتصادی به این موضوع فکر می کنند که در صورت استمرار این رفتارها دولت های آسیایی و اروپایی در چه شرایطی قرار خواهند گرفت؟!

 چینی ها خوشحال تر از همه

یکی از جالب ترین گزارش هایی که پس از موفقیت ترامپ در مبارزات ریاست جمهوری منتشر شده گزارشی از نشریه فوربس است. این گزارش بر این فرض نوشته شده که ترامپ با رفتارهای اخیر خود بیش از هر کشور به نفع چین کار می کند. اما موضوع دقیقا چیست؟

به نظر می رسد نقطه شروع این فرضیه به مجمع جهانی اقتصاد بازمی گردد. درست زمانی که چینی ها در غیاب بزرگان اقتصاد جهانی با قدرت هرچه تمام تر و با سخنرانی هایی پر کنایه حضور پیدا کردند. از سوی دیگر طی سال های اخیر کشورهایی مثل ژاپن، ویتنام و مالزی با توسعه مناسبات خود با ایالات متحده تلاش کرده اند جایگاه خود را در اقتصاد جهانی ارتقا دهند، اما اکنون که ترامپ عملا مواضعی سختگیرانه در قبال سایر کشورهای جهان اتخاذ کرده است، نمی توان انتظار داشت نقشه این گروه از کشورهای آسیایی در شرایط امن قرار داشته باشد.

یکی از اتفاقاتی که پیش بینی می شود از این پس بین کشورهای آسیایی پررنگ تر از سال های پیش دنبال شود، افزایش تمایل کشورها برای پیوستن به انجمن های منطقه ای است که اهداف سیاسی-اقتصادی مشخصی را دنبال می کنند.

برای مثال انجمن RCEP (مشارکت اقتصادی جامع منطقه ای) یکی از کانون های رشد اقتصاد منطقه ای است که با روی کار آمدن ترامپ، مورد توجه کشورهای آسیایی قرار گرفته است؛انجمنی که هم اکنون اعضای مهمی مثل چین و هند را در خود جای داده و همچنان از اعضای جدید استقبال می کند.

به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی، ترامپ عملا ثابت کرده در پایبندی به قراردادهای پیشین ایالات متحده چندان قوی ظاهر نمی شود. درواقع لغو قراردادهای تجاری با مکزیک و پیمان های تجاری مشترکی که یک سرش به کانادا وصل بود از یک سو و موضع گیری های خشن و ضد ملیت های گوناگون از سوی دیگر زمینه را برای بی اعتمادی به امضای سند همکاری با ترامپ افزایش داده است. در نتیجه پیش بینی می شود از این به بعد تعهدهایی مثل RCEP رونق بیشتری بگیرند.

آینده دلار چه خواهد شد؟

نگاهی به آمارهای صندوق بین المللی پول نشان می دهد کشورهای آسیایی و حاشیه اقیانوس آرام در حال طی کردن روند رشدی آهسته و پیوسته هستند. در این منطقه بالغ بر یک میلیارد مصرف کننده طبقه متوسط زندگی می کنند، بنابراین حفظ این روند و استمرار آن در طول زمان موضوعی مهم و تحسین برانگیز است.

براساس گزارش منتشر شده در نشریه نیویورک تایمز، تا سال 2030 رشد اقتصادی این منطقه تا سه برابر گذشته خواهد شد. موضوع مهم تر به چگونگی تحولات مالی این مناطق پس از به قدرت رسیدن ترامپ بازمی گردد. درواقع حضور ترامپ در اقتصاد جهانی و تصمیم گیری های وی مانند تیغی دو لبه عمل خواهد کرد؛تیغی که می تواند از یک سو اقتصاد کشورهای ضعیف و وابسته به غرب را تضعیف کند و از سوی دیگر میزان همکاری های کشورهای اقیانوس آرام را رونق دهد.

نشریه خبری تحلیلی آتلانتیک با ترتیب دادن میزگردی چند جانبه به بازتاب چند نظر متفاوت از سه کارشناس حرفه ای اقتصاد پرداخته است. در بخشی از این گزارش خواندنی به این محور اشاره شده که آیا می توان افکار و عقاید ترامپ و نتایج تصمیم گیری های وی را با شرایط دهه 30 میلادی در آلمان و انزوای این کشور مشابه دانست؟

پیش فرض این نوع نگرش از آنجا ناشی می شود که انتخابات اخیر آمریکا تحولاتی همه جانبه را در نگرش های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آمریکا رقم زده است؛اتفاقاتی که با به قدرت رسیدن هیتلر در آلمان نیز رخ داد و به سرعت تمامی وجوه اقتصاد این کشور را تحت الشعاع خود قرار داد. برهمین اساس است که توماس رایت، کارشناس روابط خارجی ایالات متحده، در اظهارنظر اخیر خود، یک استدلال سه وجهی مطرح کرده و معتقد است براساس این سه اصل، ترامپ ایالات متحده را در خطر انزوا قرار می دهد و رقبای این کشور را به سمت موضعی قدرتمند تر سوق می دهد. اضلاع این مثلث عبارتند از مخالفت ایالات متحده به افزایش اتحادش با دیگران،مخالفت با تجارت آزاد و پشتیبانی از استبداد.

به عقیده رایت، اینها دقیقا همان مواداولیه ای هستند که زیر بنای سیستم استبدادی نازی ها را شکل داده است. اگرچه وی برای توضیحات تکمیلی ادعای خود می افزاید: «این ادعایی 100درصد نیست که ایالات متحده دقیقا رویکردی مشابه با آنچه در دهه 30 میلادی رخ داد، در پیش گرفته یا خواهد گرفت. اما نکته نگران کننده به نوع جهت گیری های سیاسی ترامپ و آینده روابط اقتصادی ایالات متحده با دیگر کشورها مرتبط است.

درواقع پیش بینی می شود طلوع ترامپ در غرب منجر به غروب روابط این کشور با دولت های در حال توسعه باشد. این مسئله به طور اخص در مورد کشورهای آسیایی و مسلمان صدق می کند؛ کشورهایی که بدیهی است پس از مواجهه با جهت گیری های تند ترامپ، نسبت به وی نگرشی منفی پیدا کرده باشند.

نکته هجو و تناقض آمیز ماجرا از جایی آغاز می شود که بدانیم آلمان یکی از کشورهایی است که آشکارا مخالف سیاست های ضد مهاجرت و تفرقه افکن در اتحادیه اروپاست. افزون بر این،  تعداد زیادی ازکشورهای اتحادیه اروپا در تلاشند تا نرخ حمایت از محیط زیست را افزایش دهند؛ موضوعی که در آخرین نشست جهانی آب و هوا نیز مورد توجه کشورهای مختلف حاضر قرار داشت. اما متاسفانه آمریکا با غیبت در این نشست وجهه خود را تا حد زیادی تخریب کرد.

این درحالی است که بسیاری از کشورهای آسیایی تلاش کرده اند با حضور در این نشست، روند مشارکت خود را در تغییرات آب و هوایی ارتقا دهند. اما ترامپ آشکارا اعلام کرده که نه تنها به کاهش توافقی گازهای گلخانه ای کشورش متعهد نخواهد بود بلکه به افزایش نرخ این گازها نیز دست خواهد زد. این موضوعی اجتناب ناپذیر است که با توجه به سیاست های افزایش تولید و صادرات آین کشور پس از تحریم عادی به نظر می رسد.

اکنون با مروری بر تمامی این موارد می توان انتظار داشت رفتارهای اخیر ترامپ به جای آنکه که متضمن آرامش و ثبات منطقه ای باشد، تمامی معادلات کشورها را برهم خواهد زد. با این همه بعید به نظر می رسد که رئیس جمهوری آمریکا تنها با تهدید و وعده بتواند دلار را تضعیف کند. در واقع قدرت دلار در حال حاضر از عوامل بنیادی اقتصاد آمریکا منشا می گیرد که تغییر دادن آنها در اختیار کاخ سفید نیست، چراکه دلار واحد پولی قدرتمندی است و تورم و نرخ بیکاری در آمریکا تحت کنترل به نظر می رسد.

از سوی دیگر ترامپ وعده داده اقتصاد آمریکا را قدرتمند تر از سال های گذشته پیش برده و روی اقتصاد داخلی تمرکز بیشتری داشته باشد؛ موضوعی که با افزایش قدرت تجارت های محلی و ایالتی قابل انجام است. افزون بر اینها سیستم دریافت مالیات در ایالات متحده به شیوه ای طراحی شده که امکان بروز هرگونه مشکل را به حداقل می رساند.

ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com